Leren leren - metacognitie?

Wat is "leren leren"?

Het klinkt zo logisch: leren is belangrijk, en ook dat moet je léren. Maar wat is het dan?
En beetje studievaardigheden, hoe onderscheid ik hoofd- van bijzaken, kritisch bronnen beschouwen, werklust, doorzettingsvermogen, reflecteren op je eigen kennisvergaring, verbanden leggen, plannen,, conceptueel denken?
Ik kan niks met "leren leren".

Algebra

Kriebelig

Ik word ook altijd een beetje kriebelig van het leren leren excuus als het bij een slimme vwo er niet goed gaat.
Mijn iets minder slimme dochter moest in de brugklas ook gewoon leren leren. Heel anders dan op de basisschool. Het duurde even voor ze het door had. Ik heb haar in het begin wat geholpen.
Mijn superslimme tweede had hetzelfde probleem! Niets meer en niets minder. Ook bij haar duurde het even tot ze door had dat leren betekent echt kennen. En niet even overlezen. En woordjes moest je stampen, wauw. Ook haar heb ik in het begin flink geholpen. Nu haalt ze moeiteloos negens zonder hulp in de brugklas vwo.
Bij beide zag ik hetzelfde patroon. Het is volgens mij bij slimme kinderen niet anders al bij de andere. Maar de verwachtingen van ouders zijn bij de slimme veel te hoog. Ook dat zijn 12 jarige pubertjes die ineens op een grote school zitten en veel meer moeten doen dan op de basisschool. Dat geldt voor iedereen, slim of minder slim.

Vanzelf

Wat 1 van mijn kinderen doet al vanaf dat 'ie het kon is alles wat hij ziet/hoort/leest/meemaakt: naspelen of natekenen. Hij verwerkt alles meteen in iets anders en daarmee onthoudt hij het ook. Eigenlijk een soort mindmappen, dus, maar dat dan helemaal uit zichzelf.
Met andere dingen oefent hij heel duidelijk. Ik zie hem nog bij een drempel staan toen hij echt nèt los liep: erop, eraf, erop, eraf (omvallen, opstaan, nog eens en nog eens) Hij zoekt altijd de grens op van wat hij kan en daar gaat hij iets mee doen. Heel apart, het komt helemaal uit hemzelf. (weet ook nog goed dat ik in zijn kamer kwam waar het een enorme bende was en ik vroeg: jemig is hier een bom ontploft? En hij bloedserieus reageerde met: nee, er was een aardbeving!)
Als je hem iets vraagt (een weetje bijv.) dat een beetje weggezakt is, dan zegt hij: wacht even, even zoeken. Denkt dan even na en komt dan met het (vrijwel altijd juiste) antwoord. Hij heeft een soort systeem in zijn hoofd, al heb ik niet echt een idee hoe dat eruit ziet.
Mijn andere zoon ontdekt nu in de brugklas dat je dingen moet herhalen om ze te onthouden. Met woordjes leren heeft hij het trucje nu door: met 3 of 4 keer oefenen bij een nieuw hoofdstuk kent hij ze. Maar stukken tekst zoals bij geschiedenis of aardrijkskunde, dat vindt hij nog lastig. Hij denkt dan al snel dat hij het wel weet maar dat valt bij de toets dan toch tegen. Langzamerhand dringt tot hem door dat leren meer is dan een keertje doorlezen...
Wel interessante materie.

Leren leren

mijn dochter zit in groep 5 en krijgt nu hulp bij het 'leren leren'.

Volgens de therapeute heb je om te leren, om iets te maken 4 stappen nodig:
- wat is het probleem
- hoe ga ik het oplossen (plan bedenken)
- plan uitvoeren/oplossen
- evalueren/ heb ik het goed gedaan?

Mijn dochter doet stap 1 voor de helft (niet goed kijken, maar denken dat je al weet wat je moet gaan doen als je de helft van de vraag snel doorkijkt) en springt dan naar stap 3: de oplossing.

haar gewone schoolwerk kan ze zonder problemen op deze manier maken. ze zou komende jaren prima zo door kunnen gaan.

Maar als ze echt iets moeilijks moet doen (van die "smart games" enzo) dan heeft ze geen idee hoe ze dat moet aanpakken. ze heeft geen idee dat ze van te voren moet gaan bedenken hoe ze het kan oplossen. Als ze dat wel doet, dan kan ze de puzzels prima maken! we proberen haar nu aan te leren dat ze deze vier stappen doorloopt als ze iets moeilijks moet doen, en niet weg te lopen voor uitdagingen.

Leren leren

Ik denk dat het niet zozeer gaat om 'leren leren' maar leren moeite ergens voor te doen. Hier ook een slimme dochter die moeiteloos door de basisschool rolde. In de brugklas viel het haar (en mij) enorm tegen dat voor sommige vakken echt veel tijd besteed moet worden. Ze heeft veel tijdrovend maakwerk, maar ook woordjes leren was echt andere koek dan een keertje doorlezen. En ze heeft de neiging het bijltje erbij neer te gooien als ze iets niet na 1 of 2 keer doorheeft. Dat herken ik wel van mezelf, ik houd ook niet van dingen die ik niet in een keer kan overzien
Overigens leerde vergelijkend onderzoek dat het met de bestede huiswerktijd van dochter (uur per dag, waarvan effectief ook nog wat wordt verlummeld) nog reuze meevalt in vergelijking met anderen.

Het favoriete boek van karmijn

Dat boek heet 'Slim maar..' van Dawson. Daarin wordt oa ook metacognitie genoemd. Het boek is een aanrader voor het (aan)leren van executieve functies. Ik ben erin bezig en het is inderdaad een aanrader! Met dank aan Karmijn, dus.

Hohoho judith (ot)

Even voor de duidelijkheid Judith. ☺☺☺ Mijn favoriete boek is 'Pride and prejudice'. Dan komt er nog de Lord of the rings trilogy, de rest van Jane Austen, een heleboel boeken van Murakami, Ian Mc Ewan, Fay Weldon (she devil), Margaret Atwood en John Irving. Dan komt 'Het explosieve kind'. En dan komt ergens nog een keertje 'Slim maar'.

Even voor de archieven he? ☺

Sorry Karmijn.

Karmijn

Jane Austen bevat trouwens ook een hoop opvoed-advies! Denk maar aan de verwende Lydia en aan Maria en de Crawfords in Mansfield Park.

Niet helemaal up to date natuurlijk.

Haha

Ja, die Lydia heeft duidelijk adhd, dat weet ik wel zeker. Hihihi.

Bedankt voor de reacties

Ik begrijp dat het leren leren vanzelf komt, of eventueel met wat hulp in de brugklas. Maar ik zou het interessant vinden meer te weten over metacognitie.
Is er iemand die weet hoe op een school met metacognitie wordt gewerkt? Of is het een term bedacht door 1 hoogleraar, waar verder niets mee gebeurt?
Maaike

Het is anders

Op school heet dat anders. Met die term kunnen ze niet veel, denk ik. Hoewel laatst op school wel een vragenlijst voor ib-ers was die de verschillende soorten executieve functies van kinderen in kaart brengt (of probeert). Naar mijn idee werd en wordt er vanuit gegaan dat een kind dat wel vanzelf oppikt. Maar dat is niet altijd zo en daarbij kost dat ook onnodig veel vallen opstaan, denk ik.
Sommige scholen werken met de beertjesmethode. Dat is een reeks pictogrammen die de stappen uitbeelden om tot een gedaan werk(je) te komen. Dit zijn 'wat ga ik doen', 'hoe ga ik het doen', 'ik doe mijn werk' en 'ik kijk mijn werk na, wat vind ik ervan'. Dat laatste lijkt mij in de buurt te komen van metacognitie.