8 juni 2007 door Nadia Eversteijn
Wij zijn afkomstig uit Turkije en wij praten thuis Turks. Mijn dochter is nu 19 maanden en ik wil dat ze later grammaticaal goed Turks en Nederlands spreekt.
Hoe kan ik mijn dochter het beste tweetalig opvoeden?
Voor een tweetalige opvoeding kan ik u drie dingen aanraden:
Hieronder zal ik toelichten wat dat voor uw gezin zou kunnen betekenen.
Uit uw vraag begreep ik dat zowel u als de vader van uw dochter thuis uitsluitend Turks spreken. Als dat de taal is die u allebei het beste beheerst, dan is dat een prima keuze. U kunt dan allebei zorgen voor een rijk en gevarieerd taalaanbod in het Turks, zodat uw dochter een stevige basis krijgt in die taal. Die stevige basis zal haar helpen om vervolgens gemakkelijker Nederlands te leren.
Ook begreep ik dat u allebei in Turkije bent geboren, omdat u zei dat u daar vandaan komt. Misschien bedoelde u echter dat uw familie uit Turkije komt, of dat een van jullie (of allebei) al op zeer jonge leeftijd naar Nederland is gekomen. Dan spreken u of uw partner (of allebei) waarschijnlijk óók vloeiend Nederlands, naast het Turks. Als dat inderdaad zo is, dan kan die ouder overwegen om op bepaalde momenten van de dag ook Nederlands te praten met uw dochter. Bijvoorbeeld tijdens het voorlezen en het naar bed brengen. Maar dat is een persoonlijke keuze.
Bedenk in ieder geval dat uw dochter vooral baat heeft bij correct taalaanbod. Dat betekent niet dat u altijd in deftige boekentaal moet spreken, of dat u per se met een Hilversumse R moet spreken, of dat u nooit "Hun gaan naar huis" zou mogen zeggen.
Correct taalaanbod betekent wél:
Daarnaast is het belangrijk om veel en bewust met uw kind te praten, in zoveel mogelijk situaties. Dat geldt trouwens voor alle kinderen, of ze nu eentalig of meertalig opgevoed worden.
Als u bijvoorbeeld met uw dochter gaat wandelen, benoem dan de dingen jullie onderweg tegenkomen: een vlinder, een mevrouw, een brievenbus. Herhaal nieuwe woorden een paar keer. Kijk samen naar televisieprogramma's, en praat erover.
Lees boekjes voor die uw kind nét kan begrijpen. In de bibliotheek zijn zowel Turks- als Nederlandstalige boekjes te leen. Leest u maar gewoon voor in de taal die u het gemakkelijkst afgaat, en praat samen over de plaatjes. Is de tekst te ingewikkeld voor uw dochter, vertelt u het verhaal dan gerust in uw eigen woorden.
En als uw dochter straks waarom-vragen gaat stellen, geef dan zo uitgebreid mogelijk antwoord. "Waarom valt de maan niet naar beneden papa?" "Waarom hebben sommige mensen zoveel sproeten mama?" Als u zelf het antwoord ook niet weet, vertel dan gewoon wat u dénkt dat het antwoord is, en vraag aan uw kind wat ze er zelf van denkt.
Meer dan bewust samen praten hoeft u niet te doen. De woordenschat en de goede grammatica ontwikkelen zich dan vanzelf.
Als u allebei alleen Turks spreekt tegen uw kind, zorg er dan voor dat ze zo vroeg mogelijk veel Nederlands te horen krijgt van andere mensen.
Het is bijvoorbeeld een uitstekende keuze om haar vanaf 2 jaar naar een peuterspeelzaal te laten gaan. Dat is niet alleen goed voor haar taalontwikkeling, maar ook voor haar sociale ontwikkeling (leren omgaan met andere mensen), haar emotionele ontwikkeling (leren omgaan met angst, genegenheid, boosheid, verdriet, frustraties, etc.) en haar cognitieve ontwikkeling (kennis opdoen en leren denken).
Of misschien heeft u aardige Nederlandse vrienden of Nederlandse buren met jonge kinderen, waar uw dochter mag komen spelen?
Maar hoe u het ook aanpakt: hoe vroeger een kind een tweede taal hoort, des te gemakkelijker, speelser en automatischer het kind die tweede taal zal verwerven.
Veel plezier gewenst samen!
