Euthanasie
Een goede vriend van ons heeft besloten tot euthanasie.
Wij begrijpen hem,hij lijdt heel erg,en is niet meer te genezen.We gunnen hem de rust waar hij zo naar verlangt,hij kan niet meer,is op.
Nu heeft hij ons gevraagd daarbij aanwezig te zijn.
Vrijdag is het zover.
hij wil tot die tijd geen bezoek meer,hij wil zich in alle rust kunnen voorbereiden,samen met zijn enige kind.
ik zie er heel erg tegen op,heb al veel dierbaren verloren,maar ben nog nooit bij iemand geweest waarvan je weet dat hij gaat sterven waar je bij bent.
Wat zeg je tegen zo iemand,hoe stel je je op?het voelt ook een beetje als poppenkast kijken( terwijl ik echt wel weet dat het zo absoluut niet bedoelt is.
wie heeft dit ook meegemaakt en kan me vertellen hoe deze ervaring was?
Geen ervaring
Ik heb geen ervaring, dus ik kan je niet helpen. Wel vind ik het van grote, waardevolle vriendschap getuigen dat deze vriend jullie erbij willen hebben op zo'n belangrijk moment en dat jullie dat voor hem willen doen. Heel veel sterkte!
Wat moeilijk en wat mooi.
Wat ontzettend moeilijk en eng. Althans, dat zou ik vinden. Maar ook heel erg mooi. Ik heb er even over nagedacht. In die situatie zou ik ook bepaalde mensen aan mijn bed willen. Aan de andere kant zou ik het ook kunnen begrijpen als ze zouden weigeren. Maar ik zou niet weigeren, ik zou het wel doen. Alleen zou ik aan een stuk door janken waarschijnlijk. Dat doe ik al bijna terwijl ik dit opschrijf. Dus of de vriend en de andere aanwezigen dan nog blij zijn dat ik erbij ben is nog maar de vraag.
Heel veel sterkte.
Traantje.
Ervaring
Ik was erbij toen mijn schoonvader overleed.
Hij ging de laatste dag erg achteruit en we waren eigenlijk de hele dag in het ziekenhuis. Hij was al niet meer bij bewust zijn, en zijn ademhaling werd steeds opervlakkiger. Zijn ademhaling hield steeds even op, en ging dan weer verder, die pauze's werden steeds langer, tot hij echt zijn laatste adem uitblies. Omdat hij in het ziekenhuis lag ben ik toen de verpleging gaan halen, een paar uur later kwam er een arts om hem officieel dood te verklaren.
Al met al was het zowel gruwelijk als heel erg mooi.
Het was een beetje zoals een bevalling, zo'n sfeer, van spanning. Alleen is het NA de bevalling ineens heel druk, terwijl het nu NA het moment alleen maar heel stil was.
Maar que intensieteit vond ik het vergelijkbaar met een geboorte.
Ik vond het heel zwaar om die adempauzes te zien, we wisten ook niet hoe lang het ging duren, het kon de hele nacht wel duren...!
Maar bij euthanasie is het meer gecontroleerd heb ik begrepen.
Sterkte !!
groet, polly
Ervaring
Bij mijn schoonvader. Hij heeft van de huisarts twee (of eigenlijk drie) injecties gehad die hem dood hebben gemaakt. Hij was nog niet stervende maar zou wel ellendig gaan sterven. En dat wilde hij absoluut niet.
Ik heb tweemaal meegemaakt dat iemand stierf terwijl ik daarbij was. De eerste keer betrof het mijn eigen moeder. Zij had kanker, heeft heel lang gevochten, kwam er telkens weer (deels) bovenop, en uiteindelijk dus niet. Dat was een ellendige dood, een miserabele dood, mensonwaardig. Voor mij stond daarna boven alles vast: zo wil ik het NOOIT! Voor mijzelf niet en voor mijn omgeving niet. Het moment van sterven zelf is echter wel heel bijzonder en indrukwekkend. Het was voor mij heel dubbel, als dochter op het punt staan je moeder te verliezen, meelijden omdat zij zo leed, bang zijn dat ze weg zal zijn maar hopen dat ze toch niet lang hoeft te lijden. Maar dat moment van sterven... dat was echt wauw, overdonderend indrukwekkend, zo heb ik het ervaren. Ik heb echt het gevoel gehad dat haar ziel haar lichaam verliet, ik ben er nu dan ook vanuit het diepst van mijn ziel van overtuigd dat er meer is, dat er een ziel is, dat er iets is waar je heen gaat. Ik voelde zo duidelijk verschil tussen haar nog even zwoegende lijf, zonder ziel, zonder inhoud (hoewel ook nog steeds bemind), en haar vrije ziel, los van dat omhulsel. Echt, het was voor mij overdonderend, een levensinzicht. Ondanks het verdriet dat direct na het overlijden toeslaat.
Dan mijn schoonvader, die bij volledig besef heeft besloten dat hij wilde sterven. Daarbij waren zijn ex, zijn twee kinderen en de schoonkinderen waaronder ik. Ieder van ons heeft even alleen bij hem gezeten en afscheid genomen. Dat was gek, voor mij dan, want op die manier hadden wij niet zo'n band, en zo'n mens was hij ook niet. Het moment van de eerste injectie was bijna zelfs plechtig. Daarna hebben we totdat hij vast in slaap viel wel wat gekeuveld. Daarna kreeg hij de injectie waardoor hij zou sterven en die was niet sterk genoeg (hij kwam weer bij, maar dat was juist ook erg grappig zelfs, omdat hij enkele dingen mompelde die precies bij zijn karakter pasten maar ook weer aangaven dat er 'meer' is.) Na die derde prik is hij na een kwartiertje gestorven. Dat had beduidend meer waardigheid dan mijn moeder. Ook hier was de overgang van levend lichaam naar dood en leeg iets heel bijzonder. Als die vonk er niet is, is je lichaam echt leeg, en om die overgang mee te maken vond ik opnieuw heel indrukwekkend. Wat ik ook heel waardig vond is dat het zijn beslissing was, en zijn gekozen moment. Ook heel bijzonder was dat we het samen beleefden, dat we er met elkaar waren. En dat je even eigenlijk niet bedroefd hoefde te zijn, omdat hij dit zelf wilde. In dat proces van ook kanker, liet hij zich niet langer leiden maar nam hij zelf de regie.
Ik heb het ook echt zo ervaren dat we hem hielpen te sterven. Sterven is ook loslaten, en eigenlijk heel eng en dapper omdat je niet weet wat er komt. Dit te mogen doen omringd door geliefden is denk ik een geschenk. Er was zoveel liefde en energie die avond...
Ik denk dat het heel bijzonder gaat worden sus-anne, het is erg verdrietig dat iemand dood 'moet' omdat het niet anders meer gaat, maar ik vond het heel bijzonder. Ook heel zwaar trouwens. Ik denk dat het voor zijn kind erg fijn is dat jullie er ook bij zijn. Want je blijft wel ineens zonder die persoon achter.
Polly noemde ook al een geboorte. Ik vond het idd ook op de een of andere manier vergelijkbaar, qua intensiteit en energie, maar ook omdat het zo basaal is. En eerlijk gezegd vond ik beide keren indrukwekkender dan een geboorte, het is nogal niet wat, een heel mens, een hele persoonlijkheid met zijn plek op deze wereld die afscheid neemt...
Mirreke
Wat heb je dat mooi opgeschreven. Ik zit hier gewoon met kippenvel op mijn armen.
En Sus-anne, ik hoop dat jullie een mooi en waardig afscheid hebben. Sterkte.
Dank
dank voor jullie reacties,en jullie bijzondere ervaringen(Mirreke wat heb je dat mooi omschreven).
Mede dank zij deze verhalen ben ik een stukje angst kwijt,angst voor het onbekende.
Ik vind het fijn dat wij kunnen en mogen bijdragen aan het afscheid van onze vriend.en ik hoop dat hij dat morgen ook zo ervaart.
Net als polly en mirreke
Ik ben erbij geweest toen mijn moeder en schoonvader stierven, en net zoals Polly en Mirreke beschrijven was dat tegelijk heel verdrietig maar ook mooi. Het was echt klaar, er kon niets meer aan gedaan worden, alles was gezegd. Zoals Polly ook beschrijft ging het bij beiden, met die pauzes in de ademhaling die steeds langer werden, en uiteindelijk dat laatste zuchtje. Ook ik heb dat moment gezien, die overgang naar dood en leeg. Heel bijzonder om mee te maken, hoe moeilijk het tegelijk ook was.
Ik hoop dat jullie vriend morgen een mooi en waardig afscheid zal hebben en wil jullie graag veel sterkte wensen.
Ook meegemaakt
Alweer lang geleden zijn in een half jaar tijd twee jonge mensen in mijn omgeving gestorven. Mijn beste vriendin (32) in die tijd kreeg een hartaanval, werd nog gereanimeerd maar stierf alsnog drie dagen nadat alle apparatuur werd uitgezet. Daar was ik bij. Een andere vriend (29) stierf aan een ziekte die hij lang had ontkend. Hij wilde niet ziek zijn en niet sterven. Ik ben bij hem geweest toen hij terminaal in het ziekenhuis lag, heb tegen hem gepraat (hij was ook niet bij bewustzijn) en voelde dat hij heel snel daarna zou sterven. Jammer genoeg heb ik niet op dat besef vertrouwd want toen ik wegging zijn zijn partner en moeder ook weggegaan om te eten en ik durfde niet tegen ze te zeggen dat ze moesten blijven. Hij stierf binnen het uur en was dus alleen. Afijn, misschien moest dat ook wel zo zijn. Gezien zijn weerstand.
In ieder geval heb ik de dood als iets heel vredigs ervaren. Ik kan me alleen maar aansluiten bij de andere dames die aangeven dat het iets heel speciaals is om mee te maken. Hoe verdrietig en pijnlijk het ook is om afscheid te nemen, toch is het eigenlijke doodgaan niet erg. En het aanwezig zijn bij doodgaan is ook niet erg of eng. Ik weet niet hoe het is als iemand nog bij bewustzijn is als het proces begint. Dan lijkt het me wel belangrijk of die persoon zelf er enigszins vrede mee heeft. Maar zelfs in het geval van die vriend die er zich met hand en tand tegen had verzet, zat ik naast zijn bed, praatte tegen hem over de dood en daalde er een diepe rust over ons heen. Ik voelde het loslaten bijna gebeuren. En eigenlijk is het magistraal om van zo dichtbij de overgang te zien gebeuren tussen leven en dood. Een lichaam blijft dood achter. Het leven is eruit. En dan is er iets enorms gebeurd! Wat daar ligt is niet meer die mens. En dat leven is in zekere zin vrijgekomen, zo voelde het een beetje voor mij. Heel gek misschien maar ook heel indrukwekkend. En tegelijkertijd ook heel gewoon.
Nou ja, maak je maar niet teveel zorgen! Als die vriend jullie heeft gevraagd, is er vast veel liefde tussen jullie. Dat is het allerbelangrijkst! Sterkte en hou elkaar goed vast.
Jo Hanna
Dankbaar
Ik heb, ook beroepsmatig, veel mensen zien overlijden.
Wat bij mij persoonlijk het meeste heeft aangegrepen is het overlijden van mijn beste vriendin. 3 jaar geleden kreeg ze te horen dat ze niet meer beter zou worden. Al snel had ze besloten dat ze wel op een 'waardige' manier wilde overlijden. Omdat we niet dicht bij elkaar woonden hadden we vaak nog msn gesprekken. Waar ze het meeste mee zat was dat ze haar dochter niet zou kunnen zien opgroeien.
Toen het opeens heel snel achteruit ging heeft ze mij gevraagd om iets voor te dragen op haar crematie. Ze wist dat ik gedichten schreef en ze zou het zo waarderen als ik dat zou doen voor haar. Toen de datum vastlag dat er euthanasie gepleegd zou worden ben ik de avond ervoor bij haar en haar partner geweest om het gedicht voor te lezen wat ik speciaal voor haar had geschreven.
Haar partner heeft ons toen samen gelaten en ik heb huilend het gedicht voorgedragen, ze lag zo vredig met een glimlach om haar mond en met haar ogen, helaas kon ze niet echt meer praten, dankte ze mij.
Ik heb haar toen bedankt voor de jarenlange vriendschap, wat ze voor mij betekende en dat ik haar ongelofelijk zou missen, maar dat ik wist dat ze altijd bij ons zou zijn.
De volgende dag was haar vader, haar broer en zijn vrouw, haar partner, haar dochter en nog een andere vriendin en ik aanwezig. Haar blik was rustig en iedereen wist dat het goed was zoals ze zou gaan. Na de 1e injectie viel ze in slaap met een mooie glimlach om haar mond en voordat de arts de 2e injectie zou toedienen zagen we dat het lichaam het zelf al opgaf en stierf ze in het bijzijn van de mensen waar zij van hield en wij van haar!
Wees dankbaar dat je bij zoiets aanwezig mag zijn, wens hem een goede reis en heel veel sterkte en kracht toegewenst voor morgen!
Sus-anne
Mijn moeder vroeg mij op 26 septmber 2008 om haar haar euthanasie te regelen. Sterker nog, ze smeekte me bijna. Na heel hard slikken en heel veel tranen heb ik dit uiteraard beloofd. Beloofd om te doen wat er binnen mijn macht lag. Er was een verklaring, die had ik al maanden in mijn tas zitten. Geschreven en getekend toen duidelijk werd dat ze een ongeneeslijke kanker had.
Uiteindelijk is ze op 1 oktober aangesloten op de morfine pomp en onder sedatie gebracht.
Actieve euthanasie was namelijk niet mogelijk binnen het ziekenhuis. Wel - toen duidelijk werd dat haar luchtpijp werd dichtgedrukt door de tumor - kon er dus sedatie worden gegeven. De spuit dormicum werd op haar nachtkastje gelegd, en ze zei grijnzend: Nou ik moet er even lekker voor liggen hoor... wat ons een enorme lachsalvo opleverde en Ze lag lekker en ze gaf ons allemaal een kus en zei wat persoonlijks. Nog voel ik de handen die mijn gezicht omvatten en de woorden die ze zei zal ik nooit vergeten. En met de tranen over de wangen wensten we haar welterusten. Nadat we haar verzekerd hadden van het feit dat het zo goed was. Wij konden ons redden en dat hebben we haar op het hart gedrukt. Mam je bent klaar, ga maar!
En ze ging...ze viel erg snel in diepe slaap.
Op 2 oktober stierf ze.
Hoe het was
Het was een zware dag vrijdag,afscheid nemen en loslaten is moeilijk.
We waren ongeveer nog een half uurtje samen voor het overlijden .
Onze vriend was nog heel helder en bewust met zijn afscheid bezig.
we hebben zelfs nog kunnen lachen aan het sterfbed. Geen gemaakte geforceerde lach,maar echt spontaan,om de grappen die onze vriend nog maakte.
Het was op een gegeven moment zelfs zo dat het leek alsof we gezellig op de koffie waren bij elkaar.
Hij heeft zijn leven afgesloten zoals hij was.,met humor,met een lach en een traan.
Hij is ook heel rustig ingeslapen.
en hij heeft nu rust,en dat gunnen wij hem zo,hij was zo klaar met zijn zieke lijf .
Ik heb mijn kinderen verteld,: als ik ooit weet dat ik ga sterven,dan wil ik het op deze manier.
wat een bijzondere, intens verdrietige maar ook positieve ervaring.
De dood is niet alleen maar verdrietig,de dood kan zelfs heel mooi zijn,dat besef ik nu heel goed.
na afloop hadden wij ook een enorme rust over ons,,het was een heel mooi afscheid,er is gezegd wat gezegd moest worden, Vriend heeft alles zelf geregeld zoals hij het wilde.
We hebben hem losgelaten,het is goed zo.
Sus-anne
bijzonder dat je hierbij mocht zijn en hoe je het beschrijft. Een afscheid zoals jullie vriend was en afscheid wilde nemen.
"Fijn" dat het zo is gelopen en je het als positief ervaren hebt!
Sus-anne
Gelukkig, dit zijn de momenten die als waardevol beschouwd kunnen worden. Het klinkt raar maar juist deze ervaringen zijn de levenslessen waar je rijker van wordt!
Kus op je toch best verdrietige hart want je bent wel een vriend verloren ook al is het goed zo!
Fijn
Het was voor hem vast ook fijn om jullie erbij te hebben. Ja, waardevol zulke ontmoetingen met mensen. Zo intens maak je ze maar zelden mee. Sterkte met het verdriet wat er gewoon ook is.
Groet, Jo Hanna
