14 april 2000 door Paula Fikkert
Mijn zoon (3 jr, 2 mnd) heeft een taal- en spraak-ontwikkelingsachterstand opgelopen, waarschijnlijk doordat er vocht in zijn oren zit en hij weinig hoort. Wat kan ik verwachten, nadat er buisjes in zijn oren zijn geplaatst? En wat kunnen wij eraan doen, om de achterstand in te lopen? Logopedie heeft nu nog geen zin, en de buisjes worden pas over een maand geplaatst.
Jonge kinderen hebben van nature een groot talent om taal te leren. Pas op latere leeftijd -- waarschijnlijk rond het 6e jaar -- gaat het leren van taal niet meer zo vanzelfsprekend. Natuurlijk moet het kind om zijn moedertaal te leren wel voldoende taalaanbod krijgen, want daaruit leidt hij de kenmerken van zijn taal af en leert hij de woordenschat.
Het luisteren naar de moedertaal begint heel vroeg: in de laatste maanden van de zwangerschap is het gehoor al zodanig ontwikkeld dat kinderen naar het taalaanbod -- vooral van de moeder -- kunnen luisteren.
Na de geboorte gaat het leerproces in hoog tempo door. Voordat kinderen leren spreken, weten ze onbewust al heel veel van hun moedertaal.
Gehoorproblemen komen regelmatig voor bij kinderen: kinderen hebben nu eenmaal vaak middenoor-ontsteking. Meestal gaat het vanzelf weer over, maar soms blijft er vocht in de oren zitten, wat kan leiden tot gehoorproblemen.
Ouders doen er goed aan om na een middenoor-ontsteking de taalontwikkeling in de gaten te houden. Als een kind, zoals uw zoon Rick, gehoorproblemen heeft, kan dit tot een taalachterstand leiden.
Wanneer een kind moeite heeft het taalaanbod van zijn omgeving te verstaan, is het ook moeilijk er systeem in te ontdekken. Bovendien is het voor de ontwikkeling van taal ook belangrijk dat je luistert naar je eigen taalproductie. Ook hier zijn kinderen met een gehoorprobleem in het nadeel.
Hoe groot de taalachterstand uiteindelijk is (of wordt), hangt af van veel factoren. Zoals het moment waarop het kind last kreeg van een verminderd gehoor, de duur en de ernst van het gehoorverlies, enzovoorts.
Het is eveneens moeilijk voorspelbaar wat er gebeurt als het gehoor weer goed werkt. Het kan zijn dat het kind dan vanzelf zijn achterstand inhaalt. Tenslotte heeft het kind zich cognitief (wat het denken betreft) wel verder ontwikkeld, en is het talent om taal te leren nog niet verloren gegaan.
Het is mogelijk dat het kind een extra steuntje in de rug nodig heeft en veel baat heeft bij logopedie. Nu kunt u alvast iets voor uw zoon doen door luid en duidelijk tegen hem te spreken en daarbij te zorgen voor oogcontact. Want ook het
kijken naar taalproductie helpt bij het leren van taal.
