Hoe leer je je kind 'geen zin' te overwinnen?

Stomme dagelijkse dingetjes

Syl, die stomme dagelijkse dingetjes, zijn voor zorgenkinderen (ook voor die van mij) juist vaak verschrikkelijk moeilijk. Dat heeft niet met zin te maken hoor. Dat heeft te maken met executieve vaardigheden.
Kinderen doen het goed, als ze dat kunnen. Dat het je zoon niet lukt, komt omdat hij het niet kan.

Als je meer over executieve vaardigheden en het aanleren daarvan wilt weten, dan zijn er twee boeken, die hier veel genoemd worden. 'Het explosieve kind' en 'Slim, maar...'.

Oeps

Mijn post ging weg voor ie klaar was.
Ik wilde nog beschrijven wat executieve vaardigheden zijn:

Dat is: ergens mee beginnen. Ergens mee doorgaan. Iets afmaken. Ergens mee stoppen. Plannen. Het scheiden van feit en emotie. Vooruitkijken. Leren van je fouten. Terug kijken. Overschakelen van de ene mindset, naar de ander (van tv kijken, naar eten/ van schooltijd, naar vakantie/ van spelen, naar douchen, etc.) Denken voor je iets doet of zegt. Werkgeheugen. Innerlijke spraak. Tijdsbesef. Het begrijpen van sociaal gedrag.

Nou ja, een heel lijstje. Bijna alle kinderen worstelen wel met een aantal van deze vaardigheden. Kinderen met een stoornis lopen op sommige vaardigheden soms jaren achter op leeftijdsgenoten. En het stomme is: als je een kind onder druk zet, als je dus 'stuctuur' aan het bieden bent op een rigide manier. Dan maak je het kind gestrest. Hierdoor worden de executieve vaardigheden nog slechter. Het kind gaat nog slechter presteren. Het hele werkgeheugen wordt gevuld met emotie en er komt helemaal niets meer uit zijn handen.

Het is een lastig probleem. In de twee boeken die ik noemde, staan methodes om je kind er mee om te leren gaan. Het belangrijkste vind ik, dat je leert om met een andere bril naar je kind te kijken. Hij wil wel, maar hij kan het niet. Dat is echt een groot verschil, omdat je hierdoor je kind de mogelijkheid geeft om te leren. Als je kijkt met de bril: 'Hij heeft geen zin, hij wil niet.' Dan zet je je kind vast in zijn gedrag en start je een machtsstrijd.

Nou ja, het is een stokpaardje van mij, ik kan er nog uuuuren over doorpraten. Dus laat ik het hier maar even bij.....

Dagelijks

Mijn fout was dat ik ging onderhandelen over de frequentie of de tijden maar daar ging het helemaal niet om. Het beste gaan zaken als je die dagelijks aanbiedt, in het begin ook in het weekend, dagelijks routine slijt beter in en is voor je kind beter vol te houden, dan hoeft hij er minder over na te denken en koste het minder energie.

Weerstand

Is een kenmerk van het syndroom van Asperger en autisme. Dat is geen opzettelijk niet willen maar omdat zaken te moeilijk zijn en energievretend dat de weerstand alleen maar toeneemt als je steeds meer dingen vraagt die ze nog niet kunnen. Daar hebben ze je hulp bij nodig. Aankondigen wat je gaat doen, doen wat je zegt dat je gaat doen en je kind helpen te doen wat hij moet doen. Je kunt zijn dag makkelijker maken door zaken voorspelbaarder te maken maar ook beter vindbaar. Alles op een vaste plek, vaste tijden, vaste zitplaats, vaste tijdsbesteding. Dan blijft er meer ruimte over om zonodig flexibel te zijn en neemt de weerstand af.

Overschat

Mijn ervaring is dat scholen je kind overschatten. Omdat ze tienen halen met rekenen verwacht je niet dat ze de stapel werkschriften maar met heel veel moeite kunnen vinden en uitdelen, of tijd nodig hebben om een eenvoudige vraag te beantwoorden die de juf stelt. Omdat het ze niet aan komt waaien moeten ze overal over nadenken en zelf vakjes maken in hun hoofd om te kunnen generaliseren en dat kost verbazend veel energie. Omdat dit zich in hun hoofd afspeelt is dit voor veel buitenstaanders gewoon ongelooflijk en daar reageren ze dan ook naar. Ze worden ongeduldig, tonen hun onbegrip en maken het daarmee alleen maar moeilijker voor een kind om mee te kunnen doen. Begrip voor wat er zich in het hoofd van een kind met autisme kan afspelen en geduld om erbij te blijven tot het lukt is wat er dan van je gevraagd wordt, ook van de leerkracht.

Enne...

Wat bij het ene kind heel goed helpt, werkt bij de ander totaal niet.
Onze zoon heeft geen ass, maar adhd. Bij hem gaat het juist wel ook voor een groot deel om de frequentie en het moment van het douchen. Dat wil hij zelf in de hand houden, zelf bepalen. Autonomie is bij hem een codewoord.

Er is dus geen gouden tip. Er is geen 'Manier'. Bij ieder kind, zul je moeten kijken, moeten puzzelen.

Mijn ervaring is, dat leerkrachten juist dát heel moeilijk vinden. Ze hebben al eerder 'zo'n kind' in de klas gehad, denken dat ze briljant zijn en dat hun methode 'De Manier' is. Oeioeioei wat arrogant en ontzettend dom. Maar ja, is niet anders.

En wat AnneJ schrijft over die overschatting en overvraging, dat is zoo herkenbaar. Onze zoon kon toen hij in groep 3 zat, al uitleggen wat een priemgetal is en een pepetuum mobile. Maar de tafel van vier, die heeft hij nu op zijn 14e nog steeds niet geautomatiseerd.

Ter vergelijking kun je denken aan bijvoorbeeld Sanne Hans (Miss Montreal). Zij kan prachtig zingen, echt super. Maar als ze wat wil zeggen, stottert ze enorm. Want dat spreken, dat doet een beroep op een ander hersengedeelte, dan het zingen. En zo is het bij de executieve vaardigheden ook. Het ene is makkelijk, saai. Het andere is onmogelijk.

Een groot deel van de zorg rondom onze zoon, is gegaan in het opleiden van de leerkrachten. Uitleggen, uitleggen, uitleggen. Hierbij hebben wij onnoemlijk veel gehad aan fora voor volwassenen en boeken van volwassenen (met adhd in zijn geval). Dat is dus ook een aanrader. Onderzoek hoe volwassen mensen met Asperger, omgaan met hun stoornis. Hoe het voor hen voelt. Dan kun je aanknopingspunten leren, die je bij je eigen zoon kunt gebruiken.

Karmijn

Greene is hier ook een soort opvoed-bijbel, jouw stokpaardje is MIJN stokpaardje
Ik bedoelde dan ook niet te zeggen dat hij niet wil ipv niet kan. Ik bedoel echt dat hij 'niet kan'. Maar het niet kunnen, slaat volgens mij niet op de taak, maar op het 'vermogen door het bleuh-geen-zin-gevoel heen te breken'. Snap je wat ik bedoel? Ik introduceer in feite een nieuwe executieve functie!
In feite zeg jij dat er een andere executieve functie aan zijn weerstand ten grondslag zou moeten liggen? Ik word eerlijk gezegd niet goed wijs uit al die executieve functies. Mijn zoon ontbreekt het aan bijna alle denk ik en dan weet ik ook niet meer waar ik zou moeten beginnen. Het boek (Slim maar) vind ik maar een draak van een boek, niet doorheen te komen. Hoewel het probeert overzichtelijk te maken is het door de vele lijsten ook weer heel onoverzichtelijk op de een of andere manier, misschien ook wel omdat bijna alles op mijn zoon van toepassing is.

Geen zin

Natuurlijk kun je ook te maken hebben met 'geen zin'. Verveling en lamlendigheid. Bij mij helpt het dan als ik mezelf inzet. Dat begon met erbij blijven als zoon op de wc moest blijven zitten om rustig zijn behoefte te doen, met een speeltje en mijn positieve aandacht, tot aan het nu samen opruimen van zijn kamer. Mijn wil om het te doen helpt zijn wil. Daar ontbreekt het natuurlijk weleens aan bij mij. Maar dat maakt hier wel het verschil en daarom is het voor mij belonend om het wel te doen. Kijk wat voor je kind belonend is om het wel te doen. Het goed kunnen is een ding, het dan ook doen vraagt misschien een andere beloning. Wat is voor je kind belonend als routine en het kunnen het niet is? Een puzzel.

Te groot

Een valkuil kan zijn dat je het te groot maakt. Ik denk dat je toch per te doen ding kijkt wat helpt om je zoon aan het werk te zetten en zijn 'ding' te doen. Dat kan verschillen voor zelfverzorging of schoolwerkjes. Bij mijn dochter helpt het tijdig afspreken dat je het gaat doen. En dan een tijd afspreken en dan 5 minuten vooraf nog even waarschuwen en dan samen starten. En dan na afloop de opluchting dat het gelukt is. Dat is voor haar de beloning, dus dat benadruk en benoem ik dan.

Geen zin-executieve functie

Die geen zin executieve functie, dat is een nieuwe ontdekking van OOL. ☺

Bij onze zoon is geen zin dus heel vaak: Ik kan niet overschakelen van wat ik nu aan het doen ben. Ik kan niet beginnen. Ik zie er het nut niet van in. Of: Dit is echt niet het juiste moment, nu kan ik het niet (dan is hij te boos, of te moe).

Dat vraagt dan om vier verschillende oplossingen. Als het het eerste is, helpt het vaak om het einde van de vorige activiteit aan te kondigen. Bij het tweede helpt het om een begin te maken, of om heel concrete aanwijzingen te geven. Bij de derde is uitleg waarom het in zijn belang is, het te doen gewenst (we hebben hem weleens gewoon grof omgekocht, om spellingshuiswerk te doen, toen kreeg het 'nut' voor hem. Hij kreeg er namelijk geld voor. Bij de vierde helpt het om te zoeken naar het juiste moment. Douchen gaat bijvoorbeeld hier het beste, voor het slapen, als hij eigenlijk allang op bed zou moeten liggen.

Maar ja, die dingen hebben we dus allemaal met hem uitonderhandeld, uitgekauwd.
Ben je weleens op school mee aan het kijken geweest, hoe het gaat met zijn werk?

Karmijn, omkopen

Haha, hier krijgt zoon geld voor het slikken van zijn Concerta! Werkt als een trein.

Verder was Greene een eye-opener voor me omdat het zozeer onderstreepte wat ik toch al voelde: dat zoon dol op mij is en niets liever wil dan het mij altijd naar de zin te maken. Alleen lukt dat vaak niet.

Maar ja, hoe je het dan uiteindelijk aanpakt met dat plan B en zo...inderdaad, soms gewoon met omkoping. Een primitief soort plan B dus.

'geen zin' of 'saai'

Mijn ervaring met onze ASSer is dat 'geen zin' of 'saai' betekent "ik heb geen idee hoe of waar te beginnen" danwel "het is mij niet duidelijk wat me te wachten staat of wat er van me verwacht wordt, dus ik voel me niet veilig genoeg om..."

En dan begint de puzzel die hierboven door Karmijn en Annej prima is verwoord en voor elke situatie en elk kind een andere uitkomst kent

En heel vaak zit de oplossing in een heel klein detail, wat ervoor zorgt dat na die aanpassing de boel weer 'loopt' tot de volgende "saai, geen zin"...

Beloning

Terwijl ik het berichtje naar Karmijn aan het schrijven was, waren er opeens heel veel reacties (AnneJ)!
Veel food for thoughts. Een paar reacties:
Routines en voorspelbaarheid: misschien wel iets om meer in te bouwen en rekening mee te houden, maar ik heb niet het idee dat het voor mijn zoon het belangrijkste struikelblok is.
De vraag 'wat is voor hem belonend' is inderdaad een hele lastige puzzel. Er zijn al zoveel beloningen en beloningssystemen voor van alles en nog wat gepasseerd. Een voldoening dat iets af is of gedaan is, vormt kennelijk voor hem totaal geen drive en dat is zo lastig om te begrijpen voor mij. Het moeten altijd beloningen 'van buitenaf' zijn zeg maar. Geld kan een motivator zijn (doe ik ook wel eens), maar alle beloningen werken alleen als je het spaarzaam inzet.
Dat de oorzaak van de 'geen-zin executieve functie' toch ergens anders ligt (niet kunnen beginnen, geen nut zien enz) kan ik begrijpen. Maar toch zie ik ook een apart 'gebrek' in die zin dat hij toegeeft aan zijn 1e (baal/walg/bleuh)gevoel. Iedereen voelt weerzin tegen lastige taken of vervelende klussen. Je wilt het niet doen en toch besef je dat het moet gebeuren, je zet je over je eigen weerzin heen op de een of andere manier. Je voelt een soort van plichtsbesef, je ziet voldoening in het feit dat iets gedaan is of je maakt de taak 'leuk' door een fantasiespel oid. En die vaardigheid lijkt bij hem te ontbreken. Is dat dan een gebrek in respons inhibitie of emotieregulatie? Daar scoort hij op de testvragen in het boek 'Slim maar' eigenlijk best goed op!

Goeie vraag syl

Misschien kun je de vraag zo formuleren dat je zoon er iets mee kan, in elk geval er over nadenken.
Wat je ook kunt doen is observeren in welke situaties hij wel staat te trappelen om aan de gang te gaan.
Misschien is het wel een dingetje maar misschien is het ook gewoon omdat alle dagelijkse dingen zoveel moeite kosten dat de rek er makkelijk uit is. Mijn kinderen hebben met tijden ook veel rust nodig. Op de basisschool hadden ze een tijd dat ze uit school verplicht naar hun kamer gingen om tot zichzelf te komen. Daarna konden ze er weer beter tegen, maar kwam er ook weer meer uit.
En samen doen. Meer weet ik niet. Mocht je er achter komen dan hoor ik het wel graag Syl. Het kan een detail zijn. Maar ook zijn vaak dingen die iedereen weel herken groot uitgevoerd en extreem bij mijn kinderen met een ass, dus ook niet op gang kunnen komen, kan ik me wel voorstellen dat je het gewoon voor je niet ziet gebeuren.

Discussies

Ik lees ook dat je zoon nogal in discussie gaat over taken die hij moet doen, erg herkenbaar bij een Asperger

Deze discussies moet je niet aangaan, want daar kom je niet uit. Over het algemeen zijn ze erg sterk in het aanhalen van argumenten en het oeverloos geven van weerwoorden. Mijn vriendin heeft een zoon met Asperger en de discussies met haar zoon kapt ze af met dooddoeners, einde discussie en starten met de taak.

Voorbeeld: waarom moet ik helpen met afruimen? Dan kun je de discussie aangaan dat iedereen moet helpen enz, dat gaat eindigen in een eindeloze reeks argumenten en opsomming van situaties waaruit blijkt dat anderen ooit ook niet geholpen hebben, en waarom hij dan nu zou moeten helpen.

Hier moet je een dooddoener inzetten, bijv: "omdat de borden niet uit zichzelf naar de keuken komen". Einde discussie.

Kloink anne

"Mijn wil om het te doen helpt zijn wil" Daar zeg je zoiets, dat is heel erg van toepassing op mijn dochter. Het is dan ook net alsof ik dan dat kleine ruggesteuntje ben om het wel overzichtelijk te maken. Maar ook ik wil af en toe wel eens niet... Ik begrijp het mechanisme opeens zoveel beter. Bedankt voor dit "kwartje"....

Soms helpt humor hier

Maar alleen als hij in de stemming is en het onderwerp zich ertoe leent, natuurlijk. Ik ben dol op autistische humor, heerlijk. Dat merkt hij ook wel, denk ik, dus dat moedigt hem ook aan om het luchtig te houden.

Maar ja, helaas niet altijd. Als de irritatie aan zijn of mijn kant al te groot is, of als hij iets heel belangrijk vindt, dan werkt het niet.

Herkenbaar

Al jullie reacties gelezen en heel herkenbaar allemaal. Ik vind het nog een beetje moeilijk wat we er mee aan moeten. Zoon is getest, geen echte diagnose gekregen, wel veel kenmerken voor ADHD. Ook ik heb het boek ..slim maar.. aangeschaft maar ook ik vind er nog even geen doorkomen aan, al sleep ik het wel van boven naar beneden om steeds maar een stukje te lezen.

Ik vind het ook moeilijk om gescheiden te houden wat nu ligt aan het missen van die executieve functies en wat gewoon ligt aan pubergedrag, wil ook niet aan alles toe gaan geven. Ook ik(wij) merk dat het met rust laten wel het beste werkt. Dan is er minder ruzie/stress in huis. Maar uit zichzelf beginnen kan hij ook niet, dus ik moet een taakje nog wel een keer of drie herhalen! Vooral aan schooldingen is hij moeilijk te zetten.

Dus de vraag "is dit nu typisch iets voor Asperger" oid dan zeg ik nee, want wij lopen tegen precies hetzelfde aan.

Ook typisch pubergedrag

Ook typisch pubergedrag, is te verklaren uit achterblijvende executieve vaardigheden.
Ik zie duidelijk dat dit 'geen zin' hebben, voortkomt uit deze achterstanden bij onze zoon. Maar dat wil niet zeggen dat ik het accepteer, in tegendeel. We werken keihard met hem, aan die vaardigheden. Maar wel zonder woede, sarcasme en ergernis. ( ten minste... op onze goede dagen)
We gaan met zoon in gesprek. Vragen naar zijn verwachtingen, belangen. Leggen onze verwachtingen ernaast en zoeken samen naar oplossingen. Die werken vaak niet en dan zoeken we naar nieuwe oplossingen. Onze zoon komt hierdoor tot inzichten, die ik nooit achter hem had gezocht. Het is wel een traag voortschrijdend proces, maar gelukkig hebben we wel even voor hij volwassen is.

Toch nadenken over routine

Syl, je schrijft 'Routines en voorspelbaarheid: misschien wel iets om meer in te bouwen en rekening mee te houden, maar ik heb niet het idee dat het voor mijn zoon het belangrijkste struikelblok is.'
Het kan wel niet het struikelblok zijn in jouw ogen, maar bij ons heeft 'vaste tijden' wel een groot gedeelte van het probleem met 'beginnen' opgelost. Wij hebben vaste tijden voor huiswerk, douchen enz. We hebben dat goed doorgesproken en onze zoon heeft ook inspraak gehad over welke vaste tijden het beste werken. We houden ons niet tot op de minuut aan die tijden, maar het is duidelijk bijvoorbeeld dat op zaterdagochtend na het ontbijt er eerst een uur huiswerk gemaakt wordt.
Wij redeneren ongeveer zo: als je elke keer als je huiswerk (douchen, etc) moet maken erover na moet denken of je het nu wel WILT doen en of er geen alternatieve tijden zijn, moet het wel echt, ... dan kost dat heel veel energie en vereist nogal wat van je executieve vaardigheden. Als je met jezelf afspreekt dat je het op bepaalde momenten doet (en dus niet op andere moment, dan kun je het juist even helemaal vergeten) heb je niet zoveel last van die innerlijke conflicten en beslissingsprocessen). Sinds onze zoon doorheeft dat het inderdaad bergen energie en frustratie scheelt houdt hij zich (enkele uitzonderingen daargelaten natuurlijk) aan de afspraken.
We hebben hard gewerkt aan inzicht (bij zoon en ons) in zijn persoonlijke problemen met 'beginnen' en 'geen zin' en samen besproken wat problemen erger maakt en wat helpt.

Beertjesmethode

Zoek ook eens op de beertjesmethode. Dat gaat over de 4 (of 5?) stappen om iets gedaan te krijgen (wat moet ik doen, hoe ga ik het doen, ik begin en wat vind ik er van) en combineer dat met 'slim maar..'. Er is een boek mbt de beertjesmethode. Er staan pictogrammen in die deze stappen uitbeelden, als geheugensteun. Die hangen hier ter ondersteuning. Er zijn meer soorten pictogrammen te vinden die dit uitbeelden (mochten ze te kinderachtig zijn). Erg verhelderend om te zien waar het mis gaat en waar het wel goed gaat.
Kinderen met asperger hebben vaak moeite met op gang komen, zien wat ze moeten doen en hoe, met welk doel, iets afmaken. Wij zijn bezig geweest met zoon leren zijn kansen te maken in het sociale, om er bij te horen (als je iets voor iemand doet, krijg je soms ook wat terug). Er viel een kwartje en dat had ik nooit verwacht. Dit is ook in het teken van die beertjes maar breder getokken, zeg maar.

Typisch asperger

Mijn ervaring is dat wat je ziet bij mijn kinderen normaal menselijk gedrag is alleen het kan extreem uitgevoerd zijn. Veel pubers hebben moeite om op gang te komen met hun huiswerk, bij mijn kinderen kan het een onoverkomelijk probleem worden. Ik vind overigens dat je ook 'normale' pubers beter kunt helpen met een motiverende onderzoekende dialoog: hoe kun je er zelf wat aan doen dat het makkelijker gaat, dan met boos worden, straf geven, emotioneel doen.
Kinderen kunnen wel wat verdragen van jou maar kinderen met autisme kunnen zich vaak moeilijk afsluiten voor jou emoties en extreem slecht tegen straf. Dus wat voor zin heeft het dan te doen alsof het normaal is dat je pubers straft en boos toespreekt. Dat kan even soelaas bieden maar op de lange termijn betekent het niets. Op de lange termijn heeft het stimuleren van de zelfmotivatie en het begrip meer zin.

Mijn wil helpt zijn wil?

Bedankt voor jullie reacties. Sommigen herkenbaar en voor mij toepasbaar, over andere opmerkingen kraken mijn hersens. Zo bijv de opmerking van AnneJ waarvan een ander dan juist zegt 'nu valt het kwartje', komt bij mij juist helemaal niet aan! Mijn wil helpt namelijk zijn wil niet (volgens mij) en ik zit me dan af te vragen hoe AnneJ dat dan doet. Als mijn zoon niet wil en ik wel, dan gaat het bij ons juist heel erg botsen.
Er zijn kennelijk meer die 'Slim maar' niet goed verteren (Tras)! Zijn er ouders die bij het aanleren van executieve functies steun hebben gehad van een -oog of -peut, of hebben jullie dat allemaal zelf gedaan?

Dank voor de tip voor de beertjesmethode. Voor diegenen die er over willen lezen, ik vond onderstaande link goed bruikbaar:
http://www.gedragsproblemen-kinderen.info/tips-werkhoudingsproblemen

Ik wil

HOe het hier gaat. Dochter moet nodig nog wat aan haar huiswerk doen en ik moet nodig wat doen, in elk geval koken. We zitten maar uit te stellen, maar nu hebben we een tijd gezet 19.00 uur. Maar ik weet al dat ik dan om 18.45 uur in beweging moet komen, wat heen en weer moet gaan lopen, dochter voorzichtig even aanspreken en kijken of ze al zover is. Haar 5 minuten vooraf aan de tijd herinneren. Dan haar helpen zich te verplaatsen van haar slaapkamer naar de keuken waar ze gaat werken aan de keukentafel en dan gaan we allebei wat doen. Ik help haar eerst en beantwoord vragen of lees even mee.
Maar we hebben hier een jarenlange routine dus het zal wel weer lukken denk ik.
Het is in elk geval niet zo dat ik haar ongeduldig herinner tot we beiden geirriteerd zijn. En ik laat uiteindelijk ook de beslissing bij haar. Dwingen en doorzetten helpt niet. Als ze echt niet wil of kan dan ga ik mijn ding doen. Soms komt ze dan alsnog.

Hapje voor mama

Mijn wil helpt soms wel om zoon iets te laten doen, wat hij zelf niet wil. Dat is dan in feite een voortzetting van het 'hapje voor mama'. Als je niet weet waarom je dit zou doen, doe het dan om mij een plezier te doen.
Onze zoon is van binnen een hele lieve vent, die echt wel waardeert dat wij voor hem door het vuur gaan. En daarom wil hij soms heus wel ons 'terugbetalen', door iets te doen, waar hij zelf het nut niet van inziet.
We maken hier ook vaak grapjes over: 'Zoon, ga je je huiswerk maken?' Zoon: 'Wat krijg ik daar dan voor, wat heb ik daar dan aan?' Ik: 'Lieverd, je krijgt mijn eeuwigdurende liefde, waardering en bewondering. Wat wil een mens nog meer!' Zoon: 'Nou, tien euro, dan doe ik het.' (met een lach he, het is een grapje van zoon, ik ga natuurlijk geen tien euro betalen voor zijn huiswerk, dat weet hij ook wel!) Als het lukt om deze toon te raken, kan dat heerlijk zijn. En dan gaat hij toch dingen doen, die hij echt niet wil.
Maar dit kan alleen maar, omdat hij weet, dat wij in zijn team zitten. Wij zijn zijn vijanden niet. Wij strijden naast hem, niet tegen hem. Dat gevoel is essentieel.

En hoe het hier gaat

Dochter moet haar kamer opruimen (van mij). En dat is zoals gewoonlijk best een aardige klus.

De vraag alleen al kan soms al leiden tot een fikse bui. Wat dan vroeger wel eens hielp is om er samen aan te beginnen. Ik maak een beginnetje en doe het voorsorteren en laat haar begeleid de keuzes maken. Daar zit natuurlijk meer achter dan alleen mijn wil helpt haar wil, want ik leer haar daarmee in kleine stapjes opruimen. Maar er speelt meer, want vaak wat het ook een soort van samen gezellig op haar kamer zitten, dan hoef ik niks te doen, alleen er bij te zitten en toezicht te houden. Dat helpt haar en steunt haar blijkbaar.

Kamer opruimen

Het begrip kamer opruimen kan al te veel zijn. Met dochter ging ik een lijstje maken wat je allemaal moet doen als je je kamer opruimt, dus bed, vloer, bureau en kast. Eventueel schreef (of tekende) ze erbij wat ze met het betreffende onderdeel moest doen. Dat schema gaf haar houvast en maakte van iets groots hapklare brokken die wel uitvoerbaar waren.

Vanmorgen

Met kamer opruimen gaat het inderdaad nog wel. Dan is zijn weerstand ook niet zo groot. Hij ziet toch ook wel de voordelen van een opgeruimde kamer in en met mijn beetje hulp en gezelligheid bij de klus lukt dat wel, ook al kijkt hij er wel als een berg tegen op.
Waar ik bijv tegenaan loop is dat ik hem eindeloos moet herhalen, of voorzeggen die dingen waar hij het nut niet van inzie en waar hij dan ook dik tegen in verzet gaat. Zeg ik bijv. na het ontbijt dat hij zich klaar moet maken voor school (we hebben al veel eerder al doorgesproken wat daar onder valt en dat weet hij allemaal echt donders goed), dan staat hij na 10 min. klaar, jas aan, schoenen aan, tanden gepoetst, zelfs zijn bril heeft hij bij zich. Maar ik zie duidelijk: geen haren gekamd en ik weet dan ook dat hij zich niet gewassen heeft. (dient voor hem totaal geen nut). Dus als ik dan vraag of hij zijn haren gekamd heeft, wordt hij helemaal geïrriteerd. Hij is het niet vergeten, hij wil het gewoon niet doen! Nutteloos voor hem, dat zegt 'ie dan ook. Bovendien heeft hij al een humeurtje omdat hij weer naar school moet.... En daar heb ik dus zo'n moeite mee, met dat soort situaties. Waarin hetgeen wat van hem wordt gevraagd helemaal niet moeilijk is en voor hem volgens mij ook niet te ingewikkeld of onoverzichtelijk. Zou ik dan echt alsnog een stappenplan voor de ochtend moeten maken voor hem? Ik zou dat wel voor hem willen doen, maar ik denk dat hij dan ook 'haren kammen' gewoon zou overslaan!
Neem nou zijn bril. Die vergat hij ook altijd mee te nemen (want: stom ding). Maar sinds hij heeft gemerkt dat hij met bril veel beter ziet, vergeet hij die dus nooit meer! Hoef ik hem niet meer aan te herinneren. Of het wisselen van jas per seizoen. Ik kan praten als brugman dat hij zijn voorjaarsjas aan moet als het warmer is geworden, maar nee, de winterjas wil hij persé aan (want: fijne zakken voor weet ik wat, capuchon voor spelen in de pauze (dan wordt de jas een cape). Hij heeft dus heel veel echte redenen waarom hij doet wat hij doet. Ergens midden in de zomer moet hij er dan zelf achter komen dat de jas opeens echt veel te heet is om aan te doen en dan kiest hij zelf zijn andere jas, maar zoiets van mij aannemen, nee dat doet hij niet! Dat! Grrr, gek word ik daar van!

Pick your battles

Nou Syl, dit lijkt me een typisch geval van pick your battles. Als hij met ongekamd haar en een te warme jas naar school wil, dan zou ik hem lekker laten. Wassen zou ik wel belangrijk vinden, maar misschien is om de dag ook goed genoeg? Kun je dan misschien helpen? Ik krijg aan mijn zoon gelukkig wel uitgelegd dat het voor mij (en de rest van zijn omgeving) niet prettig is om naast een stinkende jongen te zitten. Verder had zoon soms last van wormpjes. Toen ik hem heel duidelijk de levenscyclus en overlevingsstrategie van wormpjes had uitgelegd, begon hij ineens spontaan zijn handen te wassen voor het eten. De wonderen zijn de wereld nog niet uit, haha. Soms moet je het nut heel duidelijk, expliciet (=smerig) uitleggen. Pictogrammen zijn zeker een idee, ik gebruik ze bij mijn 10-jarige ook nog steeds. Wie weet helpt het (soms).