10 maart 2020 door Drs Mama
Wanneer je zwanger bent lijkt het soms net of je weer terugstapt in de tijd. Alles rond de zwangerschap, bevalling en babytijd lijkt gericht op de zwangere vrouw in kwestie. Waar blijft de partner in dit hele verhaal? De rol van de partner is niet zo klein als hij/zij meestal denkt, sterker nog: partners hebben een cruciale rol tijdens de zwangerschap en geboorte. Lees hier hoe deze rol toegeëigend kan (of eigenlijk: moet) worden.
Zelfs in deze moderne tijd van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, lijkt dit allemaal te verdwijnen zodra vrouwen zwanger worden. Simpel gezegd: als vrouwen zwanger worden en net zijn bevallen worden ze weer in de typische vrouwen/moederrol geduwd die de dames in de jaren '50 innamen. En de partner (voornamelijk mannen) in de rol van de partner die weinig betrokkenheid toont omdat het toch een ‘vrouwending’ is.
Eén van de dames van Drs Mama schetst deze ouderwetse rolverdeling prachtig in haar zwangerschapservaring:
"Ineens zat ik doelloos thuis met een dikke buik te wachten tot manlief uit zijn werk kwam, om hem vervolgens de warme kost voor te schotelen en vol interesse te luisteren terwijl hij zijn o zo nuttige werkdag uiteenzette. Natuurlijk, ik was ook nuttig bezig, en ik genoot zeker van de vrije tijd en het kindje in wording in mijn buik. Maar die nieuwe verhouding waarbij de vrouw thuis de kleren wast en kost de winnende man s’ avonds om zes uur aanschuift, was zo onwennig. De rol van de partner tijdens de zwangerschap is vaak heel minimaal (uitzonderingen daargelaten). Ik ging in mijn eentje 10 keer naar een zwangerschapscursus. Mijn partner mocht één keer mee. Één keer! Het werd voor de aanwezige partners vooral een avond van lachen of gruwelen om alle fysieke ongemakken die wij zwangeren zouden gaan ondervinden. Waarom wordt er tijdens zo’n pufcursus voor gekozen om de partner maar één keer mee te laten komen, om ze vervolgens een clichébeeld voor te schotelen? En daarbij: partners zitten misschien wel niet te wachten op een pufcursus van 10 weken, zwangeren ook niet! Maar we zijn wel bereid het te doen, want we denken dat dit ‘the way to go is’. Maar juist die gedachte maakt dat partners de hakken in het zand zetten en denken dat hun enige rol is proberen te leven met een hormonale heks, weinig seks en nooit meer slapen.", aldus Mirte van Drs Mama.
In plaats van dat partners alleen maar denken aan alles dat ze kwijtraken als hun vrouw zwanger is, kun je er ook voor kiezen ze mee te nemen op het pad waar ze eigenlijk zelf ook voor gekozen hebben: het krijgen van een kind. Bijvoorbeeld door ze te laten uitvinden wat voor hen belangrijk is tijdens de zwangerschap en bevalling en wanneer hun aandeel kan beginnen in deze wereld die erg op vrouwen gericht lijkt. En dit aandeel van partners begint vóór de wieg.
Behalve je partner zelf te laten nadenken over zijn/haar rol, kun je jouw partner ook meenemen naar een cursus waar jullie gelijkwaardig zijn. Waarin jullie de verantwoordelijkheid over de verstrekte informatie samen kunnen delen en het niet alleen maar hebben over welke naam jullie zullen kiezen. De zwangerschap en geboorte is zo geen ‘vrouwenzaak’ meer en de verantwoordelijkheid van de bevalling rust niet alleen maar op de schouders van vrouwen.
Wat dit betekent voor je partner? Dit betekent dat hij/zij de zwangere continue ondersteuning moet bieden. Als je partner dit weet te volbrengen, helpt dit enorm om de zwangerschap en bevalling tevreden af te sluiten.
Dé cruciale rol van je partner tijdens de geboorte is dus het bieden van continue ondersteuning. Maar wat houdt dat nu precies in? Het is wat doula’s doen tijdens de geboorte. Doula’s zijn opgeleid om barende vrouwen te ondersteunen, zowel fysiek als mentaal. Ze weten alles van de bevalling, maar hebben er geen verantwoordelijkheid in. Partners kunnen heel goed de doula zijn in een bevalling.
De voordelen van continue ondersteuning:
Deze geweldige voordelen kan je partner dus bewerkstelligen door alles te weten over de geboorte, dit kan door samen naar een zwangerschapscursus te gaan die gericht is op vrouwen én hun partners. Daarnaast is eigenlijk het enige wat hem of haar nog te doen staat: er zijn. Dit houdt in: alle aandacht op het proces en op jou te richten. Je partner kan zich nog beter in de rol verdiepen door zich constant af te vragen: Wat denk ik dat ze nodig heeft?
Aangezien we dol zijn op concrete tips, hier dé tips voor de partner op een rijtje.
Wees haar coach, zoals je ook een coach kunt zijn bij een wedstrijd. Zorg dat je alles van de bevalling afweet. Niet omdat jij verantwoordelijk bent, maar omdat het helpt als je vrouw tijdens het puffen niet aan je hoeft uit te leggen wat ze aan het doen is. Weet welke fases een bevalling heeft en bespreek vast wat jullie denken nodig te hebben tijdens elke fase. Want dat is ook de coach zijn: je vrouw door en door kennen. Je weet vaak al uit eerdere situaties hoe je haar moet helpen bij stress. Wat dan prettig voor haar is, hoe je haar weer kan laten lachen of haar kan kalmeren.
Een sportterm die goed tot de verbeelding spreekt. Ook als jouw team met 3-0 achter staat blijf je achter je team staan. Er kunnen altijd kinken in de kabels komen en dan helpt het onwijs als je als partner de goede moed erin houdt. Een vrouw zit vol met hormonen tijdens de bevalling. Als jij uit je hart spreekt en zegt dat ze het heel goed doet, dan zal je zien dat ze echt gaat vliegen.
Wees de verzorger. Let erop dat ze af en toe drinkt, eet en plast. Dat je haar extra tot ontspanning brengt tussen de weeën door. En denk ook aan jezelf. Ook voor jou als partner is het inspannend, dus eet, drink en plas ook geregeld.
Vragen stellen werkt zo verhelderend en stressverminderend. Want door vragen te stellen word je meegenomen in een proces wat voor jullie allebei spannend is. Vrouwen zijn vaak vol van hun hormonen en zitten in hun eigen wereld, zij zijn even niet in staat de juiste vragen te stellen. Dus als jij uit jezelf de juiste vraag weet te stellen, maak je jouw vrouw mega blij. Zo kun je bijvoorbeeld bij bepaalde handelingen van de verloskundige of gynaecoloog vragen: Wat is de beweegreden hierachter? Zijn er risico’s aan verbonden en zijn er nog andere alternatieven? Dit zijn hele legitieme vragen om te stellen, omdat het je deelgenoot zal maken van het proces.
Werkt dit allemaal echt? Jazeker! Uit onderzoek blijkt dat iemands hand vasthouden tijdens veel pijn ervoor zorgt dat het hart-ritme op elkaar afstemt, hersengolven synchroniseren en dat het pijncentrum in de hersenen afneemt. Dat is wetenschappelijk bewezen, en dat is slechts een hand vasthouden. Door het te weten, zal je direct veel meer de waarde voelen van wat je doet.
Lijkt je partner toch niet zo betrokken als je zou willen omdat het een ‘te ver van zijn bed show’ is, dan is het heel belangrijk dat je voor jezelf opkomt als jij wel behoefte hebt aan meer steun. Realiseer je wel dat het niet zo gek is als partners zich niet betrokken voelen. Jarenlang is dit stukje van de geboortezorg voor hen gesloten geweest. Partners worden bijvoorbeeld nergens genoemd in zwangerschapsblaadjes. De stukjes tekst die voor partners geschreven zijn, gaan veelal over een stereotype waar hij/zij zich vaak ook niet in herkent en als je meegaat naar de verloskundige of arts dan wordt je partner soms niet eens aangekeken.
Wat je als zwangere kunt doen is de regie pakken en aangeven wat voor jou belangrijk is. Wil je dat je partner meegaat naar de verloskundige? Stel het voor. Wil je dat hij/zij wekelijks op een app bijhoudt hoe de baby groeit, geef dat aan. En geef vooral ook aan waarom het belangrijk voor je is. Niet omdat je denkt dat het zo hoort, maar omdat hij/zij daarin in een behoefte voorziet die voor jou belangrijk is. Dat kunnen partners bijna niet weigeren. En vraag vooral ook welke fantasieën hij/zij heeft bij de invulling van deze zwangerschap.
Laat hem of haar ook eens kennismaken met informatie die super mooi en krachtig is en speciaal is gericht op partners. Kijk bijvoorbeeld eens een Tedtalk die uitlegt wat vaders betekenen voor hun kind (in dit geval wordt het gericht op mannen, maar het is natuurlijk een boodschap gericht aan alle partners).
