5 februari 2015

Ouderbijdrage voor jeugdhulp onder vuur

Haarlem en Zandvoort weigeren de eigen bijdrage voor jeugdhulp te innen. Het maatschappelijk verzet groeit.

Laatste nieuws: per 1 januari 2016 is de ouderbijdrage afgeschaft. (Zie het naschrift onder dit artikel.)

Volgens de Jeugdwet moeten ouders een eigen bijdrage (ouderbijdrage) betalen voor jeugdhulp, wanneer een kind buiten het eigen gezin wordt verzorgd en opgevoed, of als het kind gedeeltelijk buitenshuis verblijft. Dat geld is bedoeld voor de gemeenten (die de hulp betalen) en wordt geïnd door het Centraal Administratie Kantoor (CAK).

Veel gemeenten zijn niet blij met die eigen bijdrage. Haarlem en Zandvoort doen als eerste niet mee hieraan. Hun argument is vooral financieel-technisch van aard, namelijk dat het meer geld kost om die bijdrage te innen, dan dat het oplevert. Eigenlijk zijn de huidige innings-kosten nog geflatteerd, en zouden ze nog hoger moeten zijn, omdat er nog te weinig rekening is gehouden met de privacy-aspecten. Dat vereist een nieuw en duurder systeem van inning.

Geruchtmakend artikel

Haarlem en Zandvoort hebben zich vooralsnog niet uitgelaten over de morele kant van de zaak. En juist daar komt nu ook steeds meer heibel over. Vooral naar aanleiding van het geruchtmakende artikel Slechtnieuwsgesprek van kinder- en jeugdpsychiater Menno Oosterhoff (Medisch Contact, 15 januari 2015).

In zijn artikel vertelt Oosterhoff hoe hij aan de ouders van een meisje van 16, dat opgenomen is voor een zelfmoordpoging, moet vertellen dat ze een eigen bijdrage moeten betalen. Van 132 euro. "Moet ik dat ineens betalen, of mag het gespreid over 12 maanden?" vraagt de vader nog. Waarop Oosterhoff tot zijn schande moet vertellen dat het 132 euro per maand is. Oftewel ruim 1500 euro per jaar. Omdat ze in politiek Den Haag bedacht hebben dat je minder kosten maakt doordat het kind niet thuis is. Waarop de vader verbijsterd vraagt: "Minder kosten? Mijn vrouw heeft haar baan opgezegd, we zijn aan reiskosten meer kwijt dan ooit, en voor de jongste moeten we vaak oppas nemen, als we 's avonds bij Joyce op bezoek gaan. Hoezo minder kosten?" De ouders kunnen die 1500 euro overigens gewoon niet betalen.

Hoe nu verder?

In een e-mail van 4 februari zegt Oosterhoff: "Waarschijnlijk komt er weer een motie om de ouderbijdrage af te schaffen dan wel op te schorten. Ik ben benieuwd wat ermee zal gebeuren. De staatssecretaris ligt behoorlijk onder vuur vanwege de chaos rond het PGB. Eerder gaf hij aan de effecten van de ouderbijdrage te onderzoeken. Het PvdA-congres nam eerder een motie aan waarin ze aangaven de ouderbijdrage te willen afschaffen."

Het onderzoek waar Oosterhoff op doelt, werd door staatssecretaris Van Rijn toegezegd op 22 januari van dit jaar. Of dat iets gaat opleveren lijkt ons twijfelachtig, aangezien er vooral onderzocht zou gaan worden of de ouderbijdrage een belemmering vormt voor het accepteren van jeugdhulp. Niet of het een eerlijke en fatsoenlijke regeling is.

De kern van het probleem is dat er met twee maten wordt gemeten. De GGZ (geestelijke gezondheidszorg) wordt als een soort tweederangs zorg gezien, in tegenstelling tot de 'echte' (medische) zorg. Voor een kind dat met kanker in het ziekenhuis ligt, wordt géén ouderbijdrage van 1500 euro per jaar gevraagd. Omdat dat onder de Zorgverzekeringswet valt, en niet onder de Jeugdwet.

Maar misschien komt er alsnog een motie om de ouderbijdrage 'af te schaffen dan wel op te schorten'. We houden u op de hoogte.

Bronnen

Gemeente weigert ouderbijdrage jeugdhulp te innen (Gemeente.nu, 5 februari 2015)
Slechtnieuwsgesprek (Medisch Contact, 15 januari 2015)
Ouderbijdrage voor jeugdhulp (Ouders Online, 13 september 2014)