7 december 2015 door Laura de Adelhart Toorop en Gijsbert Werner
Laura de Adelhart Toorop en Gijsbert Werner (Nationale DenkTank 2015) pleiten voor gemengde oftewel 'brede' brugklassen, waardoor de definitieve schoolkeuze langer uitgesteld kan worden.
Je weet het op het moment dat je kind geboren wordt: op zijn of haar 12e gaat het naar de middelbare school, net zoals je dat zelf deed, en je ouders ook. Daar worden kinderen al snel van elkaar gescheiden in vmbo, havo en vwo.
Nederland is hierin anders dan veel andere landen. In de meeste andere landen worden kinderen pas rond hun 15e op een definitief niveau ingedeeld. Daarvóór zitten zij samen in de klas; denk bijvoorbeeld aan de Amerikaanse middle school (die vooraf gaat aan de mediageniekere high school).
Nederlandse kinderen worden eerder van elkaar gescheiden, maar kunnen van oudsher kiezen tussen een 'smalle' brugklas, waar ze met één niveau bij elkaar zitten, of voor een 'brede' brugklas, waar ze met ten minste twee niveaus bij elkaar zitten.
De laatste jaren verdwijnen er echter steeds meer brede brugklassen en worden er steeds meer scholen opgericht die zich puur op één niveau richten. Dat zijn de zogenaamde 'categorale scholen', waaronder de categorale gymnasia. Dat is jammer, want een latere definitieve niveauselectie is voor veel kinderen beter. Zo krijgen ze namelijk meer tijd hun plek te vinden voor ze op één niveau vastgelegd worden.
Een belangrijke oorzaak voor de afname van brede brugklassen is dat ouders graag willen dat hun kind in een smalle brugklas zit. "Brede brugklas? Oké, maar niet voor mijn kinderen", denken veel ouders (Trouw, 21 oktober 2015)
Onder ouders heerst sterk het idee dat brede brugklassen negatief zijn voor hun kinderen, onder andere wanneer ze makkelijk kunnen leren. Ouders menen dat het voor deze kinderen beter zou zijn om in een rustigere, 'smalle' brugklas te zitten.
Maar klopt dat eigenlijk wel? Zijn brede brugklassen echt nadelig voor kinderen die sneller leren? Hier is onderzoek naar gedaan (zoals: Hanushek en Woßmann (2006) en Horn (2013)) en daaruit blijkt dat sterkere leerlingen gemiddeld genomen geen last hebben van een gemengde (dus brede) brugklas.
Maar er is meer. Zulke onderzoeken richten zich uitsluitend op 'leren' in de klassieke zin van het woord. De onderzoekers onderzochten of leerlingen gemiddeld hogere of lagere cijfers haalden in een brede brugklas. Dit is echter niet het enige wat kinderen leren op school. Een grootschalig onderzoek dat kortgeleden uitkwam, wierp een heel nieuw licht op deze zaak. Hieruit bleek dat kinderen in een brede brugklas veel beter scoorden op burgerschap dan kinderen in een smalle brugklas. (Zie: Van de Werfhorst, Elffers & Karsten (2015).)
Burgerschap houdt onder andere in: kunnen omgaan met verschillen tussen mensen, en deelnemen aan clubs, verkiezingen en verenigingen.
Deze vaardigheden – ook wel twenty first century skills genoemd – worden steeds belangrijker in een veranderende samenleving. Toekomstige werkgevers willen dat hun werknemers een idee hebben van de wereld om hen heen, dat ze met veel verschillende typen mensen kunnen omgaan, en dat ze betrokken zijn bij de samenleving.
Daarom is het goed voor heel veel kinderen om hun middelbare schoolcarrière te beginnen in een brede brugklas. Achterstandsleerlingen krijgen meer tijd hun niveau te vinden en presteren beter. Alle kinderen krijgen de kans zich tot actievere en mondiger burgers te ontwikkelen.
