Stichting make a memory

Artikel

Kort leven duurzaam herinnerd

Voor die laatste, misschien wel enige foto van hun overleden baby kunnen ouders sinds kort een beroep doen op de stichtingMake a Memory.

Een overbelichte foto, een beduimelde polaroid: het is voor ouders soms het enige tastbare bewijs dat ze nóg een kind hebben. Een kind dat niet meer leeft. Na de geboorte van een dood of een te vroeg geboren kindje zijn er weinig mensen die uitgebreid foto's maken. Rouwkaarten, uitvaartondernemers, kistjes en vooral verdriet vragen aandacht. En áls ouders al foto's maken, leidt het maar zelden tot mooie beelden.

Ed van Schaik heeft samen met zijn vrouw Rian een fotozaak in het Brabantse Westerhoven. Sinds kort zijn ze ook de drijvende kracht achter Make a Memory, een stichting die ouders van een ernstig ziek of overleden kind in contact brengt met professionele fotografen. Ze zagen foto's van overleden kinderen en wisten: zo moet het niet. Rian van Schaik: "We speelden al langer met het idee, maar toen een verloskundige bij ons kwam met de vraag of we foto's van een overleden kindje digitaal wat zouden kunnen verfraaien, besloten we deze stichting op te zetten."

In ziekenhuizen zijn verpleegkundigen meestal wel zo attent een foto van een overleden baby te maken. Van Schaik: "Dat is voor ouders al heel waardevol. Maar esthetisch kan het veel beter. Je wilt zo'n foto ook in de kamer kunnen zetten en aan anderen laten zien. Daarom kunnen ouders of verpleegkundigen ons bellen, waarna wij zorgen dat er snel een fotograaf komt."

Niet alleen ouders van overleden kinderen kunnen bellen, het is zeker zo belangrijk dat mensen met een levensbedreigend ziek kind aan durven te kloppen. Van Schaik: "Dan kunnen ze nog een keer met zijn allen als compleet gezin op de foto."

Net als alle andere ouders zijn ook rouwende vaders en moeders trots op hun kind. Van Schaik maakt foto's die ook aan derden te tonen zijn. Een klein handje tegen vaders grote vinger, voetjes die over elkaar liggen. Vaak in zwart-wit, omdat dat wat zachter en vriendelijker oogt.

De behoefte is er zeker. In de eerste twee weken dat de stichtingMake a Memory bestond, kwamen al twaalf opdrachten binnen. Ook verschillende fotografen meldden zich voor de pool. Dat is nodig, want het Brabantse initiatief moet uitwaaieren over het land. Van Schaik: "We willen ook fotografen in bijvoorbeeld Groningen, zodat we niet helemaal op en neer hoeven te reizen."

Kosten zijn voor ouders niet aan de opdracht verbonden. De fotografen werken gratis en het materiaal wordt betaald van donaties en sponsorgeld. Van Schaik: "In onze ogen kon zoiets niet commercieel. Het moet voor iedereen toegankelijk zijn." Het viel Van Schaik uiteraard niet mee de dode kinderen vast te leggen, maar hij kijkt er met voldoening op terug.

Riet Fiddelaers is rouwdeskundige. Ze omarmt het initiatief vanMake a Memory: "Ik zie voor rouwkaarten en bidprentjes vaak foto's van overleden baby's, maar die zijn lang niet altijd even geslaagd. Verpleegkundigen doen hun best, maar foto's maken is niet hun vak en de baby's zien er ook niet altijd even mooi uit."

"Je hebt tussen overlijden en uitvaart maar een paar dagen, waarin zo veel gebeurt. En je denkt: ik houd dit beeld voor altijd op mijn netvlies, maar later wil je toch terugkijken en de foto's als trotse ouder aan anderen laten zien."

Op de intensive care neonatologie van het Emma Kinderziekenhuis worden ouders gestimuleerd op hun eigen manier afscheid te nemen van hun kind, vertelt maatschappelijk werker Iris Roggeveen: "Naast de eigen culturele rituelen kun je denken aan het maken van een voetafdrukje, het afknippen van een haarlok, het wassen en aankleden van het kind in de zelf meegebrachte kleding, het afscheid laten nemen door directe vrienden en familie. Het maken van foto's en het filmen van de laatste momenten samen is voor veel ouders belangrijk."

Als ouders geen camera hebben, maken verpleegkundigen foto's. En als ouders niet direct behoefte aan die beelden hebben, bieden de verpleegkundigen aan ze in de medische status te bewaren. Roggeveen: "Foto's zijn ouders vaak zeer dierbaar, een tastbare herinnering van het soms zo korte leven van hun kind. Vaak zien ze hun kind na de dood ook voor het eerst weer zonder plakkers en infusen. Als je dit moment op een esthetische wijze kunt vastleggen, is dat een kostbare herinnering." Ze wijst er wel op dat het belangrijk is dat ouders ook altijd hetzelfde aanbod kunnen verwachten.

Volgens rouwdeskundige Fiddelaers is zo'n beeld van een overleden baby of kind voor buitenstaanders 'helemaal niet' luguber. Broertjes en zusjes kunnen later ook zien wie dat kindje is dat zij zich niet (kunnen) herinneren omdat ze toen te jong of niet geboren waren. Fiddelaers: "Dat is een belangrijk aspect, want ook al is een kind overleden, het is er geweest en houdt altijd een plek in het gezin."

www.rietfiddelaers.nl
www.makeamemory.nl
Copyright: Het Parool verschenen 18 december 2008

Wat mooi

Wat een prachtig initiatief is dit.