27 februari 2020

Pijnbestrijding bevalling, wat zijn je opties?

Of je nu al weet of je pijnbestrijding wilt bij je bevalling of niet: het is altijd goed om te weten wat je opties zijn. Lees hier welke pijnbestrijding je kunt kiezen bij een thuisbevalling en ziekenhuisbevalling.

Pijnbestrijding bevalling ziekenhuis

Alleen in het ziekenhuis mag medicatie als pijnbestrijding voor de bevalling worden toegediend. Dat hoeft trouwens niet te betekenen dat je niet zelf voor wat natuurlijke pijnbestrijding mag zorgen. Zolang je het van te voren aangeeft en toestemming vraagt, mag je gerust aan de gang met aromatherapie of wat dan ook. Wil je voor het serieuze werk gaan, bekijk dan onderstaand de mogelijkheden voor pijnbestrijding bij bevalling in het ziekenhuis.

Pijnbestrijding bevalling remifentanil

Een bekende vorm van pijnbestrijding tijdens de bevalling is remifentanil, ook wel ‘pijnpompje’ genoemd. Remifentanil wordt vaak ingezet bij vrouwen die snel gaan bevallen (binnen 2 tot 4 uur). Het medicijn zit in een infuus en door middel van een pompje kun je het zelf toedienen. Dit doe je door op het knopje te drukken. Remifentanil werkt heel snel en kort en wordt toegediend tijdens een wee om de scherpe kantjes van de pijn eraf te halen. Na een paar minuten is het weer uitgewerkt. Je kunt jezelf niet overdoseren met het spul, want er zit wel een soort van rem op de dosis. Helemaal pijnloos zal je bevalling niet zijn, maar toch zijn er vrouwen die er veel baat bij hebben gehad.

Het voordeel is dat je jezelf helemaal kunt inzetten tijdens het persen. Daarnaast schijnt het ook een psychologisch effect te hebben, je kunt de pijn namelijk letterlijk ‘wegdrukken’. Dat geeft je gevoel van controle.

Pethidine

Pethidine is een beetje vergelijkbaar met morfine en wordt toegediend door middel van een spuitje in je bil of bovenbeen. Binnen een kwartier gaat het al werken. De ergste pijn van de bevalling wordt dan minder en je zal merken dat je jezelf beter kunt ontspannen. Sommige vrouwen kunnen zelfs zo goed ontspannen door het middel dat ze er heel slaperig van worden en zelfs weg doezelen. Dat is op zich niet erg, het middel is juist bedoeld om vrouwen even te laten ontspannen.

Pethidine werkt ongeveer 2 tot 4 uur. Het wordt vaak gegeven aan vrouwen waarbij de bevalling maar niet op gang komt of aan vrouwen die al een paar slapeloze nachten hebben gehad. Ze zijn zitten er dus al een beetje doorheen voordat de bevalling moet beginnen. Dan is het natuurlijk niet vreemd dat deze dames even mogen ontspannen. Het wordt ruime tijd voor de geboorte gegeven zodat de moeder dus even tot rust kan komen. Het middel wordt niet meer toegediend als de geboorte binnen 2 tot 4 uur kan gebeuren, omdat het ervoor kan zorgen dat de baby ook slaperig wordt en dat is niet handig tijdens de geboorte.

Ruggenprik bevalling

De meest bekende pijnbestrijding bij de bevalling is de ruggenprik oftewel epiduraal. Dit is de ruggenprik die wordt gezet tijdens een vaginale bevalling. Bij een keizersnede krijg je ook een ruggenprik, maar deze is wat anders en bevat geen katheter.

De epiduraal die je tijdens de bevalling krijgt bestaat uit een dun slangetje, een katheter, die via een naald in je rug wordt ingebracht door een anesthesist. Via het katheter krijg je een verdovende vloeistof toegediend die je onderlijf een beetje lam legt. Schrik dus niet als je jouw benen wat minder voelt.

Een ruggenprik tijdens de bevalling wordt alleen ingezet als de bevalling nog wel eventjes duurt. Mocht je heel veel pijn hebben, dan is de ruggenprik echt je beste medicijn, je voelt namelijk nog maar heel weinig van die nare weeën. Klinkt misschien als een uitkomst, maar er zijn wel wat nadelen verbonden aan een ruggenprik. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat je baby en jij goed in de gaten worden gehouden omdat het middel koorts, een daling van de bloeddruk, jeuk en rillingen kan veroorzaken. Er wordt daarom een heel circus aan apparaten bij gehaald zoals bewakingsapparatuur voor onder andere jouw hart, een infuus, blaaskatheter (die krijg je ook meteen ingebracht), bloeddrukmeting en CTG voor de baby. Dus voordat je bij de eerste wee meteen 'Ruggenprik!' roept, is het misschien goed om ook de nadelen in acht te nemen. 

Pijnbestrijding bevalling lachgas

Terug van weggeweest als pijnbestrijding bij de bevalling is lachgas. Vooral in geboortecentra maakt het een opmars. Lachgas mag door je verloskundige toegediend worden en je hoeft hiervoor dus niet naar het ziekenhuis. Het is wel belangrijk dat je verloskundige een beetje weet wat ze doet, dus vraag op voorhand of zij ervaring heeft lachgas en dit ook inzet tijdens bevallingen.

Wat is lachgas eigenlijk? Behalve een nieuw partydrug voor jongeren, kan het een effectief middel zijn om de pijn tijdens de bevalling te verlichten. Het gas is een mengsel van stikstof en zuurstof. Dit mengsel zorgt ervoor dat je een beetje slaperig wordt en haalt de scherpe pijn van de wee af. Je kunt er ook heel uitgelaten en blij van worden, wat natuurlijk misschien wel heel leuk is tijdens de bevalling.

Je gebruikt het gas tijdens de ontsluitingsfase van de bevalling. Dit is de meest pijnlijke fase. Zodra je mag persen stop je met het gas, want het is natuurlijk wel belangrijk dat je serieus gaat persen en dat gaat vrij moeilijk als je slaperig bent of juist alleen maar moet lachen.

Je inhaleert het gas vlak voor een wee, het werkt direct en is na de wee ook weer meteen uitgewerkt. Is het effectief? Nou, bij ongeveer 50% van de vrouwen werkt het voldoende om de ergste pijn te minderen.

Pijnbestrijding thuisbevalling

De pijnbestrijding bij je bevalling thuis is aan wat meer regels verbonden. Zo kun je nooit een ruggenprik of andere medicatie krijgen, maar dat hoeft niet te betekenen dat je moet creperen als je bevalling behoorlijk pijnlijk verloopt. Er zijn namelijk wel een aantal mogelijkheden. Zoals eerder vermeldt kun je vragen of je verloskundige lachgas gebruikt, maar er zijn andere opties.

Tens tijdens bevalling

TENS (Transcutane Electro Neuro Stimulate) is een apparaatje die lichte stroomstootjes geeft. De stroomstootjes kunnen de pijnprikkels die naar je hersenen worden gestuurd, verminderen. Het apparaat ziet eruit als een walkman, daar zitten draden aan vast met elektroden die op je rug worden geplakt. Je kunt zelf de sterkte van de stroomstootjes bepalen zonder dat je jezelf compleet elektrocuteert. Of het echt werkt? Dat is eigenlijk nog niet echt aangetoond, maar toch is 50% van de gebruikers tevreden. Overigens gaat de pijn niet helemaal weg, maar worden vooral de scherpe kantjes eraf gehaald. Interesse in tens? Je kunt het apparaatje huren, maar er zijn ook verloskundige die het hebben.

Waterinjecties

Als pijnbestrijding bij de bevalling worden ook wel eens steriele waterinjecties gegeven, die niets meer inhouden dan wat het woord zegt: injecties met steriel water. Gaat dat wel werken? Het schijnt van wel. De injecties worden in de rug, net onder de huid geplaatst tijdens een wee. Door het water wordt het weefsel op de pijnlijke plek geïrriteerd en worden diverse zenuwvezels gestimuleerd. Door deze stimulatie wordt de afgifte van pijnprikkels belemmerd en daardoor ervaar je minder pijn. Het is altijd het proberen waard, want er zijn nagenoeg geen bijwerkingen of negatieve gevolgen bekend van waterinjecties.

Andere natuurlijke manieren van pijnbestrijding

Pijnbestrijding bij de bevalling hoeft niet altijd te bestaat uit middeltjes en apparaatjes, er zijn genoeg andere manieren om de pijn te verminderen. Dit zijn:

  • Goede begeleiding/coaching: er zijn genoeg vrouwen die dankzij de hulp van hun partner, verloskundige of doula de pijn van de bevalling hebben weten te doorstaan. Goede begeleiding is dus heel belangrijk. De persoon kan je helpen de weeën goed door te komen en op te vangen.
  • Massage: een goede massage kan ook wonderen doen voor je pijnlijke lichaam. Dus hop laat je partner of een andere dierbare de handjes uit de mouwen steken. Kleine tip: meestal is vooral de plek op je onderrug, boven het stuitje het meest pijnlijk. Vraag niet om een lieftallige massage, maar vraag je partner om juist heel hard op de plek te drukken met de handpalm tijdens een wee. Dit schijnt heel effectief te zijn, vooral bij vrouwen die last hebben van rugweeën.
  • Bad, douche of kruik: een warmtebron kan ook helpen de pijn te verlichten en ook om beter te ontspannen. Ga daarom eens lekker onder de douche staan of in bad (vraag wel of dit mag).

Alternatieve pijnbestrijding bevalling

We zijn er nog niet, want de opties voor pijnbestrijding tijdens een bevalling zijn best groot! Mocht je into de alternatieve geneeskunde zijn, dan vind je onderstaande opties misschien wel wat:

  • Hypnose: er bestaat hypnotherapie voor zwangere vrouwen waarbij ze leren zichzelf in een soort van trans te brengen tijdens de bevalling. Gevolg: complete ontspanning en als je compleet ontspannen bent, heb je ook minder last van de pijn. Bijkomend voordeel is dat de bevalling (met name de ontsluiting) sneller verloopt als je lekker relaxt bent.
  • Acupunctuur: fan van acupunctuur, dan is er goed nieuws :acupunctuur wordt ook dikwijls ingezet als pijnbestrijding tijdens de bevalling. Bij acupunctuur worden er mini naaldjes in je huid geprikt om de pijn te verzachten. Bespreek met een ervaren accupurist wat de opties zijn.
  • Aromatherapie: soms kunnen geuren wonderen doen voor je lichaam en geest. Sommige geuren kunnen je bijvoorbeeld kracht geven terwijl anderen je laten ontspannen. Benieuwd wat het effect hiervan kan zijn, bezoek eens iemand die hier verstand van heeft en zoek uit welke geuren jou kunnen helpen tijdens de bevalling. 
  • Fytotherapie: kruiden kunnen een zeer geneeskrachtige werking hebben en daarom dus ook helpen tegen pijn. Staat deze 'puur natuur-lijke' wijze van pijnbestrijding tijdens de bevalling je wel aan, neem dan contact op met een gerenommeerde specialist in fytotherapie. Ga niet zelf aan de haal met middeltjes, want hoe onschuldig deze wondertjes uit de natuur ook lijken, soms kunnen ze best gevaarlijk zijn.

Ken jij nog andere manieren van pijnbestrijding bij een bevalling? Feel free to share! Dit kan onderstaand!

Lees ook: