Hoe is het matching systeem in Amsterdam afgelopen?
Voor de zomervakantie was er een levendige discussie over het mislukte matching systeem in Amsterdam. Te weinig kinderen waren op de eerste plek ingeloot etc. Er kwam een kortgeding. Ouders eisten dat ze konden ruilen. De raadsleden bemoeiden zich ermee. Er gebeurde van alles.
Maar hoe is het afgelopen? Wij gingen vroeg op vakantie en wij wonen niet in Amsterdam dus ik heb het vervolg niet meer meegekregen. Maar ik ben wel benieuwd.
Wie weet hoe het verder is gegaan? Mag er toch geruild worden? Hoe gaat het nu met de niet ingelote kinderen?
Korte termijn
De cijfers zijn sinds juni bekend en eigenlijk weet men al langer dat het aantal brugklassers zal groeien (zie prognoses in RPO). Op korte termijn moet dit bekende probleem opgelost worden met meer plekken. Omdat bestaande scholen niet altijd maar kunnen blijven uitbreiden, zijn nieuwe scholen nodig.
Het Hyperion lyceum is ook onder druk ontstaan en was vrijwel direct voor veel leerlingen een aantrekkelijk concept. Idem iets langer geleden het 4e gymnasium. Het aantal scholen met meer inschrijvingen dan plaatsen is de laatste jaren toegenomen. Was het eerst een beperkte groep vooral categorale gymnasia, nu is het ook (vooral) op havo en havo/vwo niveau dringen en bij meer scholen dan alleen genoemde groep.
Het heeft dus veel meer te maken met het groeiend aantal leerlingen en niet 'spreeuwengedrag' zoals Angela schoolleiders citeerde.
Ook weer loting op de basisscholen in Amsterdam - geen matching
"De stad had een einde willen maken aan de ellende van ongeveer 500 leerlingen die elk jaar werden uitgeloot voor een middelbare school. De kinderen zaten weken in onzekerheid over een andere plek, die meestal moest worden gevonden op een minder populaire school. Maar de Nobelprijswinnende 'matchingsprocedure', die het afgelopen schooljaar ingevoerd werd, bood geen soelaas. In plaats van 500, kwamen 1950 achtstegroepers niet terecht op de middelbare school van hun voorkeur."
"Bovendien ontstonden op basisscholen frustrerende situaties. Twee kinderen die bij elkaar in de klas zaten, en op elkaars favoriete school werden geplaatst, mochten onderling niet ruilen. Ouders stapten naar de rechter om het ruilen af te dwingen, maar die stak er een stokje voor. Ruilen zou oneerlijk zijn voor kinderen die geen geschikte ruilpartner hadden. Had dit wel gemogen, dan hadden toch nog 614 kinderen op de school bovenaan hun lijstje terecht kunnen komen."
Jammer is dat dus dat hele jaargroepen van kinderen, vier jaar en 12 jarigen door dit experimentje vast zitten aan een school waar ze niet voor gekozen hebben. Dat zal in veel gevallen gelukkig toch wel goed uitpakken, maar is hopelijk een goede waarschuwing om niet nog een keer over te gaan tot veelbelovende, nobelprijswinnende, maar sterk onderpresterende, experimenten, zonder gedegen pilots en voorbereiding.
Mogelijk ook wat meer acceptatie bij ouders voor het lotingssysteem. Het alternatief is namelijk veel teleurstellender nog.
En hopelijk hebben het gemeentebestuur en schoolbesturen nu meer inzicht waar ze scholen kunnen uitbreiden, waar de voorkeur naar uitgaat en waar behoefte aan is.
Waarom acceptatie annej
Hopelijk zorgt het juist voor meer plekken omdat ouders het niet meer accepteren en de druk gaan opvoeren.
Gr Angela
Aanbod moet afgestemd worden op de vraag
De wet vereist een regionaal plan onderwijsvoorzieningen (RPO) waarin het aanbod op de vraag wordt toegesneden. In het RPO voor Amsterdam is voor de periode 2015-2020 staan beloftes voor meer flexibel en kwalitatief beter aanbod. De schoolbesturen zijn nu aan zet om met concrete uitwerking van die plannen te komen. Bekende plannen zjn Cartesius 2, Spinoza 2, uitbreiding van het Damstede in noord (hoewel uit de matching blijkt dat het Damstede geen overinschrijvingen had) en ideeen die in de kraamkamer zijn ingebracht.
Ionica Smeets
Heeft vandaag een column in de Volkskrant over het Amsterdams lotingssysteem:
http://www.volkskrant.nl/opinie/geen-wiskundig-systeem-kan-dit-oplossen~a4179801/?hash=39cb32934bf6bffc9529b7c7c018d6e6a17b462c
helaas...
achter de betaalmuur. Misschien wil je de column even kopiëren hier? Het is tenslotte niet al teveel tekst... 
hier is het artikel
Geen wiskundig systeem kan dit oplossen
Ionica zag een getal
COLUMNIonica zag een getal
Door: Ionica Smeets7 november 2015, 02:00
Hoe moeilijk kan het zijn? Verschillende lezers mailden over de loting voor Amsterdamse middelbare scholen. Daar krijgen de populairste scholen elk jaar te veel aanmeldingen. Zij moeten hun felbegeerde plekken op de een of andere manier verdelen. Dit jaar gebeurde dat voor het eerst met een matchingsysteem, maar vorige week werd bekend dat Amsterdam volgend jaar weer gaat loten.
De reacties op de matching waren dan ook niet erg enthousiast: 1.900 kinderen kwamen niet op de school van hun eerste keus en ouders waren woedend. De meeste verbazing wekten de paren van leerlingen die op de favoriete school van de ander waren ingedeeld. Waarom mochten zij niet ruilen? Ouders stapten naar de rechter, maar die was onverbiddelijk: ruilen zou het systeem ondermijnen.
Het échte probleem is dat er honderden leerlingen naar scholen willen waar er geen plek is voor hen. Zij zullen hoe dan ook teleurgesteld zijn
Hoe kan dit toch? Wiskundig gezien is de verdeling van plaatsen doodeenvoudig. Als je het aantal beschikbare plekken per school kent en weet hoe tevreden leerlingen zijn met een plek op een bepaalde school, is het een fluitje van een cent om de verdeling te berekenen waarbij de totale tevredenheid maximaal is.
Er is alleen één gigantisch probleem: je wéét niet hoe tevreden leerlingen zijn met een bepaalde school. Sterker nog: bij een loting kan het als scholier gunstig zijn om te liegen over je voorkeur. Neem het systeem waarbij elke leerling domweg mag opgeven wat zijn favoriete school is. Scholen met te veel aanmeldingen loten wie ze toelaten. Kinderen die zijn uitgeloot, kunnen bij de volgende ronde alleen kiezen uit de scholen waar er nog plek is. En zo gaat het door tot iedereen een plaatsje heeft. (Dit lijkt niet geheel toevallig op de Amsterdamse loting.) Het voordeel van dit systeem is dat zoveel mogelijk leerlingen op de school van hun eerste keus belanden. Het nadeel is dat de afvallers in de tweede ronde weinig keus hebben. Daarom kan het slim zijn om aan het begin te liegen over je voorkeur.
Stel dat jij aan deze loting moet meedoen en het aller-aller-liefste naar een school wilt waarvan je weet dat de kans op inloting bij de eerste ronde 40 procent is. Bij de school van je tweede keuze is de kans op inloting maar liefst 90 procent. Alle andere scholen vind je stom. Als je voor je eerste keus gaat, is de kans 60 procent dat je wordt uitgeloot en in de tweede ronde alleen nog kunt kiezen uit stomme scholen. Je hebt veel betere kansen om in een van je twee favoriete scholen te belanden als je liegt over je eerste voorkeur en gelijk je tweede keus opgeeft. Strategisch stemmen loont en daardoor weet bij dit systeem niemand de echte voorkeuren. Waardoor het berekenen van de beste oplossing een onmogelijke opgave wordt.
Dit was precies waarom dat matchingsysteem was ingevoerd. Dat was zo ontworpen dat je als scholier altijd de beste kansen had op een fijne school als je je voorkeuren eerlijk invulde. Daarom mocht er ook niet geruild worden: dan zou strategisch stemmen juist weer gunstig worden.
Dat er dit jaar 1.900 leerlingen níet op hun eerste keus kwamen, terwijl dat er bij eerdere lotingen veel minder waren, zegt dus eigenlijk niet zoveel. Bij die lotingen zijn de echte voorkeuren namelijk niet bekend. De matching was in die zin transparanter. Alleen bleek dit idee volkomen onverkoopbaar aan kinderen die door ruilen veel gelukkiger waren geworden.
Het échte probleem is dat er honderden leerlingen naar scholen willen waar er geen plek is voor hen. Zij zullen hoe dan ook teleurgesteld zijn. En er is geen enkel wiskundig systeem dat dit op kan lossen.
Grappig
Zo wordt in het stukje van Iona in één keer duidelijk wat er niet klopt aan het theoretische verhaal wat tot nog toe gehouden is.
"Stel dat jij aan deze loting moet meedoen en het aller-aller-liefste naar een school wilt waarvan je weet dat de kans op inloting bij de eerste ronde 40 procent is. Bij de school van je tweede keuze is de kans op inloting maar liefst 90 procent. Alle andere scholen vind je stom. Als je voor je eerste keus gaat, is de kans 60 procent dat je wordt uitgeloot en in de tweede ronde alleen nog kunt kiezen uit stomme scholen. Je hebt veel betere kansen om in een van je twee favoriete scholen te belanden als je liegt over je eerste voorkeur en gelijk je tweede keus opgeeft. Strategisch stemmen loont en daardoor weet bij dit systeem niemand de echte voorkeuren. Waardoor het berekenen van de beste oplossing een onmogelijke opgave wordt."
De grap is dat je dat vooraf niet weet in Amsterdam. Op die manier strategisch kiezen is niet voorgekomen.
petitie voor matching
Een groep nieuwe ouders is een petitie gestart voor matching. De petitie roept op matching in verbeterde vorm opnieuw te gebruiken. Hoe, wordt niet duidelijk gemaakt. Stichting VSA is sceptisch, matching lost het probleem dat het aanbod niet matcht met de vraag niet op. VSA heeft afgelopen jaar steeds gepleit voor aanpassing van het aanbod en duidelijke randvoorwaarden gesteld aan een verdelingssysteem dat gebruikt wordt.
Op twitter en op het forum van VSA wordt inmiddels flink gediscussieerd. De wetenschappers (Abbring en Gautier) hebben zich -niet verrassend- achter de petitie geschaard.
Dit is een droomscenario voor de schoolbesturen: ouders die bakkeleien over welk verdelingssysteem de pijn van de schaarste het beste verdeeld. Leidt de aandacht mooi af van hun verantwoordelijk om te zorgen voor aansprekend onderwijs in Amsterdam.
http://www.stichtingvsa.nl/index.php
Een oplossing kan zijn
Wat ik maar niet begrijp is het volgende. Bij de lotto vorig jaar werd duidelijk dat meer dan 600 kinderen op elkaars eerste plek stonden. Zij mochten niet ruilen want 'dat stonden de regels niet toe'. Maar de computer had die match nog kunnen maken na de verdeling en voordat de kinderen te horen hadden gekregen op welke school ze waren geplaatst.
Als er kinderen op elkaars eerste plek stonden, waren er waarschijnlijk nog wel veel meer ruilmogelijkheden mogelijk waardoor kinderen hoger op hun ranglijst kwamen. Kinderen op elkaars tweede plek enzo. Waarom wordt deze mogelijkheid niet genoemd?
Thomas
dat staat ook in het stukje van Ionica:
"Dat was zo ontworpen dat je als scholier altijd de beste kansen had op een fijne school als je je voorkeuren eerlijk invulde. Daarom mocht er ook niet geruild worden: dan zou strategisch stemmen juist weer gunstig worden."
Ook al zou de computer die 'alsnogmatch' gemaakt hebben vóórdat de uitslagen bekend gemaakt werd, dan zou je nog in de code zien dat die controle-wisselslag gedaan zou worden aan het einde. En dat grijpt dus in in het systeem en zorgt ervoor dat leerlingen toch weer niet hun echte keuze gaan opgeven. Tot zover denk ik dit te begrijpen (vanuit technisch-matchingssysteem).
Wat ik zelf echter niet begrijp: zolang schoolbesturen kunstmatig het aantal plekken te laag houdt zal er *altijd* strategisch gekozen worden. Het is een illusie (en ook niet nodig) om dat uit te bannen. Dus waarom wordt er zo de nadruk op gelegd? Zeg gewoon sorry dat we het zoveel jaar zo kunstmatig in stand hebben gehouden en we gaan als een speer uitbreiden. Tot die tijd loten we, op de meest eerlijke manier, en we hopen met xx jaar door de grootste ellende heen te zijn.
gr Angela
