Heeft een gymnasiumdiploma voordelen boven atheneum?
Mijn oudste moet binnenkort zijn profiel kiezen. Hij zit in 3 gymnasium op een scholengemeenschap waar ook atheneum is. In de eerste drie jaar heeft hij Latijn en Grieks gevolgd, vanaf het vierde jaar kan hij echter ook Duits kiezen ipv een Klassieke Taal. Hij haalt dan zijn atheneumdiploma. Hij vindt Duits leuker dan Grieks en Latijn en denkt dat hij daar meer aan heeft in de toekomst. Maar hij vindt het ook wel jammer om geen gymnasiumdiploma te halen (heeft hem best veel extra tijd gekost in de eerste drie jaar en vanaf de vierde is de extra last er juist vanaf) en vraagt zich af of hij dan voordelen misloopt. Bv voordeel bij toelating op het WO of bij het zoeken van een baan.
Zelf heb ik er eigenlijk geen duidelijk advies over. Ik vind Duits nuttiger dan Grieks, maar kan me ook wel voorstellen dat hij waarde hecht aan het gymnasiumpapiertje. Qua cijfers zit het allebei wel goed.
Wat denken jullie!
helemaal eens met vmboouder
Dit is al de tweede keer dat je met vooroordelen komt Sinilind en dan vervolgens wijzen naar de ander met het balk in je eigen oog is wel grappig om te zien.
Grote scholengemeenschappen hebben er heus wel over nagedacht hoe ze klein kunnen zijn en het kennen van alle namen is ook helemaal geen voordeel. Zolang je maar de namen kent van de kinderen waar je mee te maken hebt.
Invallen bij collega's is veel makkelijker op een grotere school, er zijn er gewoon meer van en sinds wanneer zijn regels een probleem? Een grote scholengemeenschap is vaak een verzameling van kleine delen, dan heb je het voordeel van beide namelijk. Op de school van mijn jongste zitten leerkrachten in groepen die allemaal dezelfde lagen lesgeven. Ze zien elkaar vaak en met vergaderingen is het makkelijk doorpraten over bepaalde kinderen die ze dus allemaal goed kennen. Veel makkelijker te regelen dan bij een kleine school omdat er gewoon meer docenten zijn.
Kleine scholen hebben voordelen maar grote scholen hebben dat ook en waar een grote school zich klein kan maken kan een kleine school nooit de voordelen pakken van een grote school.
Triva
Jij schrijft: "Mijn zoon is óók een buitenbeentje in de klas (ik zal omwille van de herkenbaarheid geen voorbeelden geven). Wie bekommert er zich om hem? Wie plaatst hem in een groep peers die gelijk denken, lekker apart van de rest, elitair en exclusief?"
Ben je jaloers?
Mogen anderen niet in een groep peers (etc.) omdat jouw zoon niet in een groep peers (etc.) zit?
Nog even los van het feit dat jouw vooronderstellingen elitair en exclusief niet altijd klopt.
Lynn
Misschien moet je het omdraaien: als we ons realiseren dat er op elk niveau 'buitenbeentjes' zijn, dus niet alleen op het hoogste, en als we ons daar eens op instellen hoeven er helemaal geen buitenbeentjes meer te zijn! Lijkt me een stuk beter voor de toekomst van het land.
Grootte
Hier zijn twee categorale gymnasia die ieder een groter leerlingaantal hebben (1200 en 800) dan drie scholengemeenschappen (tussen de 500 en 600). Het gemiddelde leerlingaantal op scholengemeenschappen in onze stad is nog geen 1200 ll, dus niet per definitie een rigide leerfabriek met tweeduizend leerlingen.
skik
Triva
Helemaal met jou eens.
Maar het kwam op mij over alsof je iemand iets niet gunt omdat jouw zoon het niet heeft. En dat lijkt me niet de goede insteek.
Overigens, mijn kinderen zitten op een grote scholengemeenschap. Zelf wel op een categoraal gymnasium gezeten en echt niet de i druk gehad dat het elitair was of dat ik dat daardoor geworden ben. Het was boven alles een kleine school.
Lynn
Daarom is het ook niet handig om zo'n klein stukje tekst te citeren, zeker als je #114 en #115 van mij had gelezen of de discussie die daarvoor was.
Als we stoppen met het onderhouden van al die dure oude gebouwen is er vast geld over om élk buitenbeentje zich thuis te laten voelen op een scholengemeenschap op élk niveau.
grote scholengemeenschappen
Ook hier soortgelijke ervaring met brede scholengemeenschappen als vmbo-ouder. Dus misschien Sinilind moet je je oordelen over scholengemeenschappen wat bijstellen. Zeker als je zelf werkzaam bent in het onderwijs, is het goed om een wat bredere blik te hebben.
Ik heb
Zelf - in de jaren 80, toen dat nog echt groot was - op een scholengemeenschap havo/vwo met 1600 leerlingen gezeten en dat was prima. Behalve dan het eerste jaar in de brugklas. Dat was een teleurstelling. Was dit nu de middelbare school? Daar moest je toch hard werken en veel leren? Pas in de tweede werd het leuk. Toen werd ik ook niet meer gepest als stuudje.
Vanuit die ervaring, viel elke school die over homogene brugklassen begon onmiddellijk af. Kind wil graag gymnasium doen, omdat het Grieken en Romeinen en hun mythes zo leuk vindt. Dat kan hier op vijf scholen. Een heeft een betaprofiel, doet veel met Ipads, minder aan creatieve vakken, ligt ook wat verder weg. Die werd het niet. Een biedt tweetalig onderwijs aan, begint wat later met gymnasium, heeft naast tweetalig vwo alleen havo/vwo klassen. Die werd het ook niet. Toen bleven er drie scholen over. Het categoriaal gymnasium, een scholengemeenschap die op het gymnasium lijkt en wat verder weg op een heuvel ligt en een school waar heel veel aan creatieve vakken wordt gedaan. Kind vond het gymnasium het leukst. De scholengemeenschap op de heuvel sprak niet aan. Voor een eventuele tweede keus twijfelde kind tussen de school met tweetalig onderwijs en de creatieve school. Op die laatste is geloot, maar misschien niet voor de gymnasiumklassen. De keuze is vooral bepaald door de sfeer. En door het feit dat er op het gymnasium getalsmatig meer leerlingen op VWO niveau rond lopen, waardoor er veel verschillende vakken gekozen kunnen worden. Dat het een categoriaal gymnasium is, was verder niet relevant. Ik neem in ieder geval niet aan dat alleen daar die sfeer hangt. Voor mijn andere kind zal de schoolkeuze heel anders gaan, dat is een heel ander kind.
oorzaak-gevolg
"Als we stoppen met het onderhouden van al die dure oude gebouwen is er vast geld over om élk buitenbeentje zich thuis te laten voelen op een scholengemeenschap op élk niveau."
Ik denk dat je het nu wat te simpel voorschotelt. Allereerst je aanname dat de huisvestingskosten voor een gymnasiumleerling op dit moment aanzienlijk hoger zijn dan van andere leerlingen. Is dat zo? En daarnaast je aanname dat als je geld bespaart op huisvesting, dat geld ten goede komt aan 'de buitenbeentjes' in het onderwijs. En dat er dus een gedeelde opvatting is hoe je kunt voorkomen dat kinderen zich buitenbeentje voelen.
Ik betwijfel dat. Nou ja, ik betwijfel dat niet. Eigenlijk weet ik wel zeker dat er helemaal geen gedeeld beeld is wat hiervoor nodig is. Laat staan 'buitenbeentjes' bovenaan de prioriteitenlijst staat van iedereen die iets in de melk te brokkelen heeft in het onderwijs.
ijsvogeltje
"Laat staan 'buitenbeentjes' bovenaan de prioriteitenlijst staat van iedereen die iets in de melk te brokkelen heeft in het onderwijs."
Eens. Dankzij de grote autonomie van schoolbesturen in ons onderwijsbestel (inherent aan de keuzevrijheid en artikel 23 GW) is het sowieso lastig te beinvloeden.
Huisvesting
"Ik denk dat je het nu wat te simpel voorschotelt. Allereerst je aanname dat de huisvestingskosten voor een gymnasiumleerling op dit moment aanzienlijk hoger zijn dan van andere leerlingen. Is dat zo?"
In principe niet. Maar een kleine school is relatief duurder in bouw en exploitatie dan een grote. Dat heeft met schaalvoordeel te maken. Maar dat geldt natuurlijk net zo goed voor een kleine scholengemeenschap of een categorale mavo.
"En daarnaast je aanname dat als je geld bespaart op huisvesting, dat geld ten goede komt aan 'de buitenbeentjes' in het onderwijs." Dat lijkt me wel. Want elke euro die je bespaart op huisvesting kan aan iets anders besteed worden. De bijdrage die scholen ontvangen voor huisvesting is geen geoormerkt geld.
skik
maar wat is er dan nodig?
"Dat lijkt me wel. Want elke euro die je bespaart op huisvesting kan aan iets anders besteed worden. De bijdrage die scholen ontvangen voor huisvesting is geen geoormerkt geld."
Dus kan eventueel extra geld ook besteed worden aan nieuwe apparatuur, lesmethoden, een extra schoonmaker of wat dan ook maar.
Maar waar het vooral om gaat: wat moet er dan gebeuren zodat kinderen zoals de zoon van Triva zich geen buitenbeetje meer voelen op school? En denken alle beslissers daar in het onderwijs gelijk over? (ongetwijfeld niet) En past de wens om alleen nog maar grote scholen te hebben (want economisch gunstiger, daar zou het geld dan vandaan moeten komen) daar eigenlijk wel bij? Juist ouders van 'kwetsbare' kinderen lijken vaak gecharmeerd van kleinschalige scholen.
Huisvesting
De huisvesting van voortgezet onderwijsscholen is de verantwoordelijkheid van de gemeente. De kosten voor de huisvesting gaan dus niet af van de kosten voor het onderwijs.
Een goed schoolgebouw in een fijne omgeving, vind ik van groot belang. Je kind moet er met plezier naartoe gaan en verblijven. Zelf zat ik ooit op een rijksscholengemeenschap. Het hoofdgebouw was een (helaas slecht onderhouden) jaren dertig gebouw, en rond het hoofdgebouw stonden barakken met noodlokalen. Deprimerende omgeving en ook ongezond bleek, toen de noodlokalen van de één op de andere dag door de GGD gesloten werden.
wel/niet gemeente verantwoordelijk
De gemeente is inderdaad verantwoordelijk voor de huisvesting, maar de schoolbesturen zijn zelf verantwoordelijk voor het onderhoud en aanpassingen. Daar krijgen zij geld voor in de lumpsum.
Voor het VO is dat al lang zo, voor het BO sinds 2015.
https://www.oudersonderwijs.nl/thema-s/schoolorganisatie/huisvesting/wie-is-verantwoordelijk/
Lente
Dat klopt, maar laatst was in het nieuws dat door slecht management schoolgebouwen kampen met slecht onderhoud. Daardoor gaan gebouwen minder lang mee en draaide de gemeente weer op voor een nieuw gebouw of betalen zij een groot deel van een hele dure 'vernieuwbouwing'.
Kennelijk besteden schoolbesturen het geld liever aan het onderwijs in de wetenschap dat de gemeente uiteindelijk toch wel opdraait voor de kosten van het gebouw.
Bermbrand
Het is wel afhankelijk van de gemeente en het bestuur. Als een gemeente chronisch geen geld heeft zal je het er als schoolbestuur niet op laten aankomen. En in sommige gemeenten is er voldoende budget voor onderwijshuisvesting en zal het ene bestuur zijn gebouwen deugdelijk onderhouden en het andere bestuur de boel laten versloffen. In elk geval wil je als bestuur ook niet de zaak verwaarlozen om zo de gemeente te dwingen voor een nieuw of vernieuwd gebouw te zorgen omdat dat hele proces ontzettend traag verloopt en je dus jaren en jaren in een aftands gebouw zit. Dat komt je onderwijs en bedrijfsvoering niet ten goede.
skik
Bottom-line
Is dat het geld voor een mooi duur gebouw niet ten koste gaat van de middelen voor onderwijs.
De gemeente zorgt voor het gebouw, de school is vervolgens verantwoordelijk voor het onderhoud. Recentelijk was in het nieuws dat scholen door slecht management te weinig geld besteden aan het onderhoud en de gemeente daar in een aantal gevallen weer voor opdraait.
geld
ia het probleem niet. Meer geld gaat buitenbeentjes echt niet helpen.
Dat is ook het probleem bij passend onderwijs. Natuurlijk kost dat soms geld, maar meestal gaat het meer om de wil en om het overzicht houden door alle betrokkenen. Dat is gemakkelijker op een kleine school. En natuurlijk kan het ook op een grote school, maar ouders kennen niet van tevoren alle ins en outs en weten niet of en hoe het gaat lukken, en kiezen dus voor een kleine.
Geen voordelen
Het hebben van een gymnasiumdiploma heeft echt geen voordelen ten opzichte van een atheneumdiploma. Feitelijk zijn het allebei gewoon diploma's vwo. In het vmbo heb je wel verschillende niveau's, maar dat is op het vwo niet zo.
Het gymnasium is eerder een andere richting dan atheneum zoals dat het profiel EM een andere richting is dan NG. Het niveau is wel gewoon hetzelfde.
Ik ben het met je eens dat er qua diploma geen verschil is voor her vervolgonderwijs. Ik ben het niet net je eens dat het niveau van atheneum en gymnasium hetzelfde is. Ik heb twee kinderen op twee verschillende categorale gymnsia en een kind op een atheneum op een havo/vwo school en ik zie echt een verschil in niveau en zwaarte. Niet alleen vanwege de verplichte klassieke talen op het gymnasium die pittig zijn, maar ook vanwege vanaf de eerste klas minder contacturen voor de kernvakken. Daarnaast is op de categorale gymnasia die ik ken ook in de vierde klas nog 2e vreemde taal en geschiedenis verplicht en in de vijfde klas ook nog een verplicht extra vak.
Dat niet iedereen daar trek in heeft is volkomen begrijpelijk. Niemand *moet* een gymnasium diploma halen, een atheneum diploma is immers net zo goed vwo. Dat maakt de keuze voor de extra inspanning voor het gymnasium een vrijwillige keuze.
Ik ook Bermbrand
Had een heel verhaal getypt, maar het staat er (weeeeeer) niet bij. Wat is dat toch?
Maar goed, inhoudelijk: mijn ervaring is ook dat het niveau van lesgeven op een gymnasium hoger is dan op een reguliere vwo. Inderdaad, meer vakken, minder contacturen en ook sneller door de stof. Gymnasium mag je echt wel zien als vwo+.
Mijn oudste had dezelfde boeken als zijn zus, maar zij waren na leerjaar 1 al veel verder in de stof en er was ook veel meer aandacht voor de extra stof. Het viel mij echt op hoe 'makkelijk' het vwo-niveau van mijn dochter was. Nadat ik dat van haar broer gezien had, bedoel ik.
niveau
Mijn dochter doet op atheneum N&T/N&G profiel met extra vak wiskunde D. Ik geloof echt niet dat het niveau van onderwijs dat haar vriendinnetje met profiel C&M hier op lokale gymnasium volgt een stuk hoger is. Het zou zo maar kunnen zijn dat het diploma van mijn dochter straks op de arbeidsmarkt hoger wordt ingeschat dan het gymnasiumdiploma van vriendin.
En het gaat er bij mij ook niet in de populariteit van de gymnasia in bijv Amsterdam komt omdat de leerlingen daar zo leergierig zijn.
Niveau hoger
Ja, da klopt hier ook, dat het niveau van lesgeven hoger is dan van vrienden op dezelfde school in een atheneumklas. Sommige toetsen zijn moeilijker, er is extra stof, extra presentaties en werkstukken, veel huiswerk voor de klassieke talen. En de andere vakken worden gecompact.
Maar! Vanaf de vierde is dat verschil hier niet meer zo groot. De belasting van een klassieke taal blijft wel veel groter dan van een moderne vreemde taal, maar dat is dan ook het hele verschil. Extra vakken ed kan wel, maar dat kan ook op het atheneum.
Ik ben destijds dit draadje gestartt omdat mijn zoon twijfelde tussen Duits en Grieks. Hij heeft besloten dat hij toch voor zijn gymnasiumdiploma gaat, ook al weet hij dat hij er vermoedelijk geen voordeel van heeft later. Maar hij heeft er veel extra werk in gestoken en wil het nu ook afmaken.
Overigens ben ik het met A. eens, dat een technisch profiel op atheneum doorgaans meer kansen geeft op de arbeidsmarkt dan een CM-profiel op gymnasium. Maar in het algemeen hangt het zo erg van de extra's af en die verschillen zo erg per gymnasium, dat je niet zomaar kan zeggen dat het uiteindelijke niveau hoger of lager is.
precies
De vraag ging over het diploma, het papiertje, en dat is niets méér waard. Dat je in vooral de eerste jaren er meer tijd in hebt moeten steken is later toch niets meer waard. Je kunt een pré hebben als je later door iemand moet worden aangenomen die ook gymnasium heeft gedaan en daar positief over denkt, voor hetzelfde geld is het een nadeel als je iemand treft die negatief denkt over de klassieke talen en positiever is over bijvoorbeeld technasium of TTO.
Wat A zegt klopt gewoon, je kunt gymnasium en atheneum niet vergelijken met vmbo-basis of vmbo-kader. Van die laatste zijn de diploma's verschillend, voor gymnasium en atheneum niet, het gaat om de vakken op dat diploma.
Alkes
"En het gaat er bij mij ook niet in de populariteit van de gymnasia in bijv Amsterdam komt omdat de leerlingen daar zo leergierig zijn." Dat klopt maar ligt wat ingewikkelder dan jij (en vele anderen) waarschijnlijk denkt.
Sinds het vervallen van de Cito toets als objectief tweede gegeven in 2015 is het aantal vwo adviezen in Amsterdam iets gestegen. Ook kan nu iedereen met vwo advies zich op de categorale vwo scholen aanmelden, waar tot 2015 nog de minimmeis van 545 gold. Daarbovenop kwam het centrale lotingssysteem dat als uitgangspunt heeft dat alle keuzes binnen een bepaald advies hetzelfde zijn. Daardoor komen 1/3 meer achtstegroepers in aanmerking voor de vijf categorale gymnasia en de twee categorale vwo's; te weten het aantal kinderen dat een Cito heeft lager dan 545. In Amsterdam had vorig jaar 35% van de kinderen een Cito lage dan de minimumcriteria bandbreedte 545. Deze kinderen konden zich eerst niet aanmelden op een categorale vwo en nu wel. En dankzij de tekorten op vwo's en het advies om minimaal 12 scholen passend hij het advies op te geven, heeft vrijwel ieder kind de categorale vwo's ergens op de voorkeurslijst staan.
Enerzijds zijn er kinderen die ondanks een lage Cito en een mager onderbouwd vwo advies toch voor de categorale gymnasia kiezen. Er gaan nu kinderen naar de catgeroale gymnasia die een Cito score van 528 of 530 hebben. Prachtig dat deze kinderen alsnog de kans krijgen zich te bewijzen. Ik vraag me wel oprecht af of een categoraal gymnasium in deze gevallen nou de beste keuze is. Anderzijds komen kinderen die het liefste naar een atheneum willen dankzij de verdringing in het centrale lotingssysteem op categorale gymnasia. De grootste tekorten zijn er op de populaire vwo's Hyperion en Amsterdams, maar bijv ook op het St. Nicolaas en Spinoza lyceum (havo/vwo scholen). Kinderen die voor deze scholen worden uitgeloot krijgen plek op een catgeoraal gymnasium als ze een beter lotnummer hebben dan kinderen die juist het liefste naar een catgeoraal gymnasium willen. Ik ken een voorbeeld van een jongen die volgend jaar het liefst naar een atheneum wil, op de voorkeurslijst 1 t/m 6 vwo scholen had gezet maar geplaatst werd op school nummer 7, een categoraal gymnasium. Tegelijk werd dit jaar een hele groep kinderen juist uitgeloot voor alle categorale gymnasia en nu uitwijken naar categorale gymnasia buiten de stad (Velsen-zuid en Hilversum).
De ironie is nu dat die categorale gymnasia helemaal niet zo eindeloos populair zijn als steeds gezegd wordt. Voorzitter Rob Oudkerk loog in de pers toen hij zij dat alle ouders voor prestigieuze scholen als het Barlaeus en het Vossius gymnasium kiezen. Juist deze twee scholen hadden minder aanmeldingen dan dat er plek is! Dankzij dat vermakelijke centrale lotingssysteem lootten beide scholen toch tientallen kinderen uit die wel met hart en ziel voor deze scholen kozen. Op vwo niveau is juist een tekort aan aantrekkelijk atheneum onderwijs, en dat verkort en het centrale lotingssysteem veroorzaakt uitlotingen op de categorale gymnasia. Overigens ging Rob Oudkerk zelf naar het Vossius gymnasium.
Rob Oudkerk loog ook dat er nog voldoende plek was voor de uitgelote vwo'ers. Ten eerste zijn drie van de scholen die hij als 'zeer goed' bestempelde scholen met zwakke en zelfs zeer zwakke afdelingen volgens de onderwijsinspectie. Volkomen terecht dat je deze scholen links laat liggen dus, nog eens bevestigd recentelijk door de onderwijsinspectie (dat de schoolverschillen groot zijn). Ten tweede zitten er scholen tussen die helemaal geen vwo afdeling hebben, alleen een vwo kansklas. Twee van die scholen betreffen vmbo-colleges die dit najaar ineens een havo en vwo afdeling op papier vrij kregen. Ten derde zaten er twee (orthodox) Joodse scholengemeenschappen tussen, waarvoor je minimaal een Joodse moeder moet hebben. Deze scholen zijn dus helemaal niet toegankelijk voor alle kinderen. Tenslotte de scholengemeenschappen die nog plek op de gymnasium afdeling hadden: het HLW en het Damstede zeggen nu eerlijk tegen de ouders dat zij twijfelen of zij überhaupt de gymnasium afdeling nog wel willen voortzetten in de nabije toekomst.
De beeldvorming en framing in de pers is steeds dat de keuzes van ouders en kinderen verdacht worden gemaakt. Ik vind dat zeer kwalijk want het leidt alleen maar af van de verantwoordelijken voor het debacle in Amsterdam: de schoolbesturen zelf, die nu zo krampachtig het centrale lotingssysteem als succes proberen te bestempelen. De centrale loting verbergt grote problemen en veel ellende en beschermt als toetje zwakke scholen.
Ja klopt
Vanaf de vierde komt er meer vrijheid in de keuzes en kan het verschil minder groot worden.
Ligt er ook maar net aan wat een school biedt. Plusprojecten of niet etc.
Aan het diploma van mijn oudste kun je indirect zien (aan zijn profielwerkstuk) dat hij geen regulier vwo gedaan heeft. Daarnaast heeft hij twee extra cerfificaten. Een voor Cambridge Engels en een voor het project van zijn profielwerkstuk.
De school van mijn zoon richt zich specifiek op de slimmere (hoogbegaafde) vwo-kinderen, heeft hier ook een speciaal kenmerk voor verkregen.
Dat kan op de 'gewone' school van mijn dochter allemaal niet. Ook verder prima hoor, een school die alleen maar gewoon lesgeeft. Het is maar net wat je wil en wat bij je kind past.
opnieuw?
Een Vwo-diploma geeft toegang tot het hoogste onderwijs van Nederland, ongeacht of je latijn/Grieks en/of Duits/Frans als taal naast Engels en Nederlands hebt. En ongeacht of je op een categoraal gymnasium/atheneum, lyceum of een Scholengemeenschap hebt gezeten. In heel veel regio's zijn kinderen op dat laatste type school aangewezen, is er gewoonweg geen andere keuze. Zijn die dan de rest van hun leven benadeeld? Nee.
Het is waar je je extra tijd aan wil besteden. Wil je die aan klassieke talen besteden? Of aan topsport (oudste zat op een Loot-school, die had diverse sporters op hoog niveau zitten op het atheneum die toch nominaal hun diploma haalden)? Of aan (vrijwilligers)werk waardoor je een grotere kans hebt geplaatst te worden voor je toekomstige studie die je zo graag wilt doen? Of (semi)professioneel muziek maken? Of je portfolio maken voor de kunstopleiding die je na de middelbare school wil doen? Dat zijn ook allemaal dingen die tijd kosten maar die je ook van alles kunnen opleveren? Op het atheneum gebeurt ook van alles!
oh ja
En sommigen hebben tijd nodig om (recalcitrant) te puberen en zich te ontwikkelen. Of om puinhopen, al dan niet door henzelf veroorzaakt, op te ruimen. Zoveel mensen, zoveel dingen.
Maar een VWO-diploma geeft toegang tot het hoogste onderwijs.
Nina
Ik weet niet waarop je reageert maar in Amsterdam is de keuze voor vwo -atheneum met iets plussigs veel popuairder dan een catgeoraal gymnasium. Bottomline is dat er keuzevrijheid is en het is dus helemaal niet nodig om je euze te verantwoorden.
Zelfde examens
Gymnasium en atheneum hebben dezelfde eindexamens. Beide leerwegen resulteren bij goed gevolg in een VWO diploma. En openen daarmee dezelfde deuren voor vervolg onderwijs.
