9 februari 2007 door Christine Clement
Mijn zoon van 5 jaar en 10 maanden blijkt een nog niet goed ontwikkelde grove motoriek te hebben. De schoolarts gebruikte de term "onrijp" toen mijn zoon hinkelde en met zijn armen omhoog zijn evenwicht poogde te bewaren. Met de fijne motoriek is blijkbaar niets aan de hand.
Er zou sprake zijn van een "link" tussen zijn spraakachterstand (hakkelen en uitspraak) en zijn grove motoriek. Nu is mijn vraag: hoe werkt dit in de hersenen?
Het klopt inderdaad dat er een link is tussen de ontwikkeling van de algemene motoriek en de spraakmotoriek van uw zoontje.
Ik kan me voorstellen dat u zich afvraagt hoe dat in de hersenen werkt. Ik zal het hieronder voor u uitleggen.
In de hersenen zijn er allerlei gebieden actief op het moment dat iemand praat of zich beweegt. Het deel in de hersenen dat de spierbewegingen in het lichaam voor de motoriek aanstuurt, heet de
primaire motor cortex. Op de illustratie hieronder is te zien dat de primaire motor cortex als een soort haarband over ons hoofd loopt, van links naar rechts.
Afbeelding: De primaire motor cortex
Bij het praten zijn er verschillende delen van de hersenen actief. Om te beginnen: het deel voor de
cognitie oftewel 'het denken' (wat vooral in het voorhoofd zit), omdat je met praten ideeën onder woorden brengt. Maar ook: het deel voor het
gehoor (wat net iets achter het oor zit), omdat je jezelf goed moet kunnen waarnemen als je praat.
En dan: het hersengebied voor de
spraakmotoriek, dus de feitelijke beweging van de wang-, lip-, tong- en kaakspieren, wat zich in de eerder genoemde primaire motor cortex (die haarband dus) bevindt.
Het deel voor de motoriek van de armen en benen zit iets meer naar boven op het hoofd, terwijl het deel voor de spraakmotoriek wat meer naar de zijkanten ligt. Op de tekening kun je dit duidelijk zien.
De gebieden voor de spraakmotoriek en de andere motoriek liggen naar verhouding dus vlak bij elkaar. Dat er bij kinderen nog veel verbindingen zijn tussen die gebieden, zie je bijvoorbeeld heel mooi als een kind net leert knippen. De bewegingen van zijn hand en zijn mond zijn dan nog niet losgekoppeld.
Let maar eens op de mond van een peuter of kleuter als die aan het knippen is. Wat zie je dan? (Antwoord: dat zijn kaak op en neer beweegt, precies gelijktijdig met de beweging van de schaar!)
Uitspraakproblemen en hakkelen of stotteren kunnen veroorzaakt worden door problemen met de spraakmotoriek. Bij stotteren zijn bepaalde delen van de hersenen te veel of te weinig actief. Vooral het gebied van de primaire motor cortex is 'over-actief' in vergelijking met niet-stotteraars. Het is dus inderdaad mogelijk dat er een verband is tussen de problemen met de grove motoriek en het praten van uw zoontje.
Wilt u meer weten over de motoriek en de hersenen? Interessante informatie daarover vindt u in het artikel
Het brein in beweging op Kennislink.nl. (Kennislink is een website van het ministerie van Onderwijs, om wetenschappelijke kennis toegankelijk te maken voor een breed publiek.)
Ik wens u en uw zoontje veel succes!
