Het is schokkend, maar voor heel veel kinderen in Nederland is stress door financiële zorgen een harde realiteit. In een gemiddelde klas van 23 kinderen, zitten er gemiddeld 7 die thuis zoveel stress ervaren dat het invloed heeft op hoe ze zich ontwikkelen. Dat blijkt uit het rapport ‘Kansenongelijkheid in Nederland’, uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek in opdracht van de ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds.
Vooral geldzorgen blijken een grote rol te spelen. Ongeveer 30% van de kinderen ervaart thuis stress, en dat heeft een enorme impact op hun schoolprestaties én toekomstkansen.
Het is misschien moeilijk voor te stellen hoe het voelt voor een kind om op te groeien in een huis waar altijd zorgen zijn over geld. Niet alleen missen ze regelmatig een ontbijt of moeten ze in sommige gevallen zelfs zonder eigen bed slapen, de dagelijkse spanningen beïnvloeden ook hoe ze zich voelen en hoe ze zich op school kunnen concentreren. Volgens het onderzoek groeit in een klas van 23 kinderen gemiddeld 2 kinderen op in een gezin met financiële problemen. Dat betekent geen geld voor schoolspullen, excursies of zelfs kleding. Voor deze kinderen betekent het dat ze continu bezig zijn met zorgen die ze op hun leeftijd niet zouden moeten hebben.
De impact daarvan is enorm. Kinderen die thuis veel stress ervaren, presteren gemiddeld slechter op school. Logisch ook, want hoe kun je leren en groeien als je je steeds zorgen maakt over of er thuis wel genoeg te eten is? De resultaten uit het rapport liegen er niet om: op scholen waar kinderen meer stress hebben, zijn de scores op de eindtoets in groep 8 duidelijk lager.
Het zijn niet alleen de financiële problemen die kinderen zo’n zware last geven. Veel kinderen krijgen ook te maken met zorgtaken thuis. Soms omdat een van de ouders er alleen voor staat, maar ook omdat kinderen zelf voor een ziek familielid moeten zorgen. Dit betekent dat ze niet alleen minder tijd hebben voor school, maar ook emotioneel belast worden. In Nederland heeft ongeveer vijftien procent van de kinderen te maken met dit soort extra zorgen.
En dat is zwaar. Want in plaats van bezig te zijn met spelen, leren en zich ontwikkelen, moeten deze kinderen vaak al veel te jong volwassen taken op zich nemen. En als het thuisfront dan ook nog eens ontbreekt aan een netwerk van familie of vrienden om op terug te vallen, stapelen de problemen zich op.
De resultaten uit het onderzoek laten duidelijk zien dat kinderen minder stress hebben als de basis op orde is: een fatsoenlijk ontbijt, schoolspullen en een eigen bed. Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar helaas is dat voor veel kinderen in Nederland niet het geval. Door deze basis te bieden, kunnen kinderen zich weer focussen op wat echt belangrijk is: hun ontwikkeling en hun toekomst.
Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds, benadrukt dat we ongelijk moeten investeren om gelijke kansen te creëren. “Er zijn klassen in Nederland waar bijna alle kinderen thuis te maken hebben met geldzorgen of andere problemen. Als we willen dat álle kinderen een eerlijke kans krijgen, moeten we daar actief iets aan doen. Bijvoorbeeld door schoolmaaltijden aan te bieden op bepaalde scholen of extra zorg waar dat nodig is.”
Het is verdrietig om op te merken hoe sterk het inkomen van de ouders uiteindelijk de kansen van een kind bepaalt. Het rapport laat zien dat kinderen uit gezinnen met financiële problemen vaker lager scoren op de eindtoets en daardoor minder mogelijkheden hebben voor vervolgopleidingen en carrières. Terwijl elk kind het verdient om zonder zorgen te kunnen dromen over de toekomst.
Robert Swaak, CEO van ABN AMRO, zegt het mooi: “Kinderen verdienen gelijke kansen, ongeacht hun achtergrond. In plaats van zich zorgen te maken over hun thuissituatie, zouden ze de vrijheid moeten hebben om te dromen en hun passies te ontdekken.”
Gelukkig zijn er organisaties die zich inzetten om deze kinderen te helpen. De ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds werken hard om de kloof te dichten. Van schoolmaaltijden en sportactiviteiten tot begeleiding en extra ondersteuning voor kinderen die het moeilijk hebben – elke stap helpt om de stress weg te nemen en ruimte te maken voor ontwikkeling.
Meer weten over wat deze organisaties doen? Neem dan een kijkje op de website van de ABN AMRO Foundation of het Jeugdeducatiefonds.
