15 oktober 2004 door Ietje Heybroek
Ik ben vijf jaar alleen geweest met mijn zoon, die nu 7 is. Zijn biologische vader kent hij niet. Deze is er tijdens de zwangerschap vandoor gegaan. Ik ben altijd erg open en eerlijk over zijn vader.
Sinds drie jaar heb ik een nieuwe relatie en wij wonen samen. We hebben een zoontje van 1 jaar. Mijn huidige partner heeft twee kinderen (van 8 en 6 jaar) uit een vorige relatie, die heel onregelmatig komen.
Al met al een complexe gezinssituatie met veel verschillende gevoelens. Maar onderling gaat het goed!
Nu heeft mijn zoon het erg moeilijk als zijn stiefbroertjes weer naar huis gaan. Dan huilt hij, en is hij bozig.
Als ik vraag waarom hij huilt, heeft hij pijn aan zijn voet. Met doorvragen bereik ik ook niks. Hij vertelt me niet waar het daadwerkelijk om gaat. Ik vind dit erg moeilijk en ik weet niet hoe ik hiermee om moet gaan.
Mijn zoon is een erg gesloten kind. Hij is erg verlegen bij vreemden, ook bij vreemde kinderen. Op school gaat het goed, hij voelt zich lekker in de klas (volgens hemzelf en zijn meester). Hij speelt wel met andere kinderen, maar niet buiten school. Ik probeer dit te stimuleren, maar hij wil het niet.
Hoe moet ik hiermee omgaan? Ik vind het erg moeilijk.
Voor zover ik begrijp, heeft u twee vragen:
Beide vragen zal ik hieronder beantwoorden.
Uw zoon van 7 is vijf jaar met u alleen geweest. Zijn vader kent hij niet. Sinds drie jaar heeft u een nieuwe partner met twee kinderen (van 8 en 6 jaar). Verder heeft u met uw nieuwe partner een zoontje van 1 jaar. U noemt dit een complex gezin met veel verschillende gevoelens.
Uw zoon heeft al veel veranderingen meegemaakt. Eerst was hij enig kind, én het oudste kind, bij u alleen. Hij had dus al uw aandacht. Daarna kreeg hij er een stiefvader bij met twee kinderen, waarvan één kind een jaar ouder is dan uw zoon. Nu is hij dus niet meer het enige kind, én niet meer het oudste kind. Hij heeft dus in twee opzichten zijn bijzondere positie verloren.
Hij lijkt het erg leuk te vinden als zijn stiefbroertjes er zijn. Dat maakt het moeilijk voor hem als ze weer weggaan. Hij reageert daar op zijn manier op, door bozig en huilerig te worden. Wat doe je daaraan?
U zou hem kunnen helpen door een programma te maken van de dag, waarin ook het afscheid is opgenomen. Het kan zijn dat hem dat overzicht geeft, en duidelijkheid.
Ook zou u hem kunnen troosten, door te zeggen dat u begrijpt dat hij verdrietig is omdat zijn stiefbroertjes weer weg zijn. Het zou kunnen helpen als u hem afleidt, door hem te vertellen over vriendjes van vroeger of samen te fantaseren over vriendjes.
Uw zoontje is een gesloten en verlegen kind. Buiten school speelt hij niet met ander kinderen, ook al stimuleert u dat wel. Waarom speelt hij niet met vriendjes?
Met 7 jaar zijn kinderen erg bezig met lezen, schrijven en rekenen. Het denken van het kind verandert. Ze kunnen steeds beter denken over problemen en situaties en kunnen die in gedachten terughalen. Ze kunnen relaties leggen tussen oorzaken en gevolgen.
Ook fantaseren ze op deze leeftijd over mogelijke gevolgen en eventuele oplossingen (in concrete zin). Bijvoorbeeld: wie zorgt er voor mama als ik uit spelen ben?
Kinderen van deze leeftijd verplaatsen zich in de ouder vanuit hun eigen perspectief. Ze zijn nog niet in staat om rekening te houden met de achterliggende bedoelingen van bepaald gedrag. Een kind kan zich bijvoorbeeld niet voorstellen dat een volwassene het misschien fijn vindt om even geen kinderen om zich heen te hebben.
Het is belangrijk dat ouders deze zaken aan kinderen uitleggen. Bijvoorbeeld door te vertellen: "Als jij bij een vriendje speelt, kan ik even de boodschappen doen".
In deze periode ontwikkelen kinderen ook schaamtegevoel. Ze beseffen wat anderen van hen vinden. En ze zijn heel gevoelig voor afkeuring en waardering. Kinderen zijn erg gevoelig voor 'belonen' op deze leeftijd.
Ook zijn 7-jarigen nog erg gericht op hun moeder. Ze spelen met vriendjes en gaan ook wel bij elkaar logeren. Maar altijd met de moeder in gedachten.
Het kan zijn dat uw zoon erg aan u hangt en nog niet voldoende los van u kan komen. U zou hem kunnen helpen door hem af en toe alleen te laten bij uw partner, een vriendje of een familielid. U vertelt hem dat u weggaat en dat u op een bepaalde tijd weer terug komt. Dit herhaalt u regelmatig tot hij eraan gewend is.
Op die manier krijgt uw zoontje vertrouwen in u, en leert hij – langzaam – dat het veilig is om bij anderen te zijn. Hij weet immers dat u terugkomt.
Ik denk dat u uw zoon kunt laten oefenen door met andere kinderen te spelen. Of door een moeder en haar kind uit te nodigen na schooltijd bij u thuis. Uw zoon kan dan met het kind spelen, terwijl u met de moeder een kopje thee drinkt. Het kan helpen om dit een tijdje te doen. Na verloop van tijd wil hij misschien uit zichzelf met dat vriendje spelen.
Volgens uw zoon en zijn meester gaat het goed op school. U zou uw zorgen met de leerkracht kunnen delen, en samen kunnen kijken of uw zorgen terecht zijn. De meester kan u daarover adviseren.
Mocht u zich veel zorgen maken over de ontwikkeling van uw zoon, dan zou u uw huisarts kunnen raadplegen.
Voor kinderen die moeilijkheden hebben met het omgaan met andere kinderen zijn er boeken, sociale vaardigheidstrainingen, en kanjertrainingen (zie: www.kanjertrainingen.nl
Succes met uw gezin!
