26 juli 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Dit is deel 1 van een serie van twee over het maken van gezinspagina's op Internet. Volgende week komt het onderwerp privacy aan bod.
"Het maken van een eigen website is dé hobby van de nieuwe eeuw. Deze vrijetijdsbesteding is misschien nog wel populairder dan macrameeën en discodansjes instuderen in de jaren zeventig van de twintigste eeuw." Zo begint Lukas Keijser zijn boekje "Een eigen homepage van|voor het hele gezin", waarna hij de lezer stap voor stap inwijdt in het gebruik van gifjes, jpegjes, HTML-editors en FTP-software. De ingrediënten en gereedschappen voor het macrameeën van de 21ste eeuw.
De uitstraling van de modernste gezinshobby is wat minder oubollig en wat meer high-tech, maar het idee is hetzelfde. De tijd verdrijven met het maken van iets toonbaars. Toch is er ook een belangrijk verschil: de reikwijdte van het knutselwerk. Een scheepje in een fles vaart niet verder dan de schoorsteenmantel, en een vlieger vliegt niet hoger dan een wolk of twee. Een homepage daarentegen kan bekeken worden door de hele wereld, en dat gebeurt dan ook. De praktijk van de persoonlijke homepage wijst uit dat zo'n 80% van de bezoekers niet uit de eigen familiekring afkomstig is. Wat betekent dat voor de manier waarop je je homepage inricht? Hoe anticipeer je op de wensen en verlangens van mensen die je nog nooit gezien hebt? Nog nooit eerder in de historie van het hobbyen heeft men zich met dat soort vragen beziggehouden.
De hobby's van de vorige eeuw sproten voort uit oude ambachten en het gebruik van natuurlijke materialen, waardoor opa en oma in principe geen moeite hadden om te begrijpen waar het over ging. Als ze tijd en zin hadden, konden ze hun kleinkinderen nog best bezighouden met naald en draad en spijker en hamer. Maar tegenwoordig gaat dat niet meer. Bits en bytes hebben geen enkel raakvlak meer met de tastbare werkelijkheid van het ambachtelijke verleden. Opa's en oma's kunnen het niet of nauwelijks meer volgen, en veel ouders ook niet. Dat maakt het knap moeilijk om nog wat samen te doen.
Inmiddels wordt de markt overspoeld met boeken over het maken van homepages en websites. Van heel technisch tot uiterst simpel. Zelfs aan de kinderen (vanaf 10 jaar) is gedacht, getuige een boek als "Web-sites maken voor kinderen" van de bekende pc-meester Addo Stuur. Iedereen die wil, krijgt het voor elkaar. "Van niks weten naar homepage was twee weken fröbelen", vat Sylvia haar ervaring samen op het Forum van Ouders Online.
Helaas gaan al die boeken voorbij aan de essentie van de persoonlijke homepage, namelijk dat hij communicatie en interactiviteit tot stand zou moeten brengen. De oorzaak van dat manco ligt voor de hand: het inbouwen van echte interactiviteit is niet of nauwelijks weggelegd voor leken. Een tekst publiceren en wat plaatjes toevoegen kan iedereen leren. Maar het aanbrengen van een wachtwoordbeveiling bijvoorbeeld, waardoor de toegang tot de site beperkt kan worden tot de intimi van de familie, is al een stuk moeilijker. Laat staan het inbouwen van geavanceerde mogelijkheden voor het groepsgewijs beheren van de site. Oom Piet of nichtje Maaike die aan de andere kant van de oceaan wonen, willen immers ook wel eens een pagina toevoegen.
Toch is er tegenwoordig een interessant alternatief, voor het zelf bouwen van homepages met je eigen gereedschappen, al of niet met een goed boek erbij voor de broodnodige instructies. Dat alternatief is het onderbrengen van je homepage op een speciaal daarvoor bedoelde website, zoals EditThisPage.com, een van de betere. In dat geval zijn alle interactieve hulpmiddelen, van gastenboeken tot forums en wachtwoordbeveiligingen standaard beschikbaar. Programmeren is niet nodig, en praktisch alle software-hulpmiddelen - zoals die voor pagina-opmaak en het verzenden (uploaden) van bestanden - kunnen de vuilnisbak in. Het werk kan namelijk gewoon vanuit de eigen browser worden uitgevoerd. Het enige nadeel van een dergelijke oplossing is dat alles zich online afspeelt. Hij leent zich dus vooral voor families met een vaste (kabel- of ADSL-)verbinding, omdat het aantal telefoontikken anders wel eens flink kan oplopen.
Net als bij een product van traditionele huisvlijt, is het leuk als iemand anders het product van het high-tech knutselen hardop bewondert. Maar de makers van een gezins-homepage lijken vooral reacties te willen ontlokken van wildvreemden. Het gaat ook zo gemakkelijk. Naast namen, adresgegevens, stambomen, liefhebberijen en foto's kun je de gezinspagina's vullen met al of niet klikbare e-mail adressen, of gastenboeken en prikborden waar bezoekers berichten op achter kunnen laten, familie-quizzen, gezamenlijk bijgehouden roddelrubrieken, en interactieve evenementenkalenders. Wie eenmaal het genoegen beleefd heeft om geprezen te worden door totaal onbekende, liefst overzeese, toevallige bezoekers van de gezinspagina, die wil blijkbaar niets anders meer. Maar tegelijkertijd zit daar ook precies het gevaar, waarover volgende week meer.
