2 januari 2002 door Paula Fikkert
Mijn zoontje van 1 jaar begint veel na te zeggen en klanken na te doen. Ook zegt hij heel veel en dwingend "uuh uhh" om iets te krijgen wat hij niet kan benoemen. Ik zeg dan bijvoorbeeld: "Oh, wil je melk", en geef hem dan de melk.
Is het goed om zo te reageren? En hoe lang is het normaal dat kinderen zo doen? Wanneer kun je zeggen dat het luiheid is?
Wellicht zonder dat u het besefte, is uw zoontje in zijn eerste levensjaar al druk bezig geweest allerlei eigenschappen te ontdekken van de taal in zijn omgeving. Onder andere:
Hij heeft dat eerste jaar weliswaar bijna niets gezegd, maar dat heeft absoluut niets met luiheid te maken.
De taak waarvoor hij gesteld staat, is uitermate complex. Zo is 'spraak' een vrijwel on-onderbroken akoestische stroom. Dat wij die stroom moeiteloos analyseren als een reeks aparte woorden is een van de grote wonderen van ons taalvermogen.
Uw zoontje is ook nu, in zijn tweede levensjaar, nog steeds volop bezig met het analyseren van de taal. Daarnaast is hij dit jaar begonnen zelf te oefenen met klanken en woorden. Dat is ook al geen eenvoudige taak: bij het spreken moet hij leren heel veel spieren te coördineren. Van luiheid is dus echt geen sprake.
Een kind moet niet alleen leren hoe de taal qua
vorm in elkaar zit (klanken, woorden, zinnen, etc.), maar ook wat je ermee kunt doen. Hij moet leren communiceren.
Vanaf zijn geboorte ontwikkelt hij zich steeds meer tot een volwaardige gesprekspartner. Zo weet uw zoon al dat hij zijn wensen kenbaar kan maken en daarmee iets kan bereiken. Kennelijk doet hij dat soms door middel van woorden, en soms door het uiten van "uh uh".
Als u begrijpt wat hij wil zeggen met zijn "uh uh", is het allesbehalve verkeerd om te herhalen wat hij zegt, maar dan met de juiste woorden. Sterker nog: u helpt uw zoontje er enorm mee. Hij krijgt namelijk de woorden in een betekenisvolle omgeving aangereikt. Dat creëert een optimale leer-omgeving en biedt uw zoontje alle gelegenheid om zijn woordenschat uit te breiden.
Uw zoontje zal de nieuwe woorden echter niet na één keer horen ook al zelf gaan gebruiken. Herhaling is een goede leermeester.
U kunt deze strategie gerust nog een hele tijd hanteren. Maakt u zich vooral geen zorgen dat uw kind uit luiheid niets gaat zeggen. Hij leert vanzelf dat er betere manieren zijn om een wens kenbaar te maken dan door "uh uh" te zeggen... Let maar op!
