Taaltopic

In antwoord op uw schrijven (gecorrigeerde versie)

Laat ik deze kwestie – zoals ik nu eenmaal bijna altijd pleeg te doen – benaderen met een ingenieuze (sic!) mengeling van volkse wijsheden/filosofie en historisch besef! Hierbij zij overigens op voorhand aangetekend, dat eventueel ongemak door toedoen van al te grove generalisaties niet dient te worden geschreven op mijn conto, maar – U raadt het reeds – op het uwe. Nog een waarschuwing vooraf: zet niet al te veel uitroeptekens achter deze aantekening; u zou zich immers nog de toorn van forumgenoot Yvan op de hals halen!

En dat lijkt me niet zonder gevaar. Indien u dat zelf nog niet had opgemerkt; het is nogal een baasje. Om precies te zijn: eentje die in principe nog harder kan blaffen dan alle honden die hij nog niet heeft omgelegd bij elkaar! – Dat spreekt althans uit sommige van zijn bijdrages aan dit forum. – Zekerheidshalve herhaal ik hier nog even de spreekwoordelijke slag om de arm: in principe.

Voor zover ik weet, heb ik de goede man namelijk nog nooit ontmoet. Geen idee dus of hij het volume zou kunnen evenaren – of zelfs overtroeven! – van singer-songwriter Von Smith; die – zonder overdrijving – wat betreft stembereik en vocale beheersing opmerkelijk veel wegheeft van de grote Elvis Presley. Als u die nog kent.

Juist! Een ieder die op de hoogte is van zijn levensgeschiedenis – niet die van uzelf, maar van Elvis! – is zich er ongetwijfeld terdege van bewust: in een mensenleven kan veel fout gaan. Wie geen of te weinig angst kent, houdt hier onvoldoende rekening mee. Nu zult u vast denken bij uzelf: “Dat mag voor zich spreken!” Maar staat u er evengoed bij stil, dat ook zonder roekeloos gedrag geheid van alles misloopt?

U mag – al dan niet collectief – een grondige hekel hebben aan bureaucratie; het is deze laatste wijze constatering die aan protocollen ten grondslag ligt! Met het vastleggen van handelingen in een bepaalde volgorde hoopt men de risico’s statistisch in te perken. Ik benadruk: statistisch! Want, om mijn waarde collega Maarten van Rossem te citeren: “Laten we wel wezen”; voorkomen is weliswaar beter dan genezen, maar (helaas) niet altijd doenlijk. Let bij dit citaat a.u.b. secuur op de door mij gebruikte interpunctie. En weet, dat ik hier de echte Maarten van Rossem bedoel en dus niet die nepper van GeenStijl.

De Amerikaanse ruimtevaartingenieur Edward A. Murphy (1918–1990) formuleerde deze akelige wetmatigheid als volgt: "If there’s any way they can do it wrong, they will". In onze taal luidt de zogeheten Wet van Murphy: “Als er een manier is waarop ze het verkeerd kunnen doen, zullen ze dat ook doen!” U leest het hopelijk goed: er staat ‘ze’. U – wie u ook bent – hoeft zich dus niet persoonlijk aangesproken te voelen. Dat scheelt dan weer wat ergernis in de wereld.

Beroepshalve was Murphy er medeverantwoordelijk voor, dat zoveel mogelijk astronauten hun reizen door het heelal konden navertellen. Hem was een bijzonder lot beschoren. Zelf – naar verluidt – allesbehalve een geinponem, maakte hij het mee, dat zijn wet wereldwijd aanleiding gaf tot relativerende humor! Zo kwam hij hoogstpersoonlijk slachtoffer te zijn van de wetmatigheid die hij in zijn wet had vastgelegd. Ik wil maar zeggen: ziet u wel? Tragiek kan de besten overkomen!

Hetzelfde geldt voor succes, uiteraard. Het trof bijvoorbeeld de historicus Jan Romein (Rotterdam, 30 oktober 1893 – Amsterdam, 16 juli 1962). Hij wist eveneens een heuse wet te lanceren: de economische ‘Wet van de remmende voorsprong’, waaruit later de ‘Wet van de stimulerende achterstand’ zou voortspruiten. Een wet waaraan ik – en wie met mij? – in mindere tijden de nodige bemoediging heb ontleend.

Schitterend academisch vuurwerk aan weerszijden van de Atlantische Oceaan; nota bene van internationale allure! Binnen het huidige tijdsgewricht, waarin de wereld meer en meer dorpse trekken begint te vertonen, was het stellig tot een ontmoeting gekomen tussen die twee wetenschappers. Toen zij nog leefden echter, vertoefden zij vermoedelijk elk te zeer in hun eigen ‘bubble’/bubbel. Ook geografisch dermate ver van elkaar verwijderd, dat ik het zelfs betwijfel of zij wel weet hadden van elkaars bestaan en wetten!

Wie zich naar aanleiding van deze roemruchte ‘success stories’ vertwijfeld afvraagt waarom hij zich niet tezamen met anderen bevindt in één of andere bubbel, maar in de ‘twilightzone’ ertussen, kan zich troosten met de gedachte zijn tijd wellicht (ver) vooruit te zijn. – Mochten ooit alle bubbels barsten. – En anders wel met het nummer ‘Sugar’ van Robin Schulz (

Resteert nog de vraag of Robin Schulz zich lid beschouwt van de Amerikaanse taalpolitie en ik mijzelf van de Nederlandse. Wat verwacht u?

Rode krullenbol

Erger

Ik vind "no contact gaan" echt een dieptepunt voor wat betreft het taalgebruik op het forum op dit moment. Dat stoort mij vele malen meer dan welke verkeerde vervoeging of interpunctie ook.
Ik wilde er in die draad niet over beginnen, maar gelukkig is er de taaldraad, of taaltopic. Is het de of het taaltopic?

Overigens vind ik het mooi dat de meeste vaste bezoekers hier een knap stuk tekst kunnen schrijven, maar het is geen voorwaarde om hier te mogen schrijven. Wanneer iemand hier komt voor hulp of advies, vind ik het nogal beperkt als je alleen over hoofdletters en punten kunt mekkeren. Tenzij je natuurlijk erop uit bent om bepaalde groepen af te schrikken, zodat je hier lekker met het oude vertrouwde clubje hoogopgeleid kunt gaan zitten wezen. Dan is het mogelijk zeer effectief.

kenfan

Kun je dat smurfen iets duidelijker maken? Ik denk dat ik de truc begrijp maar kreeg het toch niet uitgelegd aan dyslectische puber en dat zal miin tekortkoming zijn want dat 'smurfen' blijft ook mijn valkuil.

Emmawee

Ja, sorry voor de topicstartster van die topic, maar ik moest twee keer kijken bij 'no contact'. Ik vroeg me af of het een afkorting was in eerste instantie, n.o. contact. Tot ik het licht zag en oh... nó contact! Maar goed, het ging verder om de inhoud, dus ik heb mijn best gedaan er omheen te lezen.

Ik vind je kritiek terecht hoor. Toch wil ik, nu we toch bezig zijn en ondanks dat ik dus ook bergen fouten maak, een ergernis kwijt en dat is dat tekst die op een telefoon is getypt regelmatig zo vol fouten zit dat ik me afvraag of de schrijfster haar (meestal een -fster en een haar) tekst wel terugleest voor het wordt verzonden. Zoals gezegd, ik maak ook fouten, maar het wordt soms wel erg bont gemaakt.

Triva

Die truc werkt alleen als je wel kunt zien dat hij smurfd nooit goed Nederlands kan zijn. Of hij loopd. Als je dat niet kunt zien, dan werkd de truc niet.

Is het hij gelooft of hij geloofd?
Vervang het werkwoord door smurfen.
Hij smurft, dus: hij gelooft.

Dit heeft overigens niks met het kofschip te maken.Daarvoor werk ik liever met de truc van het bijvoeglijk maken.

Is het hij heeft belooft of hij heeft beloofd?
Maak het deelwoord bijvoeglijk door er een zelfstandig naamwoord achter te zetten.
De beloofde cadeaus, dus: hij heeft beloofd.
Bij gebruik van het kofschip zou je eerst nog moeten bedenken dat het hele werkwoord beloven is en de v niet voorkomt in het kofschip. Dat geeft volgens mij meer kans op fouten dan het bijvoeglijk maken.

Stam + t

Wat ook kan schelen, als het gaat om de tegenwoordige tijd: het enige wat je je hoeft af te vragen, is: komt er een -t na de stam, of niet?
Als je steeds die vraag stelt, zul je nooit meer iets schrijven als: Hij beloofd beterschap. Er kán nl geen d _ bij komen_ in de tegenwoordige tijd.

Moet je wel nog even doorhebben dat er werkwoorden zijn waarvan de stam op een -d eindigt. Dus: de tegenwoordige tijd kán wel op een -d eindigen (ik brand mijn vingers), maar verder moet je de vraag stellen: komt er een -t of niet? En als je dat niet weet, gebruik je het werkwoord lopen (Hij loopt zijn vingers, dus hij brandt zijn vingers).

Voor het voltooid deelwoord is de tip van Emmawee handig idd (bijvoeglijk maken).

't Kofschip én bijvoegelijk én loopt

Ondanks dat het bij mij dus slordiger is geworden, weet ik wel hoe je de fout voor kunt zijn, maar een gemaakte fout zie ik regelmatig te laat en dan is het al weg.

Ik doe dus alles in mijn titel, toch twijfel ik in sommige gevallen (ik weet nu even niets te noemen).

En terecht

bijvoeglijk...

Triva

Die stam vinden is lastig voor taalzwakken, die verwarren hem vaak met de eerste persoon enkelvoud. Als je niet weet dat dat stam van beloven niet beloof maar beloven is, dan wordt het alsnog ik heb beloofd.

Emma, smurfen heeft niet zoveel met woordbeeld te maken, dat doe je puur op het gehoor. Smurfen zijn een hulpmiddel bij de d-tjes en de t-tjes in de onvoltooid tegenwoordig tijd: jij smurfTTT, smurf jij, het smurft. Er wordt niet gesmurft/d?? bij het voltooid deelwoord.

De verlenginstruc, van het voltooid deelwoord een bijvoegelijk naamwoord maken, eindigend met een e, kun je toepassen bij het voltooid deelwoord van zwakke ook wel regelmatige werkwoorden.

Ik heb beloof? de beloofDe afspraak
Het schip is bestorm? het bestormDe schip
Het is gebeur? De gebeurDe moord

Het trucje van de smurfen en de verlengingsregel is vooral bedoeld voor kinderen die moeite hebben met de theoretische aanpak van het kofschip. De truc is dan om zo weinig mogelijk uit te leggen, en het kind zelf zoveel mogelijk voorbeelden te laten bedenken,liefst zo maf mogelijk. En overdreven de D's en de T's uitspreken.

Aanhalingstekens

Voor zover ik weet zijn aanhalingstekens bedoeld(check; de bedoelde aanhalingstekens) om aan te geven dat je iets niet letterlijk meent, maar figuurlijk of ironisch/cynisch bedoelt smurft). Als je het inzet om iets te accentueren of om je tekst te verlevendigen, lijkt me het me een kwestie van spaarzaam gebruiken, anders valt het beoogde, effect weg.

Mij leidt het in elk geval af, want ik ga bij aanhalingstekens naar een dubbele bodem zoeken, die er in de meeste gevallen niet is.

No contact

Over dat draadje, ik ben blij dat ik de enige niet ben die me daaraan 'erger'. Ergeren is dan misschien niet eens het juiste woord, want ik snap de hele draad niet. Cluster B vind ik ook al een raar begrip. Maar goed de topicstartster had toch al geen behoefte aan mensen die hier geen verstand van hebben, dus sla ik die draad maar over.

En verder

Moet ik zeggen dat MeToo me ook al gaat irriteren. Ik vind het heel belangrijk dat er aandacht is voor dit onderwerp, maar ik vind de naam gewoon erg irritant. Ik weet niet precies waarom, misschien gewoon omdat je het onderwerp gewoon bij de naam kan noemen, seksueel ongepast gedrag o.i.d. en niet iets met zo'n hashtag ervoor die ik dan eerst ook nog op moet zoeken op mijn toetsenbord
En verder wordt het zo opgeblazen, bij allerlei shows e.d. komt het naar voren. Totaal niet passend vind ik.

Tango

Inderdaad. Ik gebruik(te) "me too" nogal eens in een andere context (zoiets van: die willen ook meedoen), maar dat wordt nu steevast verkeerd begrepen.

#wordkidnapping

Dooddoener

Een correctie heeft m.i. eerder de uitwerking van een dooddoener.

Wikipedia: 'Een dooddoener (of machtspreuk) is een nietszeggend argument dat een gesprek van het onderwerp afbrengt, waardoor een verdere gedachtewisseling wordt afgesneden, het dood doet slaan.'

Je kan je daarbij afvragen waarom iemand meent een ander te moeten corrigeren. Juist omdat een dergelijke reactie zo weinig bijdraagt aan het onderwerp. Ik schrijf het maar toe als een daad uit verveling. Maar de vraag blijft wat iemand heeft gemotiveerd als een stoorzender in een draad te fungeren.
Een onbekende forummer is nu eenmaal niet te vergelijken met je eigen kinderen die je iets wilt bijbrengen, als aanvulling op hun taalvaardigheid daar waar een leerkracht te kort lijkt te schieten.

--
Verder bestaan naast correcties of de in de onderstaande link vermelde machtspreuken, nog andere vormen van het zwijgen opleggen . Ik denk dan even aan ongegeneerd woordgebruik waarbij de gebruiker van ongegeneerd woordgebruik meer over zichzelf zegt dan over de ander omdat de gebruiker blijkbaar niet in staat is om op een beschaafde manier met andere forummers om te gaan.

https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Dooddoener_(stijlfiguur)

lastig

Het smurfen is, denk ik, lastig uit te leggen zo zwart op wit. Als jullie het mondeling konden doen zou ik (en vooral zoon) het wel begrijpen denk ik. Ik voel dat ik er tegenaan hang maar dat het kwartje gewoon niet valt hoe het te gebruiken. Waarschijnlijk komt dat doordat jullie steeds halve zinnen gebruiken

Is het hij gelooft of hij geloofd?
Vervang het werkwoord door smurfen.
Hij smurft, dus: hij gelooft.

Waar gaat het fout hieronder?

Hij heeft het belooft/d.
Hij heeft het gesmurft/d

Hij belooft/d het.
Hij smurft/d het.

Hij verandert/d de toets.
Hij smurft/d de toets.

Hij heeft het verandert/d?
Hij heeft het gesmurft/d?

Het smurfen heeft dus te maken met het ontdekken of iets een voltooid deelwoord of een persoonsvorm is? Is dat het?

Kenfan

Is de stam van beloven niet belov?

Ad Hombre

Haha, ja bijvoeglijk. Het is me wat!

Heerlijk muggenziften

In dit draadje mogen we even muggenziften, dus dat doe ik nu dan ook. Tango: ik ben blij dat ik de enige niet ben die me daaraan 'erger'.

Ahum ahum ( )... het is de 'enige' die iets doet, dus die 'ergert' zich.

Wat #metoo betreft, vind ik metoo prima, omdat je meteen snapt waar het om gaat, maar wat ik nu storend vind, is dat #metoo sindsdien ook gebruikt wordt om aan te geven dat je het ergens mee eens bent, dus ook over totaal iets anders dan wat achter #metoo zit. Ik vind dat niet grappig.

Kenfan

Ik zal eens kijken of ik de aanhalingstekens uit mijn systeem kan krijgen. Tot redelijke vormen tenminste . Soms bedoel ik er ook sarcasme mee, of 'ik weet niet hoe ik het beter kan zeggen'.

v/f

Menig dyslect halen v en f door elkaar; zo kan het gebeuren dat een dyslect smurven schrijft ipv smurfen.

De smurf-regel is van toepassing als een dyslect merkt dat de gebruikte letters niet overeenkomen met de wijze waarop de lettercombinatie is opgeslagen in de hersenen. Maar dat automatiseren is juist net het probleem. Zo schrijft de dyslect hier het getal 44 als vierenvirtig. Eens behandeld tijdens de taalvaardigheidsles, maar niet gecorrigeerd en zodoende foutief opgeslagen.
Omdat ze fonetisch denken, zien ze hun fout niet.

Een woord dat eindigt op een f, zoals smurf, lijkt mij zodoende een lastig ezelsbruggetje voor de dyslecten. Ze schrijven met gemak 'hij smurvt van de trap' als 'hij smurvd van de trap'.
'Fonetisch goed, dus goed' , denkt menig dyslect. Het heeft niets met luiheid te maken.

Zo ook met hoofdletters en komma's. Voor een fonetisch ingestelde dyslect maakt het voor de uitspraak niet uit of de zin met een hoofdletter begint of een kleine letter. Dankzij de tekstverwerkingsprogramma's, verschijnt op de pc na iedere punt wel automatisch een hoofdletter, maar wanneer een niveau 4 à 5-dyslect met een pen een tekst op papier schrijft, is het vaak gedaan met de hoofdletters, zo ook met de komma's.

Gelukkig is menig smartfoon uitgerust met een spellingschecker.

Flanagan

Rapport:

- Menig dyslect *haalt*

- Dat v en f heeft niets met dyslexie te maken, maar met lokale dialecten waar men de v als f uitspreekt. En als men het zo uitspreekt dan schrijft men het ook zo. S en z idem dito. Ik hep de son in de see sien sinken.

Precies mijn punt, alles wordt tegenwoordig maar dyslexie genoemd.

Flanagan

"Gelukkig is menig smartfoon uitgerust met een spellingschecker."

Als je consequent was zou je schrijven:

"Gelukkig zijn menig smartfoon uitgerust met spellingscheckers."

Maar dat doe je dan weer niet. Vaag hoor...

Dikke v Dale

Gunst, de Nederlandse versie van het woord smartphone, nl smartfoon is nog niet in de Dikke v. Dale opgenomen.
Dat zal niet lang op zich laten wachten...

Kaaskopje

'Heerlijk muggenziften
In dit draadje mogen we even muggenziften, dus dat doe ik nu dan ook. Tango: ik ben blij dat ik de enige niet ben die me daaraan 'erger'.
Ahum ahum ( )... het is de 'enige' die iets doet, dus die 'ergert' zich. '

Sorry maar dit gaat mij wel te ver hoor. Tango ergert zich niet aan spelling maar aan no contact en metoo. Waarom ga je haar dan op dit soort fouten betrappen? Het is geen Ad die je denkt te pakken op een tikfout.

Zullen we nu weer normaal gaan doen hier? Dus pak elkaar op spellingsfouten als je je ergert aan de spellingsfouten van een ander maar pak niet de hele goegemeente hier daarop. Daar wordt het volgens mij niet gezelliger van.

en ja

ik zie de smiley maar je begint zelf met heerlijk muggenziften.

Correctie

Ik weet niet of ik het al eens gedaan heb, maar ik kan me wel voorstellen om een nieuwkomer met een onleesbaar epistel te wijzen op het onaantrekkelijke karakter ervan. Ik lees het nl niet als het te lastig wordt, ben daar vast niet de enige in, en dat is jammer, juist leuk om nieuwkomers te krijgen.

Wél irritant: mensen die zichzelf corrigeren!
Rode krullenbol, zo jammer, ik geniet van je schrijfsels, naar niet van je redactionele aanpassingen!

Kenfan, ook jij schrijft leuk!
Inderdaad een mooie zin van je!
(Teveel uitroeptekens?)

Bij mijn kinderen heb ik overigens hard mijn best gedaan op mijn tong te bijten, ik heb ze zgan gecorrigeerd.
Misschien niet bij alle kinderen maar bij die van mij was dat zeker ten koste van plezier, spontaniteit gegaan.
En ze praten en schrijven absoluut prima.

Ad Hombre

'Alles wordt tegenwoordig maar dyslexie genoemd'.

Hier heeft de verwisseling niets met dialect te maken maar met een erfelijke variant van dyslexie.
Als iemand denkt het taalprobleem te kunnen wegcijferen als een dialect-aspect, vraag ik mij af of diegene weet waarover hij schrijft.

Triva

"Het is geen Ad die je denkt te pakken op een tikfout."

Stropop. Het geeft te denken als je die nodig hebt.

Ik reageer alleen op de ergste uitwassen. Mensen die bewust consequent dezelfde fout maken bijvoorbeeld. AnneJ die een apostrof teveel moeite vindt. Mensen die onder het mom van dyslexie maar een beetje rommelen en stukjes met een taalfout (dat is niet hetzelfde als tikfout) per zin.

Flanagan

Hah, weet je wat ook erfelijk is? Dialect!