1 november 2001 door Joanna Sandberg

Zoon (6) kent geen grenzen en terroriseert het gezin. Wat nu?

Onze zoon van 6 kent geen grenzen en het lukt ons niet om hem die grenzen te geven. Op dit moment "terroriseert" hij het gezin. Ik heb het gevoel dat ik soms op de toppen van m'n tenen moet lopen om confrontaties te vermijden.

Als U mijn vraag niet kunt beantwoorden, zou U dan toch zo vriendelijk willen zijn mij advies te geven bij wie ik aan moet kloppen want ik ben inmiddels wanhopig!

Mocht U deze vraag wel beantwoorden: ik wil niet met mijn naam op de site. Zoals U misschien wel zult begrijpen, schaam ik mij diep dat het zo ver gekomen is en dat ik het zo lang heb laten gebeuren (vanaf anderhalf jaar).

Antwoord

Geachte mevrouw,

Ik kan me heel goed voorstellen dat u inmiddels wanhopig bent door het gedrag van uw zoon van zes jaar. Maar voordat ik op dit probleem inga, eerst het volgende.

U schaamt zich dat u het zover heeft laten komen, namelijk vanaf dat uw zoon anderhalf jaar oud was. Dit puzzelt mij zeer. Hoe is het mogelijk dat u zo lang hebt gewacht met het vragen van hulp bij de – zo langzamerhand ernstige – opvoedingsproblemen met uw zoon? Hoe gaat het nu met u? Het moet toch erg zwaar voor u zijn om het zo lang, zonder hulp, vol te houden met uw zoon. Ik ben ook benieuwd wat nu de aanleiding is om op dit moment hulp te zoeken.

Waarom zo lang wachten? En waarom die schaamte?

Uit de vele vragen die ons elke week bereiken, blijkt dat u bij lange na niet de enige bent die erg lang wacht met het vragen van hulp. Hoe komt het toch dat de ouders die onze vraagbaak bezoeken, hun soms toch zeer ernstige problemen aan óns voorleggen in plaats van naar de huisarts te gaan en daar om hulp of een verwijzing te vragen?

Veel ouders willen ook absoluut niet dat hun naam bij de beantwoording van hun vraag genoemd wordt, net als u. In veel gevallen lijkt schaamte hiervan de reden.

Is die schaamte misschien ook de reden om zo lang te wachten met het vragen van hulp? En waarom mag de omgeving (vrienden, familie, buren, school, huisarts, etc.) niet weten dat er problemen zijn met een kind? Leven wij in een maatschappij waarin de – onuitgesproken – verwachting is dat elke ouder opvoedingskwaliteiten moet bezitten, en 'als vanzelf' zijn kinderen kan opvoeden? Hebben ouders soms het gevoel dat zij geen goede ouders zijn wanneer een kind problemen geeft, of (ook) in aanleg moeilijk is, en voelen zij zich dan schuldig of zelfs falen? Zijn al die hulpverleningsinstanties niet bekend, of moeilijk toegankelijk, of zijn er andere oorzaken waarom men niet gewoon hulp zoekt bij die instanties die daarvoor bedoeld zijn?

Ernstige zaak

Veel vragen, en voorlopig geen antwoorden. Ik weet het echt niet. Ik noem gewoon maar een aantal punten op; de achterliggende redenen of oorzaken zijn mij niet duidelijk. Maar hoe dan ook: ik vind het wel een ernstige zaak, en voor zowel de ouders als de kinderen een trieste gang van zaken.

Ik ben zeer benieuwd naar uw reactie, en naar reacties van andere ouders.

Globaal antwoord

Zo, dat moest mij even van het hart. Nu uw vraag. Ik kan u helaas niet meer dan een globaal antwoord geven, omdat u niet concreet het lastige gedrag van uw zoon beschrijft. Ik vind wel dat u hulp nodig heeft; voor uw zoon, én voor uzelf.

U schrijft dat uw zoon van zes jaar uw gezin 'terroriseert', en u loopt op de toppen van uw tenen om confrontaties te vermijden. Betekent dit dat u nu bijna geen grenzen (meer) stelt aan het gedrag van uw zoon om de lieve vrede in te gezin te bewaren?

Ook een heel belangrijk punt is de vraag hoe het komt dat u en uw partner niet in staat zijn om grenzen aan uw zoon te stellen. Heeft u nog meer kinderen? En als dat zo is, kunt u hen dan wel begrenzen? En zijn er eigenlijk nog wel leuke momenten met uw zoon?

Ik kan van alles speculeren. Bijvoorbeeld dat uw zoon een temperamentvolle jongen is die zeer strikt opgevoed moet worden, terwijl u zelf meer een rustig en gelijkmatig mens bent, dat juist (vanuit eigen opvoeding of levenshouding) gericht is op onderhandelen. Een andere mogelijkheid is dat u een moeilijk op te voeden kind heeft omdat hij misschien ADHD heeft.

Dringend advies

Mijn dringend advies aan u is om snel naar uw huisarts te gaan en om u door te laten verwijzen naar een RIAGG. Daar kan een kinderpsychiater uw kind onderzoeken en kijken of hij in aanleg moeilijk is. In dat geval moet de hulp met name op hem gericht worden.

Ook is het mogelijk dat gezinstherapie een goede ingang kan geven om u te helpen uw zoon te begrenzen.

Ik wens u succes, en hoop van u te horen.