23 maart 2000 door Jeroen Aarssen
Wij voeden onze zoon Robert (2 jaar en 4 maanden) op in vier talen. De vader spreekt konsekwent zijn moedertaal of Nederlands. Ikzelf spreek mijn eigen moedertaal (Nederlands), of Arabisch als ik met het kind alleen ben of als ik bij vrienden ben, en Engels met anderen in bijzijn van het kind. Ik lees hem voor in drie talen.
Mijn man en ik hebben beiden een talenknobbel, maar kan Robert dit aan? Of krijgt hij later toch problemen?
Ja, kinderen kunnen vier talen aan. Dat wil zeggen, de meeste kinderen zijn in staat om meer dan één taal te begrijpen. Toch zult u merken dat uw zoontje met de ene taal wat meer moeite zal hebben dan met de andere. Personen die vier talen even goed beheersen, zijn zeldzamer dan tweetaligen bij wie twee talen perfect in balans zijn.
Laten we het rijtje van vier eens langslopen (overigens ben ik erg nieuwsgierig wat naast het Nederlands, Arabisch en Engels die vierde taal, de moedertaal van de vader, is...).
Van het Engels hoeft u zeker op korte termijn niet te verwachten dat uw kind het oppikt. U praat Engels tegen anderen, niet tegen hem. Hooguit leert hij een paar woorden te verstaan, maar daar blijft het waarschijnlijk bij. Blijft u het in dat geval dus gerust gebruiken, zoals zoveel ouders die even niet willen dat hun kind meeluistert.
Met het Nederlands zal het wel lukken. Deze taal wordt door beide ouders gebruikt, en het is de taal van de omgeving. Nederlands is natuurlijk ook belangrijk voor straks op school.
Ook met de moedertaal van de vader zal het kind weinig moeite hebben, zolang hij die taal maar voldoende hoort.
In deze rubriek adviseer ik ouders vaak om zo consequent mogelijk elk hun eigen taal te spreken tegen hun kind. Over het algemeen is het namelijk zo dat kinderen die meertalig worden opgevoed daar het meest bij gebaat zijn.
Dat lijkt een eenvoudige oplossing: papa praat taal A tegen het kind en mama taal B. Maar wat je onder "eigen taal" kan verstaan, is niet altijd zo gemakkelijk te zeggen. Wat is bijvoorbeeld de "eigen taal" van ouders die zelf gebalanceerd tweetalig zijn en gewend zijn om beide talen actief en afwisselend te gebruiken?
Ik ga er even vanuit dat u vloeiend Nederlands en Arabisch spreekt. Dan kan ik me voorstellen dat u in beide talen tegen uw zoontje praat. Daar is in principe niets op tegen.
Uit onderzoek onder drietalige kinderen is echter bekend dat het voor de taalontwikkeling belangrijk is om duidelijke scheidslijnen te trekken tussen de verschillende talen.
Uw kind heeft er behoefte aan te weten wanneer u Arabisch en wanneer u Nederlands praat. Maak bijvoorbeeld duidelijk dat Nederlands wordt gebruikt in de winkel, op het kinderdagverblijf en tijdens het eten. En dat Arabisch de taal is bij het voorlezen van sprookjes, of als er een Arabisch sprekende vriendin op bezoek is.
Als u dit consequent doet, helpt u uw kind de talenkluwen te ontwarren. Ik wens u veel succes met uw quatrolinguaaltje!
