27 juni 2008 door Nadia Eversteijn
Vlak bij ons huis, in Nederland, is een Franse basisschool. Nu zitten wij erover te denken om ons Nederlandstalige kind (ze is nu 2½) naar deze school te sturen, zodat ze op zeer jonge leeftijd Frans zal leren.
Ze zal dan alleen Frans op school praten en leeft verder in Nederland, met Nederlandse ouders. We gaan wel vaak naar Frankrijk, maar niet meer dan 5 weken per jaar.
Het lijkt mij wel een beetje zielig dat ze opeens op school niemand meer verstaat, maar het hoofd van de school zegt dat ze het vast snel zal leren.
Wat vinden jullie, is dit wel een heel rigoureuze talencursus?
Je kind naar een Franse basisschool in Nederland sturen is inderdaad behoorlijk rigoureus. Het is mogelijk, maar de consequenties zijn wel aanzienlijk. Zo zal uw dochter vooral leren lezen en schrijven in het Frans, en minder in het Nederlands. (Het gebeurt wel, maar er worden minder uren aan besteed.) Ook zal ze een heel ander sociaal netwerk krijgen, met vooral Franse kinderen en hun Franse ouders.
Ik denk dat het karakter van uw kind een belangrijke rol moet spelen bij de beslissing om haar al dan niet naar zo'n school te sturen (vooropgesteld dat u zelf al de beslissing heeft genomen dat u leren lezen en schrijven in het Nederlands minder belangrijk vindt). Daarnaast moet u nu al gaan nadenken over het voortgezet onderwijs dat uw dochter in de toekomst zal gaan volgen. Ik zal straks uitleggen wat dat betekent.
Ik neem aan dat de school waar u op doelt, de internationale Franse school in Amsterdam is (Ecole Française d'Amsterdam). Dat is een school voor expat-kinderen die het Frans als moedertaal hebben. Alle schoolvakken worden dan gegeven in het Frans, en daarnaast wordt er Nederlands (en Engels) gegeven als apart schoolvak.
Uit de
website van de school maak ik op dat kinderen er al op 3-jarige leeftijd terecht kunnen. En leerlingen die geen
native speakers van het Frans zijn, kunnen er aparte lessen 'Frans als vreemde taal' krijgen.
Alleen al door die vroege start, op 3-jarige leeftijd, ben ik geneigd het schoolhoofd gelijk te geven dat uw dochter het Frans vast snel zal leren. Eerst verstaan en dan ook spreken.
Het is niet voor niets dat de Onderwijsraad onlangs heeft bepleit dat Nederlandse kinderen al vanaf groep 1 Engelse les moeten krijgen. (Zie o.a. het
persbericht van de Onderwijsraad en het
nieuwsbericht op Dag.nl.)
Hoe jonger het kind, des te gemakkelijker het een tweede taal erbij kan leren. Die 'taalgevoelige periode' duurt tot ongeveer 8 jaar. Het is dus jammer en onlogisch om vlak daarná, in groep 7, pas met Engels te beginnen...
De vergelijking met vroegtijdig Engels leren op een Nederlandse basisschool, zoals de Onderwijsraad bepleit, gaat in uw geval natuurlijk niet helemaal op. Ten eerste zal uw dochter les krijgen van
native speakers van het Frans, waardoor ze een rijker en gevarieerder taalaanbod krijgt dan het geval is met Engels op een Nederlandse school.
Ten tweede zullen ook haar medeleerlingen Frans spreken, waardoor ze volledig ondergedompeld wordt in de nieuwe taal (en niet slechts een uurtje per week).
Hoeveel moeite uw dochter met die onderdompeling zal hebben, en hoe snel ze Frans zal gaan spreken, hangt sterk af van persoonlijke factoren. Een extravert, ontspannen kind zal het bijvoorbeeld een stuk gemakkelijker afgaan dan een introvert, verlegen kind.
U weet zelf het beste hoe uw dochter reageert in nieuwe situaties. Aan de hand daarvan kunt u wel enigszins voorspellen hoe ze zo'n Franse school zal ervaren. Wat doet ze bijvoorbeeld als jullie op verjaardagsbezoek gaan, en ze een huiskamer binnenstapt met veel mensen die ze nog niet kent? Reageert ze in zo'n geval redelijk relaxed, dan zal ze vermoedelijk ook snel wennen aan een Franstalige omgeving.
Verder kun je je afvragen in hoeverre uw dochter het Frans überhaupt zal accepteren. Sommige kinderen die tweetalig worden opgevoed, weigeren immers de tweede taal te spreken. Ik denk dat dat in dit geval wel mee zal vallen, omdat kinderen nu eenmaal graag bij een groep willen horen.
In dat opzicht zal haar situatie heel anders zijn dan die van kinderen die thuis een minderheidstaal te horen krijgen, in plaats van op school. Vaak weigeren ze dan de minderheidstaal te spreken, omdat ze het nut er niet van inzien. Bijna niemand spreekt immers die taal, dus waarom zouden ze.
In zo'n geval raad ik altijd aan om zo vaak mogelijk op vakantie te gaan naar het land waar die taal wordt gesproken, zodat het kind ontdekt dat er méér mensen zijn die die taal gebruiken. Maar nogmaals: door naar een Franse school te gaan ziet uw dochter vanzelf dat er meer mensen zijn die die taal spreken, en dat het Frans daar zelfs onmisbaar is om te kunnen communiceren.
Tenslotte lijkt het me verstandig om u nu al na te denken over de gevolgen die uw beslissing zal hebben voor het voortgezet onderwijs dat uw dochter ná de basisschool zal gaan volgen, ook al is dat nu nog heel ver weg. Als u (of zijzelf) er namelijk voor zou kiezen om niet door te gaan naar de brugklas van de Franse internationale school, maar naar de brugklas van een Nederlandse school, dan zal ze op 12-jarige leeftijd opnieuw een enorme stap moeten maken.
Ten eerste zal ze dan haar (inmiddels opgebouwde) netwerk van Franstalige vrienden en vriendinnen moeten verlaten. Of dat erg is of niet, kan niemand op dit moment overzien. Het ene kind wil na de basisschool graag contact houden met zijn oude vrienden, terwijl het andere kind het juist leuk vindt om een heel nieuw leven te beginnen.
Ten tweede zullen alle schoolvakken dan ineens in het Nederlands gegeven worden. Dat kan lastig zijn, omdat uw dochter op de Franse basisschool haar schriftelijke vaardigheden het sterkst zal ontwikkelen in het Frans. En ook omdat ze bij de zaakvakken Franse termen aangeboden zal krijgen. Dat zou kunnen betekenen dat ze bijlessen zal moeten volgen.
Ook voor deze – eventuele – overgang, van Franse basisschool naar Nederlandse middelbare school, geldt dat die zeer rigoureus maar niet onmogelijk is. De keuze is aan u.
