dialect

thuis en elders

onze zoon spreekt ABN, al slikt hij sommige letters wel eens in. Zelf spreken we dialect, zowel thuis als op het werk. Indien nodig, gaan we wel over op ABN.

School

Op school wordt toch gewoon Nederlands gesproken, lijkt me? Een zwaar accent lijkt me niet altijd te voorkomen, als dat alles is wat je hoort.

plat praotn

Ik ben geboren in een streek waar men plat sprak. Mijn ouders (import) hebben me dat snel afgeleerd toen ik die neiging ook kreeg en ik kan het helaas niet meer... Ik ervaar dat als een gemis. Plat is toch een deel van de identiteit van de streek!
Waar ik nu woon wordt ook plat gesproken, maar mijn streek heeft geen eigen plat, het is eigenlijk een verzameling plat van elders, dat je hoort. Dus ik kan mezelf ook niet het lokale plat aanleren want er is geen lokaal plat...

Ik heb afgelopen jaar (in gedeelten) een fietstocht dwars door het land gemaakt en allerlei vormen plat van dichtbij meegemaakt. Ik merkte hoe trots men erop was, hoe men het plat koesterde, en terecht! Ik vind wel dat men ook het ABN moet beheersen (accent is geen probleem) naast het plat. Maar plat hoort bij een streek zoals vlaai bij Limburg, droge worst bij Groningen, kaas bij Edam en Gouda, paling bij Volendam en mosselen bij Yerseke.

Koesteren dus!

Ik vind het echt een gemis dat ik de taal van mijn geboortestreek heb moeten afleren, ook al woon ik er allang niet meer.

Nee

Ik kom uit een regio met een sterk dialect maar ik spreek dat zelf helemaal niet. Mijn moeder wel maar mijn vader niet dus thuis spraken we ook ABN. Ik ervaar het verder niet als een gemis of zo. Mijn kinderen spreken dus ook geen dialect. Ze hebben ook geen sterk accent van een bepaalde streek maar ze zijn ook niet opgegroeid in een enkele streek en hebben altijd veel in het buitenland gewoond. Hun Nederlands is dus vrij neutraal.
Ik vind dialecten wel leuk maar natuurlijk moet je daarnaast ook ABN beheersen. Sterke streek accenten hou ik niet zo van. Aan mij kan je heel soms horen waar ik vandaan kom maar meestal niet.
Maar dat is echt iets persoonlijks want het slaat natuurlijk objectief nergens op. Waarom zou een accent van een bepaalde streek slechter zijn dan een accent wat je minder goed thuis kan brengen? Geen enkele reden natuurlijk. Maar toch vind ik het persoonlijk prettig dat ik een redelijk neutraal accent heb.

abn

Mijn ouders hebben mij vroeger altijd al abn geleerd, wij leren onze zoon ook alleen abn.
Dialect spreken en verstaan is geen probleem.
Het dialect hier is echt per plaats verschillend, en mijn vader komt uit mijn woonplaats, mijn moeder uit een naburige stad, heb dus beide dingen door elkaar geleerd.... maar ach ze snappen wel wat ik bedoel

het lijkt me zo gek

om op 2 manieren te spreken. Uiteraard is abn spreken en zeker verstaanbaar spreken voor iedereen belangrijk. Maar toch lijkt het mij zo gek om op 2 manieren te (moeten) spreken.

Oost Nederlandse familie

Mijn familie komt voor de helft van oorsprong uit Overijssel en deels door verhuizing (na bombardement van Rotterdam). De familie heeft zich wel verspreid. Groningen, Drenthe, Gelderland en nog steeds Overijssel. Mijn gehoor is dan ook heel erg gewend aan wat men daar spreekt. Daar voel ik mij thuis bij. Mijn Drentse tante zei vroeger een keer dat ze aan mij kon horen dat ik een Rotterdamse moeder had. Ik kan mij het bijna niet voorstellen, maar zei hoorde het zo. Nu hoor ik van andere mensen wel eens dat ze aan mij kunnen horen dat ik uit Noord Holland kom en dan ook nog uit de omgeving waar ik woon. Ook al is mij altijd ABN geleerd en heb ik als kind nooit het taaltje van mijn omgeving overgenomen (Amsterdams, Egmonds), neem je toch het een en ander over.

Wat betreft kinderen die alleen hun moerstaal spreken, vind ik dat de ouders daar niet goed aan doen. De kans dat je je leven lang in die taal zult kunnen spreken, is nogal klein. Er moet dus ook plaats zijn voor ABN. Mijn Drentse tante was zich daarvan bewust, wat best komisch naar buiten kwam. Ze hadden een caravan gehuurd bij ons in de buurt. Ik was een dagje met hun mee, zo ook in het dorp. Mijn tante tegen mijn neven: jullie moet'n wel beschaafd Nederlands prat'n hoor, anders vinden ze je hier een beetje raar.

Dialect

De term ABN suggereert beschaafde taal voor wie dat spreekt. En in het zgn ABN kun je je zeer onbeschaafd uitdrukken hoor! Beter vind ik de term Standaardnederlands: dat wat je hoort en leest in het nieuws.
Er is juist een enorme opleving in de waardering voor dialecten. Heeft volgens mij te maken met globalisering en herwaarderling van de eigenheid van land en streekgewoonten en -talen en cultuurgoed.
Ik vind het een mooie ontwikkeling. Aan de andere kant: als je thuis alleen je dialect spreekt heb je een probleem op school dat vergelijkbaar is met dat van anderstalige leerlingen. Maar kinderen die uitsluitend dialect spreken thuis zijn er nauwelijks meer.
Via het Meerstensinstituut kun je op een dialectenkaart van Nederland allerlei opnames aanklikken. Google maar, leuk Nederlands cultuurgoed om te bestuderen.

Dialect gaf de klik

Toen ik mijn huidige vriend ontmoette spraken wij ABN, maar doordat we in dezelfde streek geboren waren ook hetzelfde dialect ! Het dialect wat ik al 25 jaar niet gesproken had. Wat een verbondenheid gaf dat en een vertrouwen bij onze wederzijdse families. Nu spreken we altijd ABN met elkaar, doorspekt met wat streekgebonden woorden en uitdrukkingen. En als anderen dialect spreken, dan doen we vrolijk mee. Het dialect heeft er bij mij voor gezorgd dat ik t heel makkelijk vond andere talen aan te leren. Vond t echt een pre.

Waarom gebruiken jullie nog steeds ABN?

Het woord Standaardnederlands staat zo (en niet als bijvoorbeeld Standaard-Nederlands, standaard-Nederlands of standaardnederlands) in het Groene Boekje. Met name officiële instanties, waaronder overigens soms ook de Taalunie, schrijven ook standaard Nederlands (met een spatie). De Taalunie spreekt ook van de Nederlandse standaardtaal.[1]

Geschiedenis

Tot de jaren zeventig werd officieel de benaming ABN gebruikt, de afkorting van Algemeen Beschaafd Nederlands. Tussen ca. 1970 en 2015 werd de benaming Algemeen Nederlands (AN) gebruikt.

De jaren vijftig en zestig kenden zogenaamde ABN-kringen, studiegroepen op scholen die zuiver taalgebruik bepleitten en welsprekendheidstoernooien organiseerden. Er was een ABN-centrale die allerlei initiatieven nam, onder andere het uitbrengen van de film Moeder, wat zijn we rijk in 1957. Uit deze benaming is — aanvankelijk alleen onder neerlandici — de B weggehaald, omdat 'beschaafd' kon suggereren dat mensen die andere varianten van het Nederlands spreken niet beschaafd zouden zijn.

Leuke vraag,

Want op dit moment actueel in ons gezin. Tegen onze kinderen (jonge pubers), wordt door iedereen nederlands gesproken. Tussen mijn man en mij en familieleden wordt het een mengelmoesje als de kinderen geen gesprekspartner zijn. Naar aanleiding van deze vraag heb ik even op mijn man gelet haha. Hij begon in keurig nederlands me wat uit te leggen en toen hij zich op ging winden over amerikanen, beurzen en weet ik het wat ...werd het ineens hartstikke plat ! Mijn jongste begint me nu steeds te corrigeren als het geen nederlands is en mijn oudste geeft aan dat ze door vrienden uitgelachen wordt als ze een poging waagt. Met een achtergrond in de zorg weet ik dat je makkelijker een ingang vindt " a'j mekare kunt verstoan".
We vinden het heel belangrijk dat ze goed nederlands spreken, maar ik vind het nu wel jammer dat ze niet ook het dialect beheersen.
Dat wordt zo een vraag aan tafel....wil je het nog leren? En gaat dat nog lukken als je 16 bent? als het zo' n gekunstelde radio 3 uitspraak wordt, dan laat maar. ( høken)

Haags

ik spreek een behoorlijk mondje Haags, maar niet standaard. Eigenlijk heb ik drie standen: plat Haags in de kroeg of als ik bij andere Hagenezen op bezoek ben, normaal met een vleugje Haags als ik thuis ben, en extra netjes als ik op mijn werk ben. Mijn dochter moet altijd lachen als ik thuis een telefoontje van mijn werk beantwoord, omdat ik dan ineens zo netjes ga praten.

Oh ja, Haags...!

Dat heeft inderdaad meerdere standen, héérlijk! Ik heb familieleden met Haagse roots en ze spreken perfect Standaardnederlands (bedankt voor de correctie, Triva, dat wist ik dus niet) maar kunnen op commando omschakelen.

Vergis ik me, of heeft Willem Alexander ook een vleugje Haags (en dan neig ik toch echt richting plat) in zijn uitspraak als hij niet al te officieel is? Of is dat toch meer Leids en wat is het verschil eigenlijk?

Hortensia

Ben je niet in de war met die filmpjes van Lucky tv en Willy?
). )

@Emma

Ik snap helemaal je vraag maar serieus, ik heb een tijdje geleden een filmpje gezien (ging over zijn opmerkingen naar schoolkinderen die massaal zijn komst op hun school filmden en fotografeerden, met name zijn uitspraak van het woord "ogen"), en vorige week in de Schilderswijk deed hij (buiten zijn toespraak m.b.t. Brussel) het ook weer een paar keer. Vooral als hij wat meer ongedwongen met de mensen praat.

En het was echt niet Lucky TV Deze keer niet!

dit filmpje

"Kijk elkaar eens in de eaugêh!"

Is volgens mij Haags

Ja, lucky tv

https://nl.wikipedia.org/wiki/Geaffecteerde_spraak

Grappig ja, maar het is vooral 'geaffecteerde' spraak geassocieerd met zowel Haags als Leids volgens de Wikipedia.

WA is opgegroeid in Baarn, en naar school geweest. Nou heb ik zelf in die buurt gewoond maar een speciaal taalgebruik, behalve netjes en soms geaffecteerd is me niet echt opgevallen.

Leuke test

http://www.meertens.knaw.nl/taaldetector/

Deze test kan bepalen uit welk gebied van Nederland je komt. Leuk om te doen, soms weet ik niet meer hoe ik iets zeg, omdat ik erover na ga denken...

AnneJ

Ik ben tamelijk bekend in Baarn, en qua accent neigt het enigszins naar Utrechts.

69er

Dat valt echt nog te leren hoor als je een puber bent! Ik sprak het vroeger ook niet, maar het verstaan zat er al wel. Bij jullie pubers vast ook.
En nu spreek ik het wel hoor, niet altijd. Ik begin altijd in het Nederlands bij een cliënt en dat gaat vaak over op plat. Of ze vragen me of ik weet wat..... of ..... is. (Deze week 'n reppel en tuugpin' iemand een idee??)

Urk

Je schrijft:

Ik weet wel dat er een streektaalrevival is, maar kinderen in basisschoolleeftijd die geen ABN spreken?

Nog nooit op Urk geweest zeker?

vroeger

In de jaren 70 kwam het voor dat bij mijn oma in Alkmaar een stel uit Amsterdam, een stel uit Rotterdam en een stel uit den Haag tegelijkertijd op visite was. En ik zat er tussen me te verwonderen over het plat Amsterdams, plat Rotterdams en plat Haags.

Heeft zijn jeugd vanaf zijn middelbare schooltijd in het Haagse doorgebracht en spreekt daardoor echt wel een mondje Haags.

Taaldetector

Dat is ook wat... Die detector zegt dat ik Zuid-Hollands spreek, neigend naar Kennemerlands. Ik ben geboren en getogen in Haarlem, en woon nu 8 jaar in Zuid-Holland. Zou ik dan echt de taal hier hebben overgenomen?

ABN

Dat gebruik ik uit luie gewoonte

Ha Taaldetector

Bij de eerste vraag al duidelijk waar mijn roots liggen terwijl niemand dat nog aan mij hoort. Knap hoor.

Taaldetector stuk?

Nou woon ik al 46 jaar in Zuid Holland, maar volgens de taaldetector neigt mijn 'dialect' naar Utrechts. Als ze met Utrechts Standaardnederlands bedoelen en niet Utregs vind ik het prima, anders is dat ding gewoon stuk.

skik

Hier ook 'Utrechts'

Blijkbaar is dat gewoon het Standaardnederlands. Ze gebruiken hier niet 'Algemeen Nederlands'. Ik zou zelf ook ABN zeggen, maar Standaardnederlands is wel een mooi woord.

test gedaan

en de uitslag klopt, Zeeuws dialect.