20 april 2000 door Jeroen Aarssen
Ik heb twee kinderen (4 en 2). Mijn man is doof, dus worden de kinderen tweetalig opgevoed. Wanneer is het 't beste om dat aan te pakken? En hoe kan je een klein kind vertellen dat zijn papa doof is?
Om te beginnen: ik ben geen expert op het gebied van Gebarentaal. Maar het is de laatste jaren wel steeds duidelijker geworden dat er veel overeenkomsten zijn tussen tweetalig opvoeden enerzijds en het opvoeden van dove kinderen anderzijds. Uw kinderen zijn weliswaar niet doof, maar dat maakt in dit geval niet uit.
Voor dove kinderen is Gebarentaal de eerste taal. Zodra ze leren schrijven wordt het geschreven Nederlands de tweede taal, eventueel in combinatie met gesproken Nederlands.
Doven kunnen natuurlijk ook op andere manieren communiceren dan door middel van gebaren. Sommigen zijn opgevoed volgens de "orale benadering", waarbij het spreken van Nederlands, zonder gebaren, centraal staat (wat je eigenlijk als een ééntalige benadering kunt zien). Hoewel het uit uw vraag niet helemaal duidelijk is, ga ik ervan uit dat u uw kinderen opvoedt in het Nederlands en in de Nederlandse Gebarentaal.
Veel van de dingen die over tweetalige opvoeding gezegd worden, gelden ook voor dove kinderen die op jonge leeftijd gebarentaal hebben geleerd.
U hebt echter twee niet-dove kinderen. In dat geval blijven de adviezen gelden die gegeven worden aan ouders die elk een andere taal hebben en hun kind tweetalig willen opvoeden. Wanneer u en uw man allebei zoveel mogelijk de eigen taal blijven spreken, zullen uw kinderen Nederlands leren van u, en Gebarentaal van uw man.
Volgens mij hoeft u uw kinderen niet expliciet te vertellen dat uw man doof is. Dat merken ze vanzelf. Het is vooral een kwestie van op een zo gewoon mogelijke manier omgaan met de doofheid van uw man.
Wanneer hij met de kinderen communiceert in gebarentaal, en hij doet dat regelmatig en consequent, dan kan het niet anders dan dat uw kinderen automatisch ook gebarentaal leren. Net zoals andere kinderen het Nederlands, Berbers, Portugees of welke taal dan ook van hun vader zullen leren.
In deze natuurlijke, ongedwongen situatie zullen uw kinderen uw mans doofheid niet zien als iets vreemds, maar als een gewoon, alledaags onderdeel van het gezin.
