Reaktie kinderen op overlijden
De vader van een klasgenoot van mijn middelste zoon ( 7) is geheel onverwacht overleden. toen ik het mijn zoon vertelde ging het ongeveer zo:
J ik moet je iets vertellen, iets ergs. De vader van P is dood gegaan, zijn hart werd ziek en dat konden ze in het ziekenhuis niet meer beter maken en toen is hij dood gegaan. J: en zijn moeder? Ik: die is bij P. J: oh dan is het goed. hij draait om en gaat verder met spelen.
Ik heb ondertussen veel moeders van de klas gesproken en een boel kinderen reageren zo, niet zo koelbloedig als mijn zoon, maar wel vrij nuchter.
Ik begrijp dat wij als volwassenen dit verdriet gaan beredeneren, en dat wij zien dat de toekomst voor dit mannetje zonder vader er zo anders uit ziet. Wij vragen ons met pijn in ons hart af hoe de moeder zich nu wel niet moet voelen. Wij maken ons acuut zorgen om onszelf en onze eigen mannen, want het is blijkbaar mogelijk om als jonge gezonde man of vrouw zomaar ineens een hartstilstand te krijgen.
Het greep me vandaag allemaal erg aan ( schoonzus van de overledene is goede vriendin van mij en ik bel veel met haar nu) en ik moest huilen. Zoon lief ziet dat en zegt: mama je moet er gewoon niet aan denken joh! dan hoef je ook niet te huilen en verdrietig te zijn, ik denk er ook gewoon niet aan. Kijk maar....!
Fijn dat onze kinderen zo nuchter kunnen zijn, maar ik vind het ook heel moeilijk.
Kinderen begrijpen het leven nauwelijks hoe kunnen ze dan de dood begrijpen.
Of heeft mijn zoon gelijk, moet ik het gewoon niet zo beredeneren en er "gewoon" maar niet aan denken?
groet, polly ( beetje van slag)
Dubbele gevoelens
Lieve Polly ik begrijp dat je het zowel fijn als moeilijk vindt, die nuchtere reactie van je zoon. Dat is ook zo dubbel!
Mijn zoon is 5 en reageert beangstigend écht verdrietig als hij hoort dat er iemand dood is gegaan, ook al is het een onbekende, of iets op tv, of zoals ik 2 draadjes hierboven schrijf, op het gedicht van Mien. Hij kan het gewoon zó erg vinden dat "het kindje van die mevrouw dood is." Ergens vind ik het heel jammer dat hij wat van die kindernuchterheid kwijt is. En ik vind het tegelijk ook zó mooi en ontroerend.
Andere orde, maar enigszins vergelijkbaar
een aantal jaar geleden, onze zoon is opgegroeid met onze hond....door een epileptische aanval moet ik de hond laten inslapen, ik verwacht een intens verdrietige zoon, zijn maatje, zijn allessie....ik ben zelf helemaal stuk, ik had de hond al meer dan 10 jaar, vanaf puppy....ik kom terug en leg aan zoon uit wat er is gebeurd.....oh, zegt hij, pakt zijn jas en zegt: gaan we dan nu een poes kopen.....*knal*....
Twee weken later, zoon is ontroostbaar, beseft nu pas wat dood eigenlijk betekent.....Het heeft heel lang geduurd voor hij toen een en andere verwerkt had.....
Dit verhaal is meer om aan te geven, dat sowieso dit soort verwerking bij kinderen heel anders werkt dan bij ons. Een hond is uiteraard niet vergelijkbaar met de dood van een vader, maar misschien kun je er toch iets mee, dat het verdriet toch later kan komen, als je zoon beseft dat de vader van het klasgenootje echt nooit meer terugkomt....
Eigen wereld...
Toen mijn jongste dochter 6 was, overleed haar juf tijdens het naar huis rijden (ze vertrok omdat zij zich niet goed voelde, terwijl de klas met een andere juf naar zwemles was). Volslagen onverwacht dus. Alle ouders werden gebeld, kwamen naar school, een heel schokkende situatie.
De meeste ouders waren veel meer van slag dan de kinderen... Op een of andere manier dringt het niet zo erg door, denk ik.
En als ik er nu met haar over praat - het is járen geleden!- , blijkt ze er eigenlijk niet eens zoveel herinnering aan te hebben, terwijl de ouders en de collega's deze tijd als zeer intens hebben beleefd.
tonny
Het ligt
volgens mij aan de leeftijd en hoe ver iemand van je kind afstaat. Een vader van een klasgenootje is wat anders dan een klasgenootje, broer of vader.
Plus "levensbagage", je huilt bij elke dode weer om alle dierbare overledenen, dat heb je als jong kind nog niet.
He en
sterkte. Jij verwerkt het op jouw manier en dat is goed.
Het feit dat je zoon zegt
"ik denk er gewoon niet aan en dan hoef ik ook niet te huilen", zegt m.i. genoeg...
Inderdaad staat de vader van klasgenootje denk ik echt te ver van hem af. Als het echter om een dierbare gaat van zoon zelf heb je goede kans kans dat hij net zo nuchter reageert... Kinderen begrijpen de dood pas veel later... Dan dringt pas tot ze door dat "dood-zijn" inhoudt dat je iemand dus echt nooit meer ziet...
Gelukkig denken kinderen niet aan de toekomst van zo'n jongetje, dat kunnen ze nog helemaal niet aan; dat overzien ze niet!
Toen mijn moeder overleed (in sept.) moest zoon van toen 7, even huilen en ging daarna weer aan de lego! Ik kon hem wel door de kamer meppen toen ik het hoorde... Deed het hem dan helemaal niets!?!? Nu ga ik merken dat het hem bezighoudt... Hij wenst de foto van mijn moeder gelukkig nieuwjaar en moet dan heel hard huilen... Bij het graf (= nog zonder steen) zoekt hij veertjes, steentjes en kastanjes om het een beetje "aan te kleden", want "het is zo kaal anders mama"...
God, wat zou ik graag soms eventjes weer 7 jaar willen zijn...
Reactie komt wel...
Toen mijn moeder overleden waw, reageerde mijn dochter van acht eerst bijna niet. Het verdriet en ook de gesprekken hierover kwamen wel, maar later.... Ik heb gewacht tot ze er zelf mee kwam en het kwam vanzelf..
Magische wereld
Nog iets wat ik dacht, tot ongeveer zeven jaar wonen kinderen in een soort "magische wereld". Dus hoe je zoontje het beleeft is totaal anders dan jij.
Ik was vroeger met 8 jaar helaas al uit die wereld gedonderd toen mijn broer overleed, heb het zeer bewust allemaal meegemaakt..
Vandaag was de uitvaart
toen iedereen zijn vrouw kwam condoleren, zat zoontje lekker met zijn vriendjes met zijn gameboy te spelen.
Ik keek over zijn schouder mee, Kijk ik heb een race spel, vet cool he? Idd jongen echt wel vet cool...!
toen ik thuis kwam heb ik zoonlief uitgelegt dat de papa van P nu een ster is geworden, toen het donker was ging zoon uit het raam kijken en zag idd de eerste ster aan de hemel.. Kijk mam, daar heb je de papa van P!!! Heel enthousiast.
Ik ben eigenlijk heel jaloers op de manier hoe kinderen met de dood om kunnen gaan, zo rustig, zo nuchter.
Het was een zware dag, vanavond lekker met mijn kinderen en man, op de bank een leuke film kijken. Genieten van elkaar.
Genieten dat dat kan!
groet, polly
