Reflectieverslag voor brugpiepers
Mijn zoon zit op het VVWO en heeft gekozen voor een school waar de exacte vakken in projectvorm worden aangeboden. Het leek ons een leuke en interessante uitdaging voor hem. Nu blijkt in de praktijk dat deze vrije werkvorm moeilijk voor hem is, maar het echte knelpunt is het reflectieverslag. Deze brugpiepers worden geacht elke week een verslag te schrijven over hoe zij gewerkt hebben en wat zij vinden van hun eigen rol in het proces. Zoonlief vindt het ver-schrik-ke-lijk om te doen (en heeft steevast een onvoldoende). Ander voorbeeld is het werkstuk voor levensbeschouwing, waar je als beginende brugpieper even in 3 A4-tjes mocht vertellen wat de zin van het leven is, hoe je denkt over de dood en wat er na de dood komt. Hij is er het hele weekend mee bezig geweest, was doodongelukkig eronder en kreeg een 4.
Volgens mij is het reflectief vermogen nog nauwelijks ontwikkeld bij kinderen van deze leeftijd. Buiten dat zijn het pubers en nog heel erg in ontwikkeling, waarom zo aan ze trekken? Mijn zoon wil naar een andere school waar je gewoon les krijgt uit boeken, huiswerk maakt over lesstof en niet over jezelf; kortom hij is het helemaal spuugzat. Ik ben wel benieuwd naar de ervaring van andere kinderen en ouders met dit soort zielenknijperij. Overigens denk ik dat je vragen over leven en dood beter op de basisschool kunt stellen, als ze nog frank en vrij kind zijn, dan aan beginnende pubers en dan vooral de introverten onder hen.
Mismatch
Oei, dit klinkt als een mismatch tussen jouw zoon en de school. Mijn zoon zou trouwens ook een rolling krijgen, van dit soort verslagen. Kansloos om hem zoiets te laten doen.
Hij grossiert in antwoorden van 1 lettergreep.
Wat vind je ervan? 'Leuk' Wat is jouw mening over dit boek: 'Saai'.
Dat soort werk.
Heb je een plan B? Is er een school in de buurt, waar dit niet van de kinderen gevraagd wordt?
Overleggen met school
Ik zou eens in gesprek gaan met school over wat er precies misgaat bij zoon. Hoe kan zoiets nu een onvoldoende zijn? Het is immers zijn idee erover. Zit het in de opbouw/schrijffouten oid van het verhaal? En als school aangeeft dat dit de komende jaren wordt voorgezet misschien toch op zoek naar een andere school.
Vrouwig onderwijs
Het gesprek met school zit er aan te komen. Ik verwacht niet dat zij hun werkwijze gaan herzien.
Mijn zoon is een echte jongens jongen; praten over gevoelens is straf voor hem. We hebben voor deze school gekozen omdat wij hoopten dat het hem intellectuele uitdaging zou geven in technische zaken. En nu blijkt er toch ook hier allerlei zachte vrouwelijke zaken in te worden vereist. Inderdaad is er een mis match met deze school, maar waar kunnen deze jongens nog terecht? Is er een school waar jongens (en er zijn natuurlijk ook stoere meiden die uit hetzelfde hout gesneden zijn) gewoon lekker zichzelf kunnen zijn zonder weer de sociale zachte hoek in gedwongen te worden. Het is uitgebreid in het nieuws geweest dat dit een oorzaak is waarom begaafde jongens toch in grote getale mislukken op de middelbare school, maar er is nog steeds geen oplossing voor.
Toch
Je vraagt waar jongens nog terecht kunnen. Maar vergis je niet, de school van jou zoon is extreem hierin. Erg extreem. Bij mijn oudsten op school gaat het echt niet zo.
Mijn zoon moet soms een boekverslag inleveren, of een verslag van een moskee bezoek. Maar daarvoor hoeft hij echt niet te 'reflecteren' hoor. Dit herken ik echt niet. Dus volgens mij kun je als nuchtere jongensjongen op die school van hem prima uit de verf komen.
Zo vrouwelijk is dat niet, denk ik
Misschien komt het omdat ik zelf een vrouw ben en de schurft heb aan al die (zelf)reflectie, maar ik geloof eigenlijk niet dat dit nou zo vreselijk vrouwelijk is. Dat wil zeggen: ik geloof niet dat meisjes hier op zitten te wachten. Ik sluit niet uit dat meer meisjes dan jongens het spelletje kunnen meespelen, maar zelfs de meisjes die aan deze eisen wel kunnen voldoen zijn vermoedelijk blij als het wordt afgeschaft.
Wat je er overigens naar mijn idee vooral van leert is om in zoveel mogelijk vage woorden zo weinig mogelijk te zeggen, zo, dat het nog heel wat lijkt. Vast een nuttige vaardigheid voor later, maar om dat nou je hele VWO-carriere te doen lijkt me vrij deprimerend.
Groeten,
Temet (niet reflectief)
Precies
Kom op zeg, die doen wel heel extreem.
Mijn zoon zit op een technasium en daar moeten ze dus vooral samenwerken (ook niet zo geschikt voor vele jongens) en vier keer per jaar in een ander groepje. Ze moeten leren ook taken te doen waar ze minder goed in zijn en momenteel heeft hij een groepje waarbij hij ze als een schaapshond bij elkaar moet houden. Pietje wil alleen maar aan de computer, Keesje wil overal rondkijken en Miepje is er steeds niet of doet iets vaags.
Omdat ze ook cijfers krijgen voor samenwerking en het individuele deel dacht ik dat ze aan het eind van het blok wel een gesprek hebben (of een verslagje moeten schrijven) met de beoordelaar daarover maar nee hoor. Valt mij dus weer tegen en totaal tegengesteld aan wat ze doen op jouw school.
Dalton
Hier ook een zoon op een Technasium VWO, brugklas, Dalton-onderwijs. Dalton wil zeggen dat er in leerperiodes gewerkt wordt (onderbouw 6 weken, bovenbouw 12 weken). Als de periode wordt afgesloten (met eindtoetsen) dan wordt er ook van de leerling verwacht dat hij/zij een reflectie schrijft, per vak. Bedoelt om de leerling over zichzelf na te laten denken, in de trant van 'wat ging er nou goed en wat ik beter kunnen doen'. Prima om pubers, en ja ook jongens, naar zichzelf te laten kijken en zich bewust te laten worden van eigen gedrag.
Maar dat is niet wat draadstarter zegt, over levensbeschouwing en zo.. daar merk ik op zijn school niets van.
O, horror
dat gereflecteer. Ik kan me zó voorstellen dat je zoon daar ongelukkig van wordt, dat word ik ook. Moest voor mijn werk ook weer een cursus doen met de nodige reflectieverslagen, bah. Mijn kinderen zijn daar beter in dan ik, 'gewoon een hoop bla-bla uit je duim zuigen mam', het levert bij mij zo'n innerlijke weerstand op.
Maar hoe doen de andere kinderen in zijn klas dat dan? Is hij de enige die onvoldoendes krijgt? Misschien is er een simpele manier om hem het trucje te leren want helaas heb je dikke kans dat dit na het VWO nog weer terugkeert.
Zou verder kijken
Als het al zo begint ziet het er voor de toekomst ook niet veelbelovend uit... dat gaat natuurlijk alleen maar meer worden. Ik zou er voor kiezen om toch eens te kijken of er een andere school is die wat zakelijker is.
Reflecteren kan uiteraard heel nuttig zijn maar oeverloze verslagen schrijven over leerprocessen, samenwerken en wat je misschien anders had moeten doen schiet natuurlijk volkomen zijn doel voorbij.
Wat betreft levensbeschouwing. Dat zijn uiteraard zeer zinnige vragen. De belangrijkste vragen in het leven waarschijnlijk. Echter om nou van een 12 jarige een pasklaar antwoord te verwachten op zulke grote levensvragen waar zelfs zeer oude en wijze mensen nog dagelijks mee worstelen gaat ook weer wat te ver.
Reflecteren is prima maar je moet wel iets hebben om te reflecteren. Eerst kennis opdoen dus. Laat die kinderen eerst een aantal jaren godsdiensten bestuderen en kennis nemen van wat filosofen en theologen en andere wetenschappers hierover te zeggen hebben. Dan valt er misschien iets te reflecteren maar zomaar uit het niks zo'n verslag schrijven is een volkomen zinloze oefening.
Overigens ipv al die zelf reflectie lijkt me het een verstandiger idee om het vak filosofie in de bovenbouw te geven. Dan leer je pas echt iets over kritisch denken en daar heb je meer aan dan een persoonlijk ontwikkelingsplan of hoe al die onzin maar mag heten.
Ik zou een school zoeken waar het opdoen van kennis centraal staat. Hopelijk is die te vinden.
Ander geluid
Zoals ik het lees, zit je zoon op een IB school (International Baccalaureate)? Mijn zoon zit sinds een jaar ook op een IB school, in het buitenland, en zoon was 9 toen hij geconfronteerd werd met moeten schrijven van een reflectie en bijhouden van een Learning Journal. Ik verbaasd en beetje verontwaardigd: hoe kun je dat nou verwachten van zulke guppies?! Maar, dankzij goede juf leerde hij snel, de hele klas deed het en nog mooier, hij had er baat bij. Nu jaar verder, nog steeds moet er regelmatig een reflectie geschreven worden en ik merk dat de kinderen aardig inzicht krijgen in hoe ze werken. Groepswerk wordt ook gereflecteerd en kinderen leren nu al hoe ze opbouwend kritiek kunnen geven en samenwerking kunnen verbeteren. Ondanks mijn eerste opstandigheid kan ik alleen maar zeggen dat ik het als een aanvulling in het onderwijs zie.
Kinderen schrijven ook een reflectie over hun eigen leren voor het schoolrapport. Dat wordt bij het rapport gedaan, en geeft docent en ouders een idee over hoe kind erin staat.
Vorig jaar ben ik begonnen met een studie in modules en de eerste was over 'Study Skills' en ook daarbij moest ik een Learning Journal bij gaan houden en wekelijks reflecties schrijven. Weer stuiteren, ben niet van die generatie, kan het nog zweveriger MAAR: hoe onwennig in het begin, zowaar het bleek nuttig. Ben er nu ook achter dat het steeds meer verwacht wordt bij verder onderwijs (in ieder geval buitenlandse college en universiteiten) dus ik ben blij dat mijn zoon het nu al leert.
Als dit ingevoerd wordt op scholen, dan moet er wel goede begeleiding bij zijn, richtlijnen gegeven moeten worden, wat wordt er verwacht, hulpvragen, en uiteraard kan een eigen mening niet worden fout gerekend. Denk wel dat er een eis gesteld kan worden aan een minimum. Antwoorden van 1 lettergreep zeggen misschien wel wat maar vallen niet onder reflectie.
Wat mij hielp was mijn eigen definitie van Reflectie: eigenlijk schrijf je een evaluatie van een werk in uitvoering, met daarbij een plan van aanpak voor de toekomst. En Evaluaties, ja, daar ben ik dan weer wel mee opgevoed eind jaren 80 toen ik begon te werken.
Als ouder moet ik erg wennen aan het IB onderwijs maar langzaam maar zeker begin ik er positiever over te worden. Mijn vriendin verhuist van land naar land en merkt dat haar kinderen gaan vrij eenvoudig van de ene IB school naar de andere kunnen. Een kind nog op lagere school en de andere inmiddels middelbare school leeftijd. Ook vriendin heeft haar vraagtekens bij de IB aanpak maar wat zij ziet, is dat kinderen meer plezier lijken te hebben met leren en toch anders leren denken. En dat kan alleen maar als positief worden gezien.
Heks
Nog even een vraag: welk deel wordt ervaren als zielenknijperij? Wanneer is het teveel over jezelf? Want ik denk dat er verschil zit tussen een reflectie schrijven over een natuurkundeproject of een stuk over leven en dood.
Als ik kijk naar de reflectieverslagen van mijn zoon dan ben ik daar vaak verrast over. In het begin raffelde hij de boel af maar nu kom ik dingen tegen als: 'ik heb geleerd beter te luisteren naar X want die heeft wel goede ideeën.' (X spreekt heel slecht Engels, wordt vaak in de rede gevallen en komt dus niet uit de verf. Wat hij dan weer in z'n reflectie schrijft). Docenten moeten wel goed uit kunnen leggen hoe er geschreven kan worden, en voorbeelden aanreiken. Als een kind iets moeilijk vond om te doen en huilend de boeken in de hoek gooit en nooit meer naar die rotschool wil, dan kan dat in een reflectie verwoord worden als: "Dit vond ik moeilijk om te doen en frustreerde me zo dat ik de boeken in de hoek gooide/geen zin meer had om verder te gaan/de lol van leren me vergaat." Maar nogmaals, dat moet dan wel aangegeven worden. En wat is er mis met: "ik heb geen zin om een reflectie te schrijven, want ik ben liever met andere dingen bezit". Ook dat is reflectie en is best leerzaam. Want met welke andere dingen ben je dan liever bezig? En hoe kunnen we dit dan oplossen? Als het goed is, zet zo'n reflectie aan tot denken.
Andere ervaringen
Op MBO en HBO lopen vrijwel alle jongens hierop stuk, eindeloze reflectieverhalen schrijven, waar uiteindelijk vrijwel niets mee wordt gedaan, behalve dan kijken of je het op tijd hebt ingeleverd. Maar vooral die herhaling, daar passen met name de jongens voor. Recent nog een stagiaire, die helemaal misselijkw erd van het schrijven van dit soort reflectieverhalen en eindeloos bespreken ervan in de les. Het lege, inhoudsloze geneuzel. Ja, hij was de enige jongen en ook de enige die zich daaraan stoorde. De meisjes doen gewoon mee, of ze het ook leuk vinden weet ik niet.
Als je projectmatig onderwijs hebt en je wil iets in handen krijgen om te kunnen beoordelen wat er gebeurd is, wat is er dan mis met de vraag: wat heb je geleerd (inhoudelijk) en dat kan onderverdeeld worden in: over het vak en over samenwerking, eventueel ook nog 'over jezelf', voor de softe kwasi-psychologen onder de beoordelaars.
Wat heb je geleerd is konkreter, gaat over inhoud, en zou uiteindelijk een mooie samenvatting van de lesstof moeten opleveren.
Tsjor
Ook technasium
Hier 2 zoons die technasium doen (3e) / gedaan hebben (brugklas, daarna overgestapt naar 2 gym). Inderdaad altijd groepsopdrachten in wisselende samenstelling niet van eigen keuze. Aan het eind van het schooljaar is er een 'presentation of learning' waarbij iedere leerling in een korte presentatie een aantal vragen moet beantwoorden over zichzelf en wat hij geleerd heeft. Geleerd op het 'softe' vlak van samenwerken enzo. Dat doen ze met frisse tegenzin, maar ik denk dat het toch heel nuttig is om op zijn minst eens gedwongen te worden na te denken over dit soort zaken. Als ouders mochten we er in de brugklas bij zijn (8 kinderen in een uur). Aardig detail: oudste vertelde dat hij had ontdekt dat hij graag de baas is, maar dat anderen dat niet altijd leuk vinden. De andere jongen vertelde zijn beleving van deze confrontatie die in het eerste project had plaatsgevonden (de jongens kenden elkaar vóór de brugklas enigszins van een plusklas in groep 8). Ze zijn sinds dat jaar redelijk goed bevriend.
Naast deze zelfreflectie over groepsopdrachten (voor niet-technasium doen ze dit bij natuur en techniek) moeten ze bij het vak levensbeschouwing ieder kwartaal een 'levensbeschouwelijk dagboek' schrijven en inleveren. Een soort van opstel (ca. 2 blz.) over een willekeurige belevenis waar ze dan een paar zingevingsvragen bij moeten bespreken. Als eindwerkstuk (in de 5e) moet er dan een terugblik komen op de hele portfolio aan 'dagboeken' uit alle voorgaande jaren. Onderwerpen varieren van uitdagende activiteiten (winterhike bij scouting) tot ingrijpende gebeurtenissen (overlijden naaste, ziekenhuisopname) tot een goede ervaring (mooi concert gegeven, optreden gedaan) etc.
Ook bij boekbesprekingen/boekverslagen wordt er gereflecteerd op wat voor indruk het boek maakte, niet alleen waar het boek over ging. Erg goed vind ik. Maakt het wel moeilijker voor sommigen.
Marjoleine
