Familiegeheim

Ik begrijp dat dit voor jou schokkend is, maar als buitenstaander vind ik het helemaal niet zo schokkend. Ik vraag me ook af of je moeder inderdaad nu nog veroordeeld wordt voor de daden van haar ouders. En ik zou ook met mildheid kijken naar de vraag waarom zij haar ouders niet veroordeelt. Zij hebben natuurlijk meerdere kanten dan hun NSB verleden, het is allemaal niet zwart wit. En als ze (bijvoorbeeld vanwege haar leeftijd of omdat ze er nooit met mensen over gesproken heeft en daardoor haar mening niet heeft kunnen bijstellen) bij haar mening blijft, zou ik het onderwerp niet meer aankaarten. Agree to disagree. Haar mening maakt haar niet gelijk een slecht mens.

Voor wat betreft jezelf zou ik het gewoon bespreken met mensen die dichtbij staan. Dat je moeder dit verteld heeft en wat het met je doet, hoe je hier nou mee om moet gaan. Andere mensen gaat dit niks aan, en zijn waarschijnlijk ook helemaal niet geïnteresseerd in wat jouw grootouders in de oorlog deden. Je hoeft niet uit de kast te komen ofzo. En als je er echt last van krijgt zijn er gespecialiseerde hulpverleners waar je terecht kunt. Maar je schamen voor de daden van je grootouders is echt nergens voor nodig.

Hoi Paspop, hier ook een klein-kind van een NSB-er. Mijn ouder heeft dezelfde leeftijd als jouw moeder. Ik weet dus dat jouw ouder de oorlog niet bewust heeft meegemaakt, wel de na-oorlogse tijd, net als mijn ouder.
Als kind schik je je naar het gezin en de opvattingen van je ouders. Je bent immers afhankelijk van hen qua overleven. Jouw moeder is kennelijk geïndoctrineerd door de verhalen van haar ouders toen ze kind was. Het zou me niets verbazen als ze overlevingsmechanismen heeft moeten ontwikkelen om staande te blijven. Eén daarvan zou kunnen zijn dat kritiek op haar ouders gewoon niet kan, kritiek op ouders staat bij haar mogelijk gelijk aan angst dat ze zelf ook niet 'overleeft'. In zo'n geval blijf je vasthouden aan achterhaalde ideeën, die haar zijn ingeprent.
Het zou best kunnen dat dit is gebeurd, want ze heeft het altijd als geheim met zich meegedragen. En geeft zelfs aan dat het bespreken ervan voor haar 'levensbedreigend' is, want iedereen zou haar afwijzen.
Vermoedelijk heeft je moeder, door haar trauma, nooit geleerd om voor zichzelf een mening te vormen over o.m. de jodenvervolging.

Het is naar er zo achter te moeten komen, maar misschien ook wel goed. Of ze er nu wel of niet over sprak, je moeder draagt een trauma en geheim met zich mee en dit zit ergens verankerd in haar persoonlijkheid. Of je het nu wist of niet, iets van dat trauma (bijv. 'niet kunnen praten') heeft zij waarschijnlijk aan jou overgedragen. Zo werkt dat nu eenmaal. Nu je het weet, kan je kijken of er ook iets in jou geheeld moet worden, kan worden.

Mijn eigen geschiedenis is een andere dan de jouwe. Mijn beide ouders zijn in hun jeugd getraumatiseerd en hebben dit aan hun kinderen overgedragen. De NSB-ouder verfoeide alles dat met Duitsland te maken had... - het NSB-verleden van grootouder was geen geheim - maar was desondanks getraumatiseerd.
Ik ben nu eindelijk begonnen met die 'erfenissen' op te ruimen en mijn eigen overlevingsmechanismen te 'ontmantelen' en dat voelt als een grote opluchting. Jij staat misschien aan het begin hiervan, maar het kan heel heilzaam zijn als dat zo is.

rutiel schreef op 31-08-2022 om 12:16:

Sjonge, ik snap dat je enorm van slag bent door dit bericht. Niet alleen het beeld van je grootouders, maar ook dat van je moeder is aangetast.
Ik kan me overigens wel voorstellen dat je moeder je dit nu vertelt en daarbij weinig rekening houdt met jouw eigen (nare) situatie. Wellicht voelt ze dat ze niet zoveel tijd meer over heeft (ze is immers ver in de 80) en moet het echt van haar hart. In die situaties kunnen mensen soms wat egoïstisch handelen.

Daarnaast is er in deze tijd gelukkig wat meer nuance in de omgang met het verleden. Het is niet allemaal zo zwart-wit in termen van goed of fout. Milja verwoordde het precies goed wat mij betreft.

Neemt niet weg dat jij nu met al die gevoelens zit. Ik snap dat je je moeder nu niet wil bellen, maar het lijkt me toch goed om met haar op korte termijn hier over te spreken. Ook bij haar zal, dankzij het gesprek met jou, het verleden weer volop in haar bewustzijn aanwezig zijn. Probeer het gesprek open te houden; vragen levert vaak meer op dan veroordelingen. En mogelijk snap je dan beter waarom ze het gedrag van haar ouders altijd heeft goedgepraat.

Denk ook aan jezelf natuurlijk. Ik weet niet of je je eigen gevoelens bij je moeder kwijt kan, maar ik zou dit zeker niet voor jezelf houden. Praat inderdaad met huisarts, praktijkondersteuner of iemand anders waar je vertrouwen in hebt. Veel sterkte!

Je moet zelf beslissen of je er (op dit moment) met je moeder over wilt praten.

Maar als je dat doet zou ik het niet hebben over wat je grootouders (fout) gedaan hebben, maar meer over wat dit geheim met haar gedaan heeft

Ik zou echt geen inhoudelijke discussie voeren over hoe fout de daden van je grootouders waren. En ja, het was fout om NSB'er te zijn, maar ook daarin zijn natuurlijk gradaties, en ja, wellicht vindt je moeder de straf voor wat een ouder deed disproportioneel. Dat mag zij vinden.
En misschien was het zelfs disproportioneel, afhankelijk van wat die ouder gedaan heeft.

Maar het lijkt mij een zinloze discussie om haar te overtuigen dat zij haar ouders ervoor moet veroordelen. Zou ik echt niet doen. Niet voor haar, maar ook niet voor jezelf. Totaal zinloze en frustrerende excercitie.

ArianneH schreef op 31-08-2022 om 13:02:

[..]

(...) Mildheid naar je grootouders die kennelijk de intentie hadden het goede te doen en dachten dat ze dat deden.

Ik vind dat wel ver gaan eerlijk gezegd. En het lijkt me ook niet nodig voor Paspop om dit te doen, voor haar eigen verwerking.
Ik begrijp heel goed dat mensen die oorlogsmisdaden begaan, soms denken dat ze het goede doen, maar ik hoef niet mild te denken over iemand die willens en wetens een ander mens vermoordt. Ik vind het prima om dat te veroordelen.

Toevoeging: het veroordelen zit 'm dan vooral in het gedrag en niet in de mens zelf.
Maar als ik naar mijn eigen verwerking kijk is het voor mij niet nodig om met mildheid te kijken. Neutraal is voor mij goed genoeg.

Maar er zijn toch ook best veel mensen lid geworden van de nsb nog voor de oorlog? Toen helemaal nog niet zo duidelijk was waar ze voor stonden. En ze zijn in navolging van Hitler geradicaliseerd. Hitler leek ook eerst goede plannen te hebben tegen de werkeloosheid etc. Dan kan ook hun enige fout zijn dat ze hun lidmaatschap nooit opgezegd hebben toen er meer duidelijk werd over wie Hitler was. En misschien hebben ze dat nooit gedaan uit angst dat dat gevolgen zou hebben. Dan kan ik me ook voorstellen dat ze straf na de oorlog ook teveel vonden. Dit is puur speculatie van mij, maar alleen het feit dat ze lid waren van de nsb, wil niet zeggen dat ze echt verkeerde dingen hebben gedaan.

Misschien heb je hier iets aan?
https://www.werkgroepherkenning.nl/voor-wie/het-laatste-taboe-in-nederland-nsb-kinderen/

Voor kinderen van foute ouders, die dus zelf nooit ook maar iets verkeerd hebben gedaan in de oorlog, omdat ze er nog niet waren of omdat ze nog maar heel jong waren, heeft de misstap van hun ouders vaak hele grote gevolgen gehad. Het kan best zijn dat je moeder het eigenlijk meer heeft over de ernstige gevolgen voor haar eigen leven van de straf die haar ouders hebben gekregen. En laten we duidelijk zijn: die gevolgen voor het leven van een jong, volkomen schuldeloos kind zijn ook daadwerkelijk volkomen onterecht! Vanuit haar perspectief als kind is dus heel goed voorstelbaar dat ze de straf van haar ouders als erg disproportioneel heeft ervaren. 

Ik zou er echt eens wat over lezen. Jouw moeder heeft er waarschijnlijk heel erg mee geworsteld en het is haar niet gelukt om het evenwichtig te verwerken. Maar dat is ook nogal lastig als je je zo schaamt en zo schuldig voelt dat je er zelfs met je man niet over praat! Ik denk ook dat ze zich vergist als ze denkt dat mensen haar nu nog zullen aankijken op het gedrag van haar ouders in de oorlog. Misschien wel op het niet-veroordelen ervan maar als daar wat nuance inkomt, lukt dat denk ik ook nog wel. En het hoeft ook niet aan Jan en alleman rondgebazuind te worden. Als ze niet meer het gevoel heeft er krampachtig over te moeten zwijgen is het ook genoeg! Ik zou je moeder heel erg gunnen dat ze aan het eind van haar leven nog wat zachter zou kunnen worden over dit onderwerp. En ik snap dat het jou ook dwars zit want het is ook weer niet niks. Maar door er vanuit haar ervaringen als kind naar te kijken en over te praten wordt het misschien iets makkelijker om er wat milder naar te kijken. Die schuldige ouders zijn er niet meer. Alleen dan onschuldige kind. 

Maar Paspop; je hoeft je niet verantwoordelijk te voelen voor wat familieleden gedaan of gelaten hebben. Echt, dat is iets wat je niet kan veranderen en waar je nooit iets aan had kunnen veranderen.
Je hoeft ook niet te oordelen. Iedereen doet in elke situatie datgeen waarvan hij of zij denkt dat dat de beste keus is, voor die situatie in die bepaalde context. Vaak gebaseerd op overlevingskansen en diegenen die het dichtst bij je staan op dat moment. En mensen maken fouten. Beoordelingsfouten, omdat ze bang zijn of niet alle informatie hebben of begrijpen.
Het verleden is het verleden. Wat je van je moeder kunt denken is hooguit dat zij weinig zelfreflectie en weinig kritiek op haar ouder heeft getoond. Dat ze eigenlijk nog steeds uit alle macht probeert loyaal te zijn aan haar ouders.
Maar ergens weet zij natuurlijk heel goed dat het niet oke is, wat er allemaal gebeurd is. Want waarom is het anders zo'n goed bewaard geheim? Waarom lag het haar zo zwaar op de maag?
Paspop kijk met mildheid naar jezelf en naar je moeder. Accepteer het verleden zonder te oordelen.

Hier een achterkleinkind van NSB'ers. Opa wou er nooit over praten, was in de oorlog relatief jong ( 10-15 jaar). Wij wisten er eigenlijk niks vanaf, totdat een demente vrouw in het verzorgingshuis mijn zus haar achternaam hoorde en door de hele kantine schreeuwde: ERUIT! DAT ZIJN NSB'ers. Afijn, toen wat onderzoek gedaan en het bleek waar te zijn.

Ja, wat moet je er eigenlijk mee? Je bent niet verantwoordelijk voor de acties van je voorouders en ik zou er zeker niet al teveel mee zitten als ik jou was.

Paspop34 schreef op 31-08-2022 om 09:45:

Bedankt voor de reacties.
Het gaat idd om de oorlog, mijn moeder komt uit een nsb gezin.
Ik veroordeel haar niet om dat feit maar wel om het feit dat zij zich niet distantieert van de daden van haar ouders en zelfs boos is dat ze gestraft zijn. Daar kan ik met de beste wil van de wereld niet bij en er vallen voor mij nu wel wat zaken op hun plaats wb haar eigen gedrag.
Ik ben zeker van plan om haar te vragen wat het met haar gedaan heeft en hoe zij zich gevoeld heeft door haar hele leven hiermee rond te lopen. Toch had ik het liever niet geweten want ik vind het niet kloppen dat je je kind hiermee op het laatst van je leven belast. Ik zit zelf namelijk op dit moment in een nare periode in mijn leven, zij had daar rekening mee moeten houden. Dat neem ik haar kwalijk.
Mijn beeld van mijn grootouders en moeder is aangetast en dat zal ik moeten verwerken.
Ik had niet gezegd volgens mij dat ik er niet met anderen over mocht praten van haar maar dat heeft ze later nog aangegeven dat zij dit liever niet had omdat ze bang is nog in de problemen te komen.
Ik begrijp heel goed dat het voor haar haar ouders zijn waar ze warme herinneringen aan heeft en die goed voor haar zijn geweest, ze hoeft ze van mij ook niet te haten maar gedrag goed praten is wel iets heel anders.

Je schrijft dat ze zich niet distantieert en zelfs boos is dat ze gestraft zijn. Is je moeder van mening dat ze te zwaar gestraft zijn in verhouding met hetgeen wat ze gedaan hebben? Soms kan iemand moeite hebben met een straf als die niet in verhouding staat met de daad. Bv de ene nsb’er heeft een onderduikadres verraden zodat een gezin vermoord is,  de ander hielp Duitsers in ruil voor eten. De nsb’er werden na de oorlog over één kam geschoren.

Misschien zit daar de pijn, want je moeder was daar als kind slachtoffer van.

Verder kan je moeder zulk groot respect hebben voor jouw inlevingsvermogen, mogelijk door hoe je die nare tijd doorstaan hebt, dat ze wrs van mening was dat je haar geheim oordeelloos aan kon. Wat voor haar weer een hele verlichting betekende.
Als ze dat beeld niet had gehad, had ze je wrs niets verteld.

Laatst ook iets dergelijks meegemaakt; de opluchting in de stem bij iemand die info niet meer voor zichzelf hoefde te houden, maar het deelde  aan iemand waarvan diegene dacht dat die persoon er goed mee om zou gaan. En natuurlijk het bekende verwijt dat de info ook verzwegen had kunnen blijven. Alleen loop je soms vast door iets dat zo aan je vreet.