29 november 2003 door Justine Pardoen
Hoe zorg je ervoor dat je baby tot rust kan komen en goed slaapt? Bijvoorbeeld door hem in te bakeren. Geen ultieme oplossing maar wel een goed hulpmiddel.
"Regelmaat en inbakeren" van Ria Blom geeft uitgebreid antwoord op belangrijke vragen. Waarom doe je het eigenlijk en waarom werkt het? Voor wie is het nuttig en in welke gevallen moet je er niet aan beginnen? En het allerbelangrijkste: hoe zorg je ervoor dat inbakeren niet nodig is?
In haar boek pleit Ria Blom voor een opvoeding met ruimte voor vier R's:
Met 'richting' bedoelt ze dat ouders weer de baas worden in plaats van dat zij het kind laten bepalen hoe alles verloopt. We moeten dus gewoon maar weer eens ouderwets gaan opvoeden, lijkt de boodschap.
Er is vooral chaos in het moderne gezin, stelt Ria Blom, wijkverpleegkundige met een lange ervaring in de ouder- en kindzorg. Dat komt door de "consumptiemaatschappij met zijn 24-uurs-economie", aldus Blom, die ons geen rust meer gunt. Er is geen stilte meer in de moderne huiskamers en ouders hebben het moeilijk om rust en regelmaat te vinden.
Blom: "Onze zintuigen hebben het zwaar te verduren, maar daar hebben we meestal geen erg in omdat we er zo aan gewend zijn. Daardoor staan we er niet bij stil dat kinderen wél gemakkelijk door te veel indrukken overspoeld en overprikkeld kunnen worden."
Onze moeders zullen maar wat blij zijn met deze boodschap. Zij zeiden het de hele tijd toch al: een kindje hoort niet overal naartoe meegesjouwd te worden. Of aldoor maar opgepakt te worden als het eventjes huilt.
Als je kind niet meer tot rust komt, voortdurend huilt en niet in slaap komt, of alleen maar hazenslaapjes kan maken, dan moet er een alarmbelletje gaan rinkelen. Dan doe je als ouders iets fout. Je kunt het tij dan proberen te keren door het babytje te gaan inbakeren.
Inbakeren is een oud gebruik. We kennen allemaal het beeld van de Russische baby's, met vijf tegelijk op de arm van de weeshuis-zuster. Strak ingewikkeld, zodat alleen de ogen, de neus en het mondje te zien waren.
Nee, die baby's huilden niet meer. Het lijkt wat op een dwangbuis die bij geesteszieke patiënten wel wordt toegepast. Als je niet meer kunt reageren op prikkels, word je vanzelf rustig, is de gedachte. Handig voor de oppassers.
Maar ook de hongerprikkel van ingebakerde baby's wordt onderdrukt, en daarmee verstoor je de borstvoeding, waarschuwen lactatiekundigen en onderzoekers.
Met de emancipatie van de baby raakte het inbakeren in onbruik. Baby's worden natuurlijk nog steeds wel lekker warm ingepakt en als pakketjes in een omslagdoek gewikkeld te slapen gelegd. Maar het échte ouderwetse inbakeren zag men toch als een beperking die niet in het belang van de baby was.
Blom vindt echter dat we de zuigeling in onze westerse wereld te veel vrijheid hebben gegeven. En die vrijheid kan een baby'tje helemaal niet aan. Een baby heeft rust nodig en beperking: "liefdevolle grenzen" en "grenzenloze liefde".
In haar boek legt Blom uit hoe je dat doet. Met name in de eerste paar maanden is dat van belang. Want daarin onstaat soms een bepaald gewenningspatroon, waarbij zowel ouders als de inmiddels tot huilbaby uitgegroeide zuigeling zich niet prettig voelen.
Blom gaat zelfs zo ver, dat zij beweert dat er vrijwel geen huilbaby's bestaan. De vele baby's die nu als huilbaby worden gezien, zijn baby's die "huil- en jengelgedrag" vertonen als gevolg van oververmoeidheid.
"Als je dus die oververmoeidheid kunt wegnemen, houdt ook het overmatig huilen op", stelt Blom. Inbakeren is een middel om dit te bereiken.
Het boek staat boordevol goede tips, met name rond het slapen en het opbouwen van een dagritme. Eigenlijk gaan al die tips over het vinden van een regelmaat die rust brengt. En daar is niets tegenin te brengen: daar gedijen baby's enorm op. Ouders die daar niet aan willen, maken het zichzelf inderdaad een stuk moeilijker dan nodig is.
Blom legt uit hoe baby's het beste slapen, en hoe het zit met de afwisseling van borstvoeding, verzorgen, knuffelen, spelen en slapen. Ook vertelt iets over de ontwikkeling van kleine kinderen en de grote rol die de zintuigen daarbij spelen. Zij baseert zich hierbij op de antroposofie.
Als ouders een baby gaan inbakeren voor het slapen, dan zullen ze vrijwel meteen een verschil merken. Vaak praten ze erover als een soort wondermiddel.
Die eerste dagen slaapt de baby van de weeromstuit zo veel, dat hij op de derde dag ineens echt uitgerust is en daarmee heeft hij ineens de energie om zich te gaan verzetten.
Blom ziet de "dip op de derde dag": "Er onstaat weerstand tegen het inbakeren en een terugvallen in het oude slaappatroon. Het lijkt erop alsof je meer uitgeruste kind zich bewust wordt van het feit dat het leven er nu toch we erg anders uitziet dan voorheen."
Haar advies: "Negeer het gepruttel volkomen en laat hem zo lang als mogelijk in bed."
"Blijf standvastig", adviseert Blom. Ze voorspelt dat het kind binnen een dag zijn weerstand zal laten varen als hij merkt dat hij geen keus heeft. Op een gegeven moment gaat je kind de doeken zelfs toelachen.
Er is een kans dat een ingebakerd kindje zich op de buik draait. Dat is een risico-factor voor wiegendood, vooral als het niet strak genoeg ingebakerd is. Het kind zou zich in de doeken kunnen verstrikken. Daarom is het belangrijk om het inbakeren af te bouwen vanaf een maand of zes, als het kind zichzelf naar de buik kan draaien.
Dat afbouwen is een vorm van afkicken en dus nog lang niet makkelijk: een terugval in het oude slaappatroon is mogelijk. Op het Forum van Ouders Online meldt zich regelmatig een moeder met een veel ouder kind (zelfs tot 3 jaar), dat echt niet in slaap kan komen zonder dat het ingebakerd is.
Wie wel wat voelt voor inbakeren, kan het beste starten onder begeleiding van een wijkverpleegkundige van het consultatiebureau.
Steeds meer bureaus hebben de nodige kennis in huis, maar nog niet allemaal, want officieel wordt het inbakeren nog niet erkend als hulpmiddel bij huilbaby's. Er loopt een wetenschappelijk onderzoek naar de effecten ervan. De resultaten daarvan worden eerst afgewacht.
Los daarvan bevat het boek veel goede en bruikbare informatie, die ouders met een onrustige baby in de eerste maanden veel houvast kan bieden.
Het enige probleem met het boek is dat het volkomen kritiekloos is en alle bestaande kritiek negeert.
Het is dus geen boek op grond waarvan je een afweging kunt maken of nu juist dit hulpmiddel (het inbakeren zelf) voor jou iets is. En dat is een gemiste kans, want nu het boek er eenmaal ligt, zal de kritiek op het inbakeren alleen maar luider gaan klinken.
www.debakermat.nl
Website van Ria Blom, schrijfster van het boek "Regelmaat en inbakeren".
Kindje in doeken gewikkeld raakt weer in
Artikel over inbakeren op Ouders Online.
www.inbakeren.nl
Website van Sylvie Bruyn, een ervaren moeder.
www.opvoeden.nl/veiligslapend
Informatie van Stichting Opvoeden.nl (die de website 'veiligslapen.info' heeft overgenomen)
Ria Blom, 'Regelmaat en inbakeren – Voorkomen en verhelpen van huilen en onrust'. Christofoor, ISBN 90 6238 7411, EUR 19,90.
