1 oktober 2014 door Henk Boeke
Rootz is een nieuwe voorlees-app voor grootouders en afwezige ouders. Met 10 gratis prentenboeken tijdens de Kinderboekenweek.
In onze vraagbaak-rubriek over meertaligheid werd al vaak het advies gegeven aan ouders die met hun kinderen naar het buitenland verhuizen, om regelmatig te blijven skypen met het thuisfront. Bijvoorbeeld met opa en oma. Dat is gezellig, en houdt het niveau van de moedertaal een beetje op peil.
Maar skypen heeft een belangrijk nadeel, zo blijkt. Namelijk dat kinderen, vooral als ze nog heel klein zijn, makkelijk afgeleid worden tijdens het beeldbellen. Ze kunnen zomaar hun aandacht verliezen, en andere dingen gaan doen.
Het Nederlandse bedrijfje AppIT bedacht een oplossing: een voorlees-app voor de iPad, waarmee je tegelijkertijd een prentenboek én de persoon aan de andere kant (in een apart venstertje) in beeld houdt. Ook handig voor ouders die gewoon in Nederland wonen, maar soms op reis zijn en toch – op afstand – een verhaaltje willen voorlezen voor het slapengaan.
Maar dat creëert natuurlijk weer een nieuw probleem. Want goed voorlezen, dus voorlezen waar je echt wat aan hebt, is interactief voorlezen. Geen eenrichtingsverkeer, maar echte communicatie. Een samenspel tussen de ouder - of grootouder - en het kind. Bijvoorbeeld:
Babytijd/dreumestijd (0-2 jaar): vraag "Waar is de bal?" Waarna een kind van 12 maanden de bal kan aanwijzen. Met 18 maanden kun je zelf iets aanwijzen in het voorleesboek, en vragen: "Wat is dat?"
Peutertijd (2-3 jaar): je kunt al wat moeilijker vragen gaan stellen, zoals: "Wat denk je dat er nu gaat gebeuren?" en een beetje gaan praten over het verhaal.
Kleutertijd (4-5 jaar): de wereld van het kind begint zich te vergroten, en boeken kunnen de fantasie gaan aanwakkeren. In de voorlees-interactie kun je je kind stimuleren om zelf te fantaseren, en fantastische verhalen te vertellen.
Basisschool-leeftijd (6-12 jaar): kinderen kunnen zelf al 'technisch' lezen, maar dat gaat nog vrij moeizaam dus voorlezen blijft leuk en nuttig. Vaak kan een voorleesverhaal op deze leeftijd het startpunt zijn voor een goed gesprek over dingen die in het boek beschreven worden.
De voorlees-app Rootz wordt aangeprezen als 'interactief' maar dat is hij eigenlijk niet of nauwelijks. (Althans niet voor het voorlezen. Wel voor iets anders, waarover straks meer.) Vooral het aanwijzen van dingen, door de voorlezer of het kind zelf, is met de Rootz-app niet mogelijk. Dat wil zeggen: beide partijen kunnen natuurlijk aanwijzen wat ze willen, omdat ze beiden het boek zien op hun tablet, maar echte interactie is dat niet.
Nadia Eversteijn, taalkundige en voorlees-expert, legt op ons verzoek nog eens uit waarom aanwijzen tijdens het voorlezen zo belangrijk is:
"Door zijn aandacht te focussen op een element uit een afbeelding, kun je een kind een nieuwe woordbetekenis bijbrengen. Dus als je voorleest "Jip huppelt over straat," dan wijs je op Jips beentjes. Persoonlijk zou ik dat ook nog met huppelende vingers doen. Ik let er wel eens op, maar zeker bij kleine kinderen (die nog veel steun van afbeeldingen nodig hebben om gesproken taal te begrijpen) wijs je eigenlijk constant iets aan tijdens het voorlezen."
Op zo'n manier voorlezen hoef je niet te leren, dat gaat helemaal vanzelf. Je ziet het ook op het Rootz-promotiefilmpje, waarin eerst getoond wordt hoe écht voorlezen werkt (met aanwijzen dus), wat vervolgens bij het voorlezen-op-afstand niet meer kan.
De Rootz-app is gratis (althans tijdens het eerste jaar) maar hij moet natuurlijk wel gevuld worden met boeken. Die zijn vanzelfsprekend niet gratis. Er zijn op dit moment zo'n 100 boeken beschikbaar, die je vanuit de app kunt aanschaffen.
Let op: tijdens de Kinderboekenweek, van 1 tot 12 oktober, zijn er 10 gratis boekjes beschikbaar.
Daarnaast kun je met de Rootz-app ook samen spelletjes spelen. Die zijn wél echt interactief. De app bevat er 50, waaronder enkele Educo-spellen van uitgeverij Heutink, die ook op basisscholen en in de kinderopvang gebruikt worden. De eerste 5 spellen zijn gratis.
Voorlezen via de Rootz-app is dus (nog) niet ideaal, maar hij kan wél de aandacht van kleine kinderen beter vasthouden dan zomaar maar wat videokwebbelen via Skype, Google Hangouts of Facetime. Nogmaals Nadia Eversteijn:
"De enige echte reden waarom je deze app zou moeten aanschaffen is dat bij gewoon (video)bellen kleine kinderen gauw afgeleid zijn. Dan is samen lezen of online een spelletje doen een hartstikke leuk middel om langer in interactie te blijven met bijvoorbeeld je kleinkind. Als (wat God verhoede) mijn kleinkinderen later helemaal in Nieuw-Zeeland wonen, dan schaf ik die app onmiddellijk aan."
