Ervaring met open lokalen en leerpleinen

Ik heb ervaring met verschillende scholen  waar wordt gewerkt met leerpleinen en open ruimtes. Ik heb gezien dat het heel goed kan werken maar ook dat het chaos kan zijn. Het hangt heel erg af van de manier waarop een school dit heeft georganiseerd. Op de school waar ik veel ervaring heb werkt het heel goed. Dit is een school waar niet veel klassikaal wordt lesgegeven en waar kinderen veelal zelfstandig,  op hun eigen niveau met hun eigen werk bezig zijn.  Iedere bouw heeft een eigen leerplein. De schuifdeuren van de lokalen staan altijd open. Het staat kinderen vrij om zelf te kiezen voor werken in de klas of op het leerplein. In de onderbouw geeft dit de meeste onrust, in de middenbouw gaat dit al een stuk beter en in de bovenbouw is het heel erg rustig. Overigens werkt het ook in de onderbouw wel goed alleen kleuters maken tijdens spel gewoon meer geluid dan oudere, werkende kinderen.  Deze school heeft op ieder leerplein een onderwijsassistent om de kinderen te begeleiden en ook de leerkrachten nemen deze ruimte mee als ze een ronde lopen. Dit is denk ik essentieel.  Op een  leerplein moet toezicht zijn. Tevens is het heel erg belangrijk dat er gestuurd wordt op gedrag en dat de gedragsverwachting op het leerplein overeenkomt met de gedragsverwachting in de klas. Kinderen moeten tevens gewend zijn aan zelfstandig werken. Hier moet vanaf de onderbouw op gestuurd zijn. Een kind moet dit namelijk leren. Sommige scholen denken dat kinderen dit maar moeten kunnen maar zo werkt het niet. Ook moet de ruimte goed zijn ingericht. De ruimte stuurt namelijk op gedrag.  Als aan deze voorwaarden is voldaan dan kan het heel waardevol zijn. De vrijheid en de ruimte om eigen keuzes te maken draagt bij aan de intrinsieke motivatie van een kind en dat komt uiteindelijk het resultaat ten goede.

Mijn 9-jarige zit op een school met unitonderwijs en mijn 15 jarige heeft daar ook heel de basisschool doorlopen. Was toendertijd een behoorlijk vernieuwend concept maar je ziet het tegenwoordig steeds vaker heb ik het idee. De school is een (toen) nieuwbouw gebouw wat er helemaal op gemaakt is. Er zijn geen klaslokalen en geen klassen. In de onderbouw is er een afgesloten gymzaal en voor de midden en bovenbouw is er een theater wat afgesloten is voor dans en drama lessen en heb je losse gymzalen en de wc's zijn gesloten, maar verder is de school eigenlijk 1 grote ruimte van 3 verbonden verdiepingen enkel onderverdeeld in hoeken. Kinderen starten en eindigen de dag met een basisgroep met 22 a 25 kinderen  (4 tm 6 jaar, 6 tm 9 jaar en 9 tm 12 jaar ruwweg), de leerkrachten rouleren zodat ze iedereen leren kennen en na een kwartiertje gaat iedereen naar de 'ruimte' waar die wil werken (en verdelen de docenten zich daar ook over) en werkt daar op zijn niveau. Er is instructie aanbod voor kinderen die met hetzelfde bezig zijn, en ze pakken werk van het niveau wat bij ze past. Ze mogen gaan eten als ze honger hebben en buiten spelen als ze hun energie kwijt moeten en kunnen dan daarna weer gefocust verder. 

Inmiddels is het na een directeurswissel (in mijn ogen helaas) het wel wat minder vrij geworden in vergelijking met 11 jaar terug. Maar ik ben nog steeds heel blij met het systeem. Voor mijn oudste was het een uitkomst omdat die hoogbegaafd bleek en die zo toch zonder zich te vervelen of zichtbaar een uitzondering te zijn of een klas over te hoeven slaan een ononderbroken eigen (net als iedereen) leerlijn kon volgen. Uiteindelijk is die op diens 10e naar het gymnasium gegaan, maar geen idee welke 'klas' er overgeslagen zou zijn.. Voor de jongste is het heel fijn omdat die nogal wars is van andere die zeggen wat ze moet doen. Het is heel fijn dat ze zelf kan plannen en initiatief kan nemen en verantwoordelijkheid voor eigen leren kan nemen en ik denk dat dat eigenschappen zijn die in deze maatschappij ook heel waardevol zijn.

Ouderparticipatie is een heel groot goed op school en het wordt/werd aangemoedigd om elk jaar een hele dag mee te lopen. Ook omdat het zo anders werkt dan hoe ouders vaak zelf onderwijs genoten hebben en je zo een beter beeld krijgt. En het werkt. Ik heb heel wat volledige dagen meegelopen en er heerste rust, kinderen waren geconcentreerd aan het werk, er werd niet gepest enz.. Mijn oudste bleek later autisme spectrum stoornis te hebben en zelfs voor hen werkte het onderwijs en die is heel gevoelig voor geluiden. Ik denk dat het een combi is dat  kinderen leren zich af te sluiten maar ook dat ze van jongs af aan opgroeien met gedragsnormen. Je hebt binnengedrag en buitengedrag. Binnen ben je rustig, ren je niet enz. Buiten kan je je energie kwijt. Om dit makkelijker te maken voor met name de kleintjes heb je ook speciale buitenschoenen en binnenschoenen. Met het wisselen van schoeisel wissel je ook van gedrag.

Denk wel dat de school wel geschikt is voor de meeste (durf niet te zeggen alle) leerlingen, maar zeker niet voor alle ouders. Als jij heel graag controle hebt en een vaste docent bijvoorbeeld weet ik niet of dit de school voor je kind is. Het vraagt een mate van vertrouwen in de natuurlijke leergierigheid van kinderen. En heel eerlijk (maar dat weet ik zeker niet zeker!!!) kan ik me voorstellen dat er op puur intelectueel niet perse het onderste uit de kan gehaald wordt bij kinderen. Maar daarvoor in de plek leren ze wel heel veel qua sociale vaardigheden, plannen, verantwoordelijkheid dragen, initiatief nemen, aandacht vragen/ruimte innemen, ontdekken wat bij jou past enz.. En ze heeft het er gewoon heel leuk. Dat vind ik het aller belangrijkst. Zelfs als ze dan uitindelijk misschien naar HAVO ipv VWO of VMBO ipv HAVO zou uitstromen, maar wel als rijker mens. Dan vinden ze hun weg ook wel, en wat geeft het als ze dan een jaartje 'later' klaar zijn?

Perzikboom schreef op 12-07-2021 om 21:37:

De school van onze kinderen veranderende in een leerpleinenschool toen de jongste in groep 5 zat. Wat een verschrikkelijke puinhoop! Kind werd gillend gek omdat de juf totaal overbelast raakte en geen tijd meer had om hem zijn pluswerk te geven.
De nieuwe basisschool is qua locatie super onhandig maar ons kind is hier zo veel blijer. Voor ons geen leerpleinen meer.

Snap ik maar dat is ook wel een andere situatie. Docenten hadden geen keus waarschijnlijk, het is voor iedereen nieuw en zoeken. Dat is ook de reden dat ik gekozen had voor een school die 1) opgericht was door een bevlogen team wat stuk voor stuk heel bewust koos voor dit type onderwijs en 2) een school die al 5 jaar draaide met dit systeem. Boven een school op kruipafstand voor de maar die pas net begon het schooljaar dat de oudste begon (of misschien het jaar daarvoor)

Lady-Voldemort schreef op 12-07-2021 om 19:24:

[..]

Ik ben altijd zo'n zweverik die vindt dat je eerste indruk van de sfeer de beste is. Dus in jouw geval zou ik zeggen: next.

Wat overigens niet wil zeggen dat de schoolloopbaan van je kind dan verzekerd is hoor. Ik heb voor dochter echt een fantastische school uitgekozen, op basis van gevoel dus, maar toen ging de directeur dood en werd vervangen door een dweil van een mens en voor ik het wist zat mijn dochter op een kutschool.

Kortom, je kunt niet alles voor wezen.

Helemaal eens.

8 jaar is een lange tijd waarin veel kan veranderen. Zelf ook al meegemaakt dat school binnen een paar jaar compleet anders gerund werd. Daarom kind gewisseld naar andere school, met units en leerpleinen. 

Zelf goede ervaringen met dit 'nieuwe' onderwijs, wij werden bij bezichtiging juist verrast door de rust en structuur daar. Maar ik kom ook weleens op zo'n soort school waar het pure chaos lijkt, alsof iedereen z'n eigen gang gaat. Kortom veel verschil, volg je gevoel. 

Als je geen goed gevoel hebt bij deze leerpleinschool moet je verder kijken. Sowieso een goed idee om 3-4 scholen te vergelijken, als je er tenminste zoveel I je omgeving hebt.

Klinkt als een hele leuke school Liselotte, maar wat jij al schrijft, de docenten moeten hier echt als team achter staan en weten 'hoe het moet' , en wellicht moet het gebouw zich er ook al wel wat geschikt voor zijn (ook qua akoestiek)

Het ligt eraan of ze dit uit overtuiging doen of vanwege het lerarentekort. Bij het eerste zou je het kunnen overwegen, omdat er dan als het goed is een hele filosofie achter zit. Mijn eigen ervaring is dat eigen leerlijnen ook prima kunnen in een klassikale setting, dus van die motivatie ben ik niet helemaal overtuigd.

Zelf ben ik vooral voorstander van kleinere en rustigere klassen. Ik denk dat daarmee heel veel van de huidige problemen in het basisonderwijs als sneeuw voor de zon verdwijnen. Maar ja. 

Lady-Voldemort schreef op 12-07-2021 om 19:24:

[..]

Ik ben altijd zo'n zweverik die vindt dat je eerste indruk van de sfeer de beste is. Dus in jouw geval zou ik zeggen: next.

Wat overigens niet wil zeggen dat de schoolloopbaan van je kind dan verzekerd is hoor. Ik heb voor dochter echt een fantastische school uitgekozen, op basis van gevoel dus, maar toen ging de directeur dood en werd vervangen door een dweil van een mens en voor ik het wist zat mijn dochter op een kutschool.

Kortom, je kunt niet alles voor wezen.

Ha, leuk om te lezen. Ook over de leerproblemen van mijn dochter had ik niks te zeggen. Ik was dol-enthousiast over het onderwijsconcept van de school, maar toen mijn dochter een add'er bleek te zijn met zware dyslexie en andere leerstoornissen werd het ook ineens een k*tschool want ze konden niks met haar. Vaak heb je niks te willen met je schoolkeuze.

Klinkt als: het kan goed uitpakken maar je moet de juiste mensen voor de klas hebben staan. 
En het is nog maar de vraag of de kinderen goed met het systeem om kunnen gaan. Misschien is jouw kind juist degene die prima leert op zo'n school met leerpleinen maar maken de klasgenootjes van elke dag een feestje. Nou, dan komt je kind zeker niet goed aan leren toe.

Alphalete schreef op 14-07-2021 om 19:40:

Klinkt als: het kan goed uitpakken maar je moet de juiste mensen voor de klas hebben staan.
En het is nog maar de vraag of de kinderen goed met het systeem om kunnen gaan. Misschien is jouw kind juist degene die prima leert op zo'n school met leerpleinen maar maken de klasgenootjes van elke dag een feestje. Nou, dan komt je kind zeker niet goed aan leren toe.

Is dat niet op elke school zo? Volgens mij staat of valt een schooljaar altijd met en goede docent en een fijne klas. Voordeel van het unitsysteem op de (voormalige) school van mijn kinderen is dat ze 4 a 5 docenten per unit hebben (die dus 3 jaar meegaan) zodat er altijd wel een docent is waar ze een klik mee hebben en die ze op kunnen zoeken en dat het effect van een docent waar een allergie tegen is veel en veel minder groot is. 

Ilselotte schreef op 14-07-2021 om 20:31:

[..]

Is dat niet op elke school zo? Volgens mij staat of valt een schooljaar altijd met en goede docent en een fijne klas. Voordeel van het unitsysteem op de (voormalige) school van mijn kinderen is dat ze 4 a 5 docenten per unit hebben (die dus 3 jaar meegaan) zodat er altijd wel een docent is waar ze een klik mee hebben en die ze op kunnen zoeken en dat het effect van een docent waar een allergie tegen is veel en veel minder groot is.

Ik bedoelde meer dat het type onderwijs klinkt als lastig om orde te houden ed