In hoever mee met ouders (kind met Asperger)

Kritiek

Kan me goed voorstellen dat kritiek in een gesprek met diverse (niet vanzelfsprekende) volwassenen voor een kind met een ass. Teveel kan zijn. En dan ook nog na 15 minuten in je eentje naar de gang.
Een jongere met het synbdroom van Asperger kan ook voor de buitenwereld niet zichtbare angsten hebben. En ook kan een uitstapje uit het normale rooster onrust teweeg brengen.
Ouders zijn vaak voortdurend bezig om de balans te bewaken.
En uit ervaring weet ik bovendien dat er nogal eens gesprekken op een niet constructieve manier verlopen juist bij kinderen met een ass.
Je kunt heel makkelijk een spraakverwarring hebben.

Dat kost je als ouder ook soms alle energie om het bij elkaar te houden.
Zit er in het samenwerkingsverband van jou school geen speciaal onderwijs? Ik zou daar dan eens aan docenten of ambulant begeleiders, of misschien wel de directeur vragen hoe ze daar met kritiek omgaan bij kinderen met autisme en wat daar de consequenties van zijn.

Op de scholen van mijn kinderen, speciaal onderwijs, kreeg je op het oudergesprek nooit nieuwe kritiek, het was een soort samenvatting van de afgelopen periode en er werd besproken of het allemaal nog goed verliep en wat daarvoor mogelijk nodig was.

Ik laat het nu wat meer los maar ik ben nog lang de 'advocaat' voor de kinderen geweest. En bij problemen hadden mijn kinderen op school goede docenten die vanzelfsprekend rekening konden houden met hun beperkingen.
Die gesprekken waren dan ook een op een met mentor en kind of een op een mentor met mij. Er waren wel eens gesprekken met ouder en kind met mentor maar dat was geen druk van school of leerkrachten.

Mijn kinderen konden zich niet handhaven op een reguliere school, dus ik kan me ook alleen maar niet wetende situaties voor de geest halen als het om regulier onderwijs gaat. Misschien is er wel wat verbeterd inmiddels maar daar heb ik een hard hoofd in.

serieus

Het zou wel fijn zijn als school de ouders serieus neemt. Zij zijn de experts. Zij zullen wat gezegd wordt overbrengen naar hun zoon, ga daar gerust van uit. Zij kennen hem. Een behandeling door een psycholoog heeft hun zoon wellicht niet nodig, maar wel (levenslange) passende begeleiding. En die geven zij, de ouders. Vertrouw daarop. Het is voor hen al vervelend genoeg zich de hele tijd te moeten verantwoorden.
Is het nou zo erg dat die jongen niet bij dat gesprek aanwezig is?

nou

Het kan ook gewoon rigiditeit zijn hoor. Of dat de ouders eigenlijk graag ongestoord over de leerling willen praten.
Mijn IADH-kind kan zulke gesprekken prima aan. Wel vindt hij het genant, stel je voor dat iemand hem ziet.
Kun je het omdraaien, eerst met de ouders spreken en de laatste 5 minuten de bevindingen delen met de leerling?

Rigiditeit

Autisme komt ergens vandaan. Het is erfelijk. Het kan ook nog om rigiditeit bij een of beide ouders gaan. Maar ook dan is het zaak om hun vragen of opmerkingen juist wel serieus te nemen want dan speelt de balans en de communiceerbaarheid en de emotieregulatie en het moeten reageren op diverse personen in een groep ook een grote rol.

Kortste weg

Als een kind moeite heeft met de stof kun je dat met een kind bespreken en daar een praktische oplossing voor proberen te vinden. Liefst samen.
Met de ouders kun je dat ook bespreken en navragen hoe het gaat met het maken van huiswerk e.d. en wat de redenen kunnen zijn. Zonder verwijten of druk.
Ouders kunnen ook voor jou bemiddelen bij een kind.
Sommige ouders kunnen ook thuis ondersteuning bieden die jij aangeeft.
Mijn beide kinderen hadden moeite met de Duitse les. Maar ik had allang begrepen dat er een opvolging van invallende leerkrachten was of soms alleen uit het boek werken met een niet leerkracht. Geen wonder dat de prestaties van die klas te wensen overhielden.

Zelf had ik inmiddels een overzichtskaart geregeld met de vijf regels voor Duits en de uitzonderingen en ik probeerde daar thuis een ingang voor te vinden.
Toch werd ik op een gesprek gevraagd bij beide mentoren.
Die zogenaamd argeloos presteerden te vragen waarom het niet goed ging met Duits?
Maar goed dat mijn kinderen er niet bij waren. Bij de eerste kon ik nog wat beleefd blijven en de situatie uitleggen. Kind kon er toch niets aan doen met die uitval? Maar de leerkracht/mentor vond dat ik toch ook moest begrijpen dat zij er ook niets aan kon doen?
De tweede mentor/leerkracht ben ik boos weggelopen. Was zoon soms aan de drugs? meende ze te moeten vragen?
Al was die aan de drugs dit was het onvermogen van de school dat mijn kinderen in de schoenen gelegd dreigde te worden.
Jammer genoeg is het nooit wat geworden met dat Duits voor mijn kinderen.

Dus gesprekken kunnen een praktische realistische oplossing ook in de weg staan.
Is er een probleem, inventariseer en los het op samen met de ouders en het kind. In plaats van te verwachten dat men zich aan de schoolgesprekken conformeert.

Het maakt niet zoveel uit

wat precies de reden is waarom ouders dit niet willen en in hoeverre dit 'terecht' is.
Een kind met autisme is niet los te zien van zijn ouders, is in veel grotere mate afhankelijk van zijn ouders dan gemiddelde kinderen. (Dit zien en snappen buitenstaanders nauwelijks)
Voor zijn welzijn alleen al zul je naar mijn idee ALTIJD de ouders mee moeten krijgen. Op het moment dat je hun vertrouwen hebt doe je al veel voor het kind....

Zelf heb ik als ouder van altijd veel te veel iedereen te vriend willen houden. Dus ook school etc. Dat ging 1 op 1 ten koste van mijn kind, met verstrekkende gevolgen.

Dus echt, voor dit kind, hoop ik dat je niet alleen mee gaat in hun wensen , maar ook daadwerkelijk je best doet te gaan snappen waarom ze dit nu willen. Gewoon even met ze praten en dit vragen, onbevooroordeeld. Het is waanzinnig vermoeiend om je als ouder steeds maar weer te moeten verdedigen.
En niet alles kun je als ouder zo goed uitleggen (zoals AnneJ bijv kan) maar gevoelsmatig weet je dat het zo moet.
En maak je daar natuurlijk ook fouten in. Maar het kan moeilijk zijn met een kind met autisme. Fouten maak je sowieso een hoop en het helpt niet als ze je aangerekend worden.

En nog een vraag

aan jou, snap je een klein beetje van autisme?
Autisme is juist een stoornis op gebied van communicatie.
Juist zaken als beoordelingen, gesprekjes kunnen HET probleem zijn.
Ideaal zou zijn als jullie als school kijken naar een vorm waarin zoiets voor de leerling wel mogelijk is. Want je gunt zo'n leerling uiteraard wel een oefensituatie in deze.
Maar vaak heb je hier veel aanpassingen voor nodig, en kan dit maar stapje voor stapje.
Het lastige is en blijft dat de problemen toch 'onzichtbaar' zijn.
Een gesprek kan op het oog prima verlopen en toch heel slecht voor iemand met autisme.
Het lastige is ook dat je niet altijd kunt checken bij de leerling zelf in deze. Ik zou het toch bij de ouders doen.

Autismevriendelijke school

http://www.architectuur-voor-autisme.org/context-school/

Deze blogger heeft zich verdiept in de mogelijkheden van de architectuur die behulpzaam kan zijn voor leerlingen met autisme.

De houding is nog te vaak: kinderen passen zich maar aan. Dat leidt tot veel schooluitval. Kinderen kunnen wel leren maar moeten daarvoor niet in de overlevingsstand staan en in de stress. Dan gaan de oren dicht en wordt leren een sisifysarbeid. Maar het verbeteren van de omstandigheden zorgt voor betere mogelijkheden voor een kind om te kunnen leren. En groeien en ontwikkelen op een goede manier. Vaak komt allerlei gepast sociaal gedrag en zelfhanteerbaarheid veel later en je wil voorkomen dat kinderen slecht gedrag en short cuts aanleren die dysfunctioneel zijn omdat de omgeving te hoge eisen aan ze stelt. Dat is later moeilijk weer afleren.
Als je als kind steeds smoesjes moet verzinnen waarom je afhaakt omdat je reguliere reden, overprikkeling/angst/stress/honger/dorst/pijn niet geaccepteerd wordt kun je daar later in de omgang veel last van hebben met de mensen in je omgeving.

"Een deel van het voorgaande is (mede) aan The Autism Toolbox (gereedschapskist) ontleend dat in dit verband opmerkt dat er in reguliere scholen zelden genoeg plaatsruimte voor autistische leerlingen is.
En voorts:
Als het kind ongemakkelijk is bij lichte aanraking en het ontregeld of agressief kan raken als het onverwacht wordt aangeraakt, zorg dan dat het:
achterin de klas zit, opdat het anderen kan zien naderen
wijs een gebied aan waar het bij het ‘kringgesprek’ kan zitten, daarbij gebruikmakend van een tapijttegel (beter nog om elk kind een tegel toe te wijzen, teneinde geen uitzonderingspositie te creëren).
zorg ervoor dan anderen niet te dichtbij zitten
zorg dat het kind als eerste of laatste de klas binnenkomt en verlaat. Laat het kind ‘de portier’ zijn, opdat het de deur open kan houden en alle anderen hem voor kunnen gaan.
zorg dat het kind als eerste de kantine betreedt opdat het zich kan organiseren en een zitplaats heeft voordat de stroom op gang komt."

Correctie

In mijn laatste post gaf ik aan dat er veel aanpassingen nodig zijn om iets als een gesprekje autisme-vriendelijker (of aangepast aan individuele behoefte leerling) te maken.
Eigenlijk is dat flauwekul, maar ik merk dat ik zelf (nog) mee ga in de maalstroom.
Iedereen dóet alsof het om enorme aanpassingen gaat, en juist dat maakt het lastig. Het gaat om mindset.
Eigenlijk is er vaak verrassend weinig nodig, om van een rampzalige situatie iets succesvols te maken.

Wat is er precies krom?

Mentor "Aan de andere kant zit hun kind op een gewoone middelbare school en dit soort beoordelingen horen erbij als een leerling(e) niet optimale resultaten haalt. "
Dat is natuurlijk geen argument.
Het is werkelijk de bedoeling dat de school zich aanpast daar waar dat moet.
Zoals werkgevers dat moeten doen. Zoals je dat voor iemand in een rolstoel ook moet doen.

"de leerling(e) heeft een diagnose maar verder geen behandeling bij een gespecialiseerde psycholoog of instelling."
Ook dat lijkt me geen argument. Niet alles gaat "over"
Sommige dingen blijven.

""We moeten alles doen wat de ouders aandragen en wenselijk achten maar kunnen geen kritieke punt inbregen of überhaupt geen enkele eigen inbreng". En ik vind het ontzettend krom."
Kun je wat meer precies aangeven wat je zo krom vindt?
Wat is de noodzaak om kritieke punten in te brengen? Hoe wordt de school daar beter van? En welke punten had je hier dan specifiek in gedachte?

De indruk die je met je vraag wekt is dat je (jullie) het oneerlijk vinden dat deze leerling zich niet aan een beoordelingsgesprek hoeft te laten onderwerpen.
Ik proef bovendien dat je/jullie eigenlijk vinden dat leerlingen die dat niet zouden kunnen, niet op een reguliere school zouden moeten zitten.
Heb ik dat zo goed begrepen?

Anonieme mentor

Ik heb het gevoel dat mentor samen met leerling(e) en ouders juist een oplossing wil zoeken voor het niet optimaal functioneren van leerling(e). Zij wil graag naast de ouders staan maar heeft nu het idee dat de ouders tegenover haar staan. Openstaan voor kritiek hoeft niet altijd negatief te zijn. Samen praten, samen denken en een oplossing zoeken wat in het belang is van de leerling(e).

Ben wel benieuwd

Wat die ouders dan allemaal aandragen. Het klinkt alsof je daar niet blij mee bent mentor, of dat je er niet aan kan voldoen. En dat kan ook natuurlijk. Ik herken er wel iets in. Zelf heb ik een zoon die geen diagnose heeft in het autistisch spectrum, maar absoluut wel kenmerken. Ik regel ook wel veel voor hem, maar laat hem absoluut ook dingen zelf doen. Een gesprek van een kwartier over het niet goed functioneren zou ik lang vinden. Een gesprek met eerst de ouders en de laatste 5 tot 10 minuten het kind erbij, lijkt me voor mijn zoon best mogelijk. Maar misschien niet in het geval van deze leerling.
Ik zou vooral het gesprek open houden, eerst met ouders in gesprek. Wat is er wel mogelijk? En onredelijke eisen van hun kant ook bespreekbaar maken. Zij hebben inderdaad gekozen voor regulier onderwijs. Dan is het ook nodig dat zij zich daar enigszins in voegen.

Nou keuze

Keuze is echt maar beperkt. Zeker tegenwoordig. De school bepaalt. Maar bovendien kun je wel vragen dat men zich voegt maar dat is bij autisme nou juist een dingetje. Wat voor anderen een kwestie is van geven en nemen, onderhandelen en niet aanstellen, even doorzetten, kan voor kinderen en mensen met autisme een onoverkomelijke hindernis zijn. Die door buitenstaanders vaak slecht wordt begrepen.
En waar je aanvankelijk soms ook weinig tekst bij hebt als ouders, maar je weet gewoon: dit gaat mijn kind niet doen, dat werkt niet.
Rigiditeit en gebrek aan verbeelding liggen daaraan ten grondslag. Naast overprikkeling, letterlijkheid, communicatiestijl en meer.

oplossing bij welk probleem?

"Ik heb het gevoel dat mentor samen met leerling(e) en ouders juist een oplossing wil zoeken "
Dat gevoel heb ik ook.
Maar het wordt niet helder bij welk probleem er precies een oplossing gezocht moet worden.

Het is misschien niet gewoon dat een leerling niet deelneemt aan beoordelingsgesprekken, maar een probleem is het ook niet.

Ik denk daarom dat mentor en collega's elkaar naadloos begrijpen, maar toch niet voldoende duidelijk kunnen maken wát er nu precies zo'n probleem is.

het kind

Misschien is het heel simpel: het kind wil het absoluut niet. Bij mijn kind is dat zo. Dan kun je hem natuurlijk aan zijn haren naar het gesprek trekken, maar het lijkt me niet dat daarmee eng gewenst doel bereikt wordt. En de ouders weten dat. Vraag ze er eens naar in plaats van te zeggen "hier is het nu eenmaal zo dat..." Dat hebben die ouders namelijk al veel te vaak gehoord.

De rigiditeit van het kind vraagt om flexibiliteit van ouders en leerkrachten. Dat kan best lastig en frustrerend zijn, maar het lijkt me onzin om een kind dat regulier onderwijs kan volgen die mogelijkheid te ontzeggen. Als het niet gaat dan gaat het niet, maar die onmogelijkheid zit dan hopelijk bij het kind en niet bij een onwillige docent.

Wordt er verder wel iets aan passend onderwijs gedaan? Zo niet, gebruik de ouders dan als je experts. Vaak hebben ze simpele tips die het voor iedereen makkelijker maken. Zelf heb ik die tips op een A4tje geschreven en door de ambulant begeleider in Magister laten zetten, zodat docenten zelf kunnen zien wat handig is.

Mijn mening

is dat de ouders dan wel degene zijn die het kind het beste kennen, maar zouden moeten samenwerken met de mentor om het beste resultaat voor het kind te bereiken. Voor mijn gevoel is dit ook wat de mentor wil, maar de ouders weigeren.

Persoonlijk zie ik dat als een groot gemis. Juist iemand die graag wel meewerken, maar niet dezelfde ervaringen heeft met kind kan een enorme meerwaarde leveren.

Wellicht helpt het als Anonieme Mentor dit uitspreekt naar de ouders. Dus dat hij/zij graag wil helpen en meedenken over oplossingen. Een gesprekje met alleen de zorgcoördinator kan voor kind best heel goed zijn. Zeker omdat het kind op die manier (mist goed gedaan) kan gaan leren om zelf aan te geven wat hij/zij nodig heeft om zich fijn te voelen. Het is wellicht wel beter om het niet tegelijk met het gesprek van de ouders te laten plaatsvinden. Daar het dan heel lastig wordt om het gesprek tussen leerling en zorgcoördinator te stoppen. Dat zou dan waarschijnlijk betekenen dat kind op de gang moet wachten tot de ouders klaar zijn. Dit laatste lijkt mij onwenselijk.

Een goed gesprek met de ouders is in mijn ogen van zeer groot belang. Soms zijn ouders zo bang om iets nieuws te proberen, dat het kind daardoor beperkt wordt. Het kan ook zijn dat er voor het kind nu zoveel nieuwe dingen zijn dat het eigenlijk al teveel is.

Gang

Hoezo steeds die gang, kind gaat toch waarschijnlijk gewoon terug naar de les? Of naar huis?

Gewoon

Gewoon.

Ik kan je verzekeren dat er soms niets 'gewoon' aan is.
En soms kan het wel en sommige kinderen met Asperger kunnen het gewoon wel. En soms zijn er ook begeleiders die zo sensitief zijn voor de jongere dat het met wat aansturing en bevestiging wel lukt.
Ik heug me nog een gangincident met een jongere die even op de gang moest wachten. Hij had iets met zijn voet en ging daarbij op de grond zitten met zijn rug tegen de muur. Kind dat net weer afspraken aan het maken was om in te stromen in school. Helaas komt het voorbeeld uit het speciaal onderwijs.
Er kwam een wat onnozele begeleider langs die baste dat je voor het lokaal niet op de grond mag zitten en al helemaal niet wachten in de gang.
En hij verwees de jongere naar de even verderop gelegen kantine. Op dat moment vol met schreeuwende pubers.
Die jongere is daarop naar huis gevlucht inderdaad.

En school

Het heeft daarna nog minimaal 2 jaar geduurd voor deze jongere weer op deze school terecht kwam. Daar waren uiteraard ook andere redenen voor, maar dat jaar was een drama voor deze jongen die zeer angstig was en niet meer thuis woonde.

Ik ben benieuwd of het gesprek al is geweest

En hoe het is verlopen. Of je nog wat hebt gehad aan de input hier.

Je vertelde niet om welk leerjaar het gaat. Als het een brugger is, kan ik me voorstellen dat het allemaal ook nog heel erg wennen is. Voor alle partijen.

Zoon hier (17) heeft sinds begin dit jaar een diagnose ASS. Was vastgelopen op regulier onderwijs door een enorme kloof tussen verwerkingssnelheid aan de ene kant (laag) en intelligentie aan de andere kant (hoog). Is in augustus begonnen op speciaal onderwijs. Hij is wel altijd bij alle gesprekken geweest, hij is bijna volwassen, dan wil je het als ouders, maar ook als school, niet óver zo'n kind hebben, maar mét het kind praten. Dat was, achteraf bezien, lang niet altijd zinvol. Zoon kan op zo'n moment gewoon niets uitbrengen. Voelt alleen maar dat hij op alle fronten faalt (want ja, zo'n gesprek gaat nou nooit eens over wat er allemaal goed gaat...) en kwam dus altijd depressief terug. Achteraf bezien hadden wij hem dat misschien af en toe ook gewoon moeten besparen. Hij weet prima wat er niet gaat, kan alleen meestal niet uitleggen waarom. En al helemaal niet in zo'n gesprek.

Kortom, ik begrijp die ouders wel. Ik hoop dat jullie wel samen op kunnen (blijven) trekken om dit kind te helpen. De wereld is verdomd ingewikkeld als ASS'er, dat is me intussen wel duidelijk geworden.

Gesprek is geweest

Gesprek heeft ruim een uur geduurd. We zijn we een paar stappen verder. Ouders zien ook dat er wat meer contact zou moeten zijn tussenhun kind en ik (mentor) en de zorgcoordinator. We gaan komende week een klein gesprek voeren met de leerling over de cijfers van de proefwerkweek. De leerling(e) wordt een dag van tevoren gewaarschuwd door zijn ouders en het gesprek gaan we heel praktisch en concreet houden. En voor de rest tja, het kind weigert behandeling dus moeilijk is het wel voor iedereen.

Hoe hou ik het gesprek behapbaar voor mijn mentorleerling(e)? Leeftijd is 15 (3de klas). Ik wil de resultaten bespreken en kijken hoe beter/anders de proefwerkweek voorbereiden.
Anonieme mentor

Ik zou ook 'behandeling' weigeren

Asperger is geen ziekte namelijk. De leerling(e) zou begeleiding moeten krijgen. Maar daar ben jij niet mee geholpen, met dit soort overwegingen .
Moeilijk hoor, als kind zelf niet wil. Ik denk zomaar dat hulp bij het voorbereiden voor de proefwerkweek dan ook niet zo best gaat lukken. Maar wie weet...
AnneJ en andere (ervarings)deskundigen hier kunnen vast beter helpen. En ik lees geïnteresseerd mee!

Wat heb je in de aanbieding?

Dit kind heeft blijkbaar meer begeleiding nodig bij organiseren en planning. En niet tijdens een mentoruur maar een op een. En controleren of hij het begrijpt en kan uitvoeren en dat ook doet.
Het heeft geen zin om te zeggen: je hebt nu 2 drieeen, wat ga je er aan doen? De verbeelding ontbreekt daarvoor.
Als de ouders geld hebben kun je dagelijks huiswerkbegeleiding voorstellen. Uurtje in de week in een groep hoeft niet, helpt niet.
Hier bereiden we thuis voor. Op een vaste tijd. Vroeger in de huiskamer. Boeken en schriften in een kastje er naast.
Dan begonnen we direct na het eten samen en als ik hem of haar, ik heb er twee, even alleen kon laten werken dan deed ik de afwas of de was in de open keuken zodat ik direct weer bij kon springen.
Er zijn hier meer draadjes over hoe je dat thuis kunt doen. Dat zou je met deze ouders kunnen bespreken.
Maar echter niet elke ouder is daartoe in staat en niet elk kind accepteert de begeleiding van de ouder.
Dagelijkse begeleiding op school zou het beste zijn. Steeds door dezelfde persoon die dat ook consequent doet. Niet even een tip geven en dan verder laten zwemmen. Maar samen tot het gedaan is en tot het alleen gaat.

Begeleiding

Begeleiding of behandeling is het beste op het moment zelf dat de vraag zich voordoet. Dan is de leerling er bij bepaalt en kun jij reageren op diens concrete vraag. Dat kun je niet in een uurtje behandeling op afstand.
Mijn handen jeukten vroeger om mee de klas in te gaan op dat reguliere onderwijs, hoe moeilijk kan het zijn om te controleren of het huiswerk wel opgeschreven is en of het kind wel een van de uitgedeelde stencils heeft kunnen bemachtigen en of er geen hindernissen zijn die oplossing behoeven?
Te moeilijk vaak voor het reguliere onderwijs blijkbaar. Sommigen lukt het echter wel.

1 op 1 begeleiding

Zou inderdaad het beste zijn, klopt. Alleen: als mentor heb ik er de tijd niet voor. Ik kan af een toe 10 minuten zitten met de leerling en een plan maken, maar meer niet. Als vakdocent kijk ik altijd of het huiswerk hemaakt is en overhoor ik wat ik opgeef, daar ben ik met alle leerlingen heel erg consequent in, niet alleen met deze leerling. In mijn mentorklas zitten 32 kinderen, en ik heb 50 minuten per week studieles en wat taakuren per schooljaar. Al het andere werk dat ik voor de mentorleerlingen doe is vrijwilligerswerk. En ik doe het graag en redelijk veel maar ergens houdt het op. De leerling heeft een keer per week huiswerkbegeleiding, is beter dan niets. Ik ben denk ik net zo gefrustreerd als de ouders, op een andere manier. Maar meer ideeën heb ik niet.
Anonieme mentor

Ja huiswerk opschrijven

Dat was hier echt een probleem. Als de docent het huiswerk even door de klas roept terwijl er 30 schooltassen op tafels worden gesmeten, dan gaat de boel op slot bij mijn zoon. Maar als dat huiswerk netjes in de agenda of op Magister staat, gaat het goed. Wel heeft mijn zoon thuis hulp nodig. Iemand moet naast hem zitten en hem bij de les houden. Inhoudelijk kan hij het prima. Sommige scholen regelen dat op school, maar thuis door ouders of een student kan ook.

Dit soort zaken zijn veel belangrijker dan of een kind wel of niet bij een gesprek wil zijn.

Vraag

Als je samen met de ouders vast kunt stellen dat dagelijks huiswerkbegeleiding noodzakelijk is dan kun je dat vragen aan het samenwerkingsverband. Om daar personeel/ambulante begeleiding en tijd voor beschikbaar te stellen.
En dan geen buddy of medeleerling, hoewel je gelukkige greep kunt hebben, maar echt iemand met verstand van en ervaring met autisme. De rest denkt te makkelijk dat het wel gaat. Terwijl je er in detail bovenop moet zitten, zonder er druk op te leggen. Echt wel een kunstje.

Gesprek behapbaar maken

Van te voren aangeven waar jullie over gaan praten en hoe lang. Het beste is echt om het een paar dagen eerder aan te geven en in dit geval ook naar de ouders toe.

Houd het gesprek kort en zorg dat je zelf wat mogelijkheden hebt opgeschreven (die je ook van te voren kunt communiceren met de ouders). Op die manier hebben de ouders de mogelijkheid om de verschillende mogelijkheden al te bespreken en hun kind helpen om te kijken wat bij hem/haar past.