30 mei 2008 door Frea Kruisinga
Mijn zoon (6 jaar oud) is klein voor zijn leeftijd, namelijk 108 cm. Mijn tweelingdochters (4 jaar) zijn ook klein, namelijk 93 cm. Ik maak me geen zorgen; kennelijk groeien mijn kinderen wat later dan het gemiddelde. Alle kinderen zijn gezond en ze eten redelijk tot goed.
Nu ben ik net bij de schoolarts geweest en die wilde mij doorsturen naar de kinderarts in verband met de lengte van mijn zoon. Vorig jaar heeft ze dat ook gedaan, en toen ben ik niet verder gekomen dan de huisarts. Die constateerde dat het in de familie zit (mijn vader is 1.63 m en mijn man is heel lang klein geweest). Aangezien mijn zoon verder gezond is, zag hij geen reden om hem door te sturen.
Mijn vraag: wat voor zin heeft een bezoek aan de kinderarts? Ik neem aan dat die mijn zoon gaat meten en wegen. En dan? Gaan ze hem dan groeipillen geven omdat hij kleiner is dan andere kinderen? Daar ben ik niet enthousiast over. Ik word er eigenlijk een beetje moe van dat ieder kind geacht wordt volgens het boekje te groeien.
Ons gezin:
- vader: 182 cm, 79 kg
- moeder: 172 cm, 65 kg
- zoon (6 jr): 108 cm, 16 kg
- tweelingdochters (4 jr): 93 cm, 12½ kg
Ik vrees dat er sprake is van een misverstand. "Groeien volgens het boekje", zoals u het noemde, is niet bedoeld om gemiddelde kinderen te kweken, maar een hulpmiddel om te kunnen zien of een kind zich goed en gezond ontwikkelt.
Wanneer een kind bijvoorbeeld veel kleiner is dan je op grond van de lengte van zijn ouders zou verwachten (zoals bij uw zoontje), dan is dat altijd een reden om te verwijzen naar een kinderarts. Een andere reden kan zijn dat een kind gaat afwijken van zijn eigen groeicurve. Er kan bijvoorbeeld een knik in de curve zitten, of de curve kan afvlakken.
Een groei die afwijkt van de verwachting, kan betekenen dat er een medisch probleem is. Het hoeft niet, maar het kan.
Wat kunt u verwachten? De kinderarts zal alle historische gegevens (uit het groeiboekje) bestuderen, om na te gaan hoe de groei van het kind tot dan toe is verlopen. Ook vindt er een volledig lichamelijk onderzoek plaats, waarbij het kind ook wordt gemeten. Zowel staand om de lengte te meten, als zittend om de zithoogte te bepalen. Eventueel wordt nog de zogenaamde spanwijdte gemeten. Dat is de afstand tussen de toppen van de middelvingers wanneer de armen zijwaarts worden gestrekt. Ook de ouders worden nagemeten.
Soms wordt er na het onderzoek nog een röntgenfoto van de hand gemaakt, ter bepaling van de botleeftijd, en er kan bloed worden geprikt voor een oriënterend laboratoriumonderzoek.
Al dat onderzoek is erop gericht om erachter te komen wat de oorzaak zou kunnen zijn voor de geringe lengte, althans de lengte die kleiner is dan je zou verwachten.
Het kind kan bijvoorbeeld chronisch ondervoed zijn, maar dat komt weinig voor in Nederland. Andere oorzaken zijn o.a.:
Tot slot nog iets over uw "groeipillen". Zo simpel ligt dat niet. Ten eerste spelen er bij het groeien verschillende hormonen een rol. Naast het groeihormoon (waar u waarschijnlijk op doelde) heb je bijvoorbeeld ook:
Al die hormonen dragen bij aan de groei.
Ten tweede komt een tekort aan groeihormoon – dat medicinaal aangevuld kan worden – niet zo heel veel voor. Van alle kinderen die bij een kinderarts komen omdat ze te klein zijn, heeft maar een heel klein percentage een tekort aan groeihormoon.
Maar stel nu dat een kind wél een tekort heeft aan groeihormoon. Wat dan? Dan kan dat leiden tot een extreem kleine lengte (onder de 150 cm), wat een goede reden kan zijn om daar toch aan te doen. Er zal echter nooit 'zomaar' groeihormoon gegeven worden. Groeihormoon is geen kunstmest!
