10 september 2022 door Liesbet Goubert
Als je kind vaak klaagt over buikpijn of een andere soort pijn, kun je je als ouder behoorlijk gespannen voelen. Je wil je kind helpen, maar je weet niet hoe. Vaak kan de dokter geen specifieke oorzaak vaststellen, wat je nog meer bezorgd maakt Je houdt je kind misschien vaker thuis van school of hobby’s dan je denkt goed te zijn voor je kind, maar je wil ook niet dat de pijn toeneemt. Wat kun je als ouder doen wanneer je kind chronische (buik)pijnklachten heeft? Professor Liesbet Goubert is auteur van het boek 'Mijn kind heeft pijn' en deelt haar tips en inzichten. In haar boek reikt Liesbet praktische handvatten aan om pijn bij je kinderen te herkennen, te meten en waar mogelijk, te voorkomen.
Als je kind al langer dan drie maanden regelmatig klaagt over (buik)pijn, spreken we over chronische pijn. Het kan overal in het lichaam voorkomen, maar de meest terugkerende pijnklachten bij kinderen zijn buikpijn en hoofdpijn. Onderzoek toont aan dat tussen de 0,3% en 19% van de schoolgaande kinderen – afhankelijk van de specifieke studie – chronische of terugkerende buikpijn ervaart. Buikpijn komt meer voor bij meisjes dan bij jongens en het vaakst tussen vier en zes jaar, maar ook tijdens de vroege adolescentie.
Bij bijna 90% van de kinderen met chronische buikpijn kan geen duidelijke lichamelijke oorzaak worden vastgesteld. De chronische pijn is dan een gevolg van een proces waarbij het centrale zenuwstelsel (bestaande uit de hersenen en het ruggenmerg) van je kind steeds gevoeliger wordt voor binnenkomende prikkels. Chronische pijn zou je kunnen vergelijken met een alarmsysteem dat stuk is. Een goed werkend alarmsysteem waarschuwt je als er iets ernstigs mis is (bijvoorbeeld als er een inbreker je huis binnendringt). Een defect alarmsysteem kan bij het minste afgaan zonder dat er een reden voor is (zoals een vliegje op een detector). In het geval van chronische pijn is pijn geen nuttig waarschuwingssignaal meer. Het alarmsysteem van je kind gaat vaak af zonder dat er een specifieke oorzaak hiervoor is. Als je meer wil vernemen over chronische pijn kan je de video De pijn begrijpen bekijken.
Ervaart je kind chronische (buik)pijn, dan is het goed om rekening te houden met onderstaande tips.
Je kind klaagt al voor de derde keer deze week over buikpijn. En vorige week was het ook zo. Dan kan je je als ouder erg gespannen of zelfs machteloos voelen. Wat je als ouder dan vaak doet is je kind proberen beschermen, door de pijn proberen weg te nemen of onder controle te krijgen. Je geeft je kind een pijnstiller, of je laat hem of haar rusten, of je houdt je kind een dagje thuis van school. Dit zijn normale en natuurlijke reacties: als ouder voel je je verantwoordelijk voor je kind en wil je voor hem of haar het beste. Maar wanneer dergelijk beschermend gedrag vaak voorkomt, kan het toch heel wat (onbedoelde) negatieve gevolgen hebben voor je kind. Het te beschermend optreden naar je kind toe door hem of haar bijvoorbeeld vaak thuis te houden van school of frequent te laten rusten, kan ertoe leiden dat je kind over de tijd heen meer pijn ervaart in zijn dagelijks functioneren.
Probeer daarentegen gezonde activiteiten te stimuleren bij je kind. Als je kind door de pijn veel activiteiten opgegeven heeft, is de sleutel tot herstel het terug ondernemen van waardevolle activiteiten. Op school, met vrienden en sporten. Met aandacht voor de pijn en belastbaarheid van je kind, maar anderzijds het tegemoet komen aan de ontwikkelingsbehoeften van je kind. Dit blijft balanceren voor jou als ouder, waarbij flexibiliteit de beste strategie is die je kunt gebruiken om je kind te helpen bij het herstel van chronische (buik)pijnklachten.
Luister naar je kind wanneer hij of zij het lastig heeft. Je kind put troost uit het feit dat je hem of haar begrijpt en steunt, ook al kan je niet onmiddellijk zijn of haar pijn wegnemen. Het heeft niet veel zin om de aandacht van je kind te veel op de pijn te richten. Moedig je kind aan om normale activiteiten te (blijven) ondernemen, zoals naar school gaan, een favoriete hobby beoefenen, met vriend(innet)jes afspreken, ook al heeft hij of zij pijn. Ook kun je samen ontspanningsoefeningen doen en je kind ondersteunen bij het afleiden van de pijn.
Helpende afleidingstechnieken (afhankelijk van de leeftijd) zijn bijvoorbeeld:
Liesbet deelt haar kennis in een eenmalig, exclusief én gratis webinar op basis van de meest recente wetenschappelijke inzichten, die ze ook uitgebreid omschrijft in haar boek Mijn kind heeft pijn.
Na het webinar is er nog ruimte voor vragen die Liesbet tijdens een Q&A zal beantwoorden. In totaal duurt het webinar ongeveer een uur. Benieuwd naar wat Liesbet te vertellen heeft? Volg dan zeker het webinar om alles te weten te komen over pijn bij kinderen.
Het is voor jou als ouder ook niet makkelijk om je kind pijn te zien lijden. Misschien ervaar je gevoelens van frustratie (“is er nu niemand die mijn kind kan helpen”) of voel je je machteloos. Het kan helpend zijn om te beseffen dat je als ouder niet de superkracht hebt om de pijn bij je kind weg te toveren. Het is daarnaast belangrijk dat je als ouder zorgt voor jezelf. Je kan immers je kind enkel helpen of coachen als je zelf ook voldoende energie hebt. Je houdt je eigen stressniveau in balans door zelf genoeg activiteiten te ondernemen waar je energie van krijgt en die je batterij opladen, zoals ontspanningsoefeningen, een leuke hobby, een warm bad nemen, een uitstapje met vrienden, een dagelijkse wandeling of een andere sportactiviteit.
Contacteer je (huis)arts om te bespreken waar je terechtkunt voor de meest geschikte hulp. Gezien de gevolgen die chronische pijn heeft op verschillende levensdomeinen van je kind – op lichamelijk/medisch vlak (bijvoorbeeld vaker vermoeid, slaapproblemen), op psychologisch vlak (bijvoorbeeld angsten of zorgelijke gedachten) en op sociaal vlak (bijvoorbeeld moeilijkheden om naar school te gaan of activiteiten met vrienden te ondernemen) – kan je er goed aan doen door multidisciplinaire zorg te betrekken bij je kind en het gezin. Hierbij zijn verschillende zorgdisciplines betrokken die je kind en je gezin kunnen ondersteunen en verder helpen: een arts, een psycholoog, een kinesist of fysiotherapeut, een (pijn)verpleegkundige, en misschien ook een ergotherapeut of een diëtist. Er zijn gespecialiseerde multidisciplinaire centra waar je terecht kan met je kind, de (huis)arts kan je hierbij adviseren.
