10 oktober 2003 door Sanderijn van der Doef

Mijn zoon heeft seks gehad met zijn zusje. Wat moet ik doen?

Deze week twee vragen die samen beantwoord kunnen worden, omdat ze sterk op elkaar lijken. Toch leiden ze tot een verschillend advies.

Vraag 1

Ik heb mijn zoon (18) betrapt met zijn zusje (9). Ze waren allebei naakt en ze zat op zijn penis die er ook inzat! Hij heeft nu 2 maanden huisarrest gekregen. Maar ja..... hoe moet dat verder? Naar een psycholoog? Hij heeft pedofiele gedachten, zegt hij. Wat nu?

[naam en adres bekend bij de redactie]

Vraag 2

Ik heb twee kinderen. Een dochter van 12 en een zoon van 16. Ik ben er laatst achter gekomen dat mijn zoon mijn dochter dwingt aan zijn geslachtsorganen te zitten en dat zij dat toelaat.

Wij waren een weekendje weg, en toen wij terugkwamen lagen mijn zoon en dochter naakt op de bank. Ze waren aan het vrijen. Ze zeggen dat ze spijt hebben en dat het nooit meer zal gebeuren. Wat kan ik nu doen?

Antwoord

Broers en zussen die seksuele spelletjes met elkaar doen, is iets wat op alle leeftijden voorkomt. Als ze klein zijn hoort het zelfs in zekere mate bij hun seksuele ontwikkeling, al blijft het wel belangrijk dat het niet onder dwang gebeurt en dat ze elkaar geen pijn doen.

Maar: als ze eenmaal in de puberteit zijn – zoals de kinderen uit de bovenstaande vragen – dan is het geen gewoon verschijnsel meer.

Seksuele gevoelens in de puberteit

Pubers ervaren heftige seksuele gevoelens bij zichzelf, waar ze soms geen raad mee weten. Masturberen is dan een prima manier om met deze gevoelens om te gaan (mits de ouders er niet negatief op reageren, of beter, mits de ouders er helemaal niet op reageren). Maar op een gegeven moment hoort daar ook de behoefte aan het experimenteren met seks met een ander bij.

Een puber is dan op zoek naar iemand met wie hij of zij de behoefte aan seks kan delen en uitproberen. Het is echter niet altijd zo makkelijk om iemand te vinden die dat ook wil. Bovendien is de zoekende puber vaak te verlegen, of te onzeker, of te bang om afgewezen te worden, om überhaupt iemand te benaderen.

In dat geval is het makkelijker om te kiezen voor iemand die relatief simpel te benaderen is, namelijk je broer of je zus. En nóg makkelijker is het voor een onzekere puber om een jonger kind of een jongere broer of zus daarvoor te gebruiken.

Wel begrijpelijk maar niet goed

Het is dus wel begrijpelijk dat zoiets gebeurt, maar dat betekent nog niet dat het ook goed is. Dat is het namelijk niet. De kans is groot dat een van beiden (of allebei) er psychisch letsel aan overhoudt.

Slechts in een enkel geval gebeurt dat niet, maar dan ligt dat aan de gunstige omstandigheden waarin het is gebeurd. Zoals: een goede verstandhouding tussen de twee kinderen, geen enkele vorm van afhankelijkheidsrelatie, en geen beschuldigende of bestraffende sfeer in huis.

Broer van 18 en zus van 9

In de meeste gevallen hebben dit soort spelletjes dus vervelende gevolgen. En zeker als er een groot leeftijds- of ontwikkelingsverschil is (zoals bij een broer van 18 en zus van 9). In dat laatste geval moet dit gedrag onmiddellijk stoppen en zal het jonge kind hulp moeten krijgen bij de verwerking (én om te leren op welke manier mensen wel met seksualiteit omgaan).

De oudste broer zal hulp moeten krijgen bij het uiten van zijn seksualiteit. Zoek daarvoor hulp bij een gespecialiseerde psycholoog of psychiater (met de specialisatie seksuologie).

Broer van 16 en zus van 12

Bij de broer en zus van 16 en 12 is een gesprek met de twee kinderen voldoende. Er moet dan duidelijk worden gemaakt dat dit niet kan, en dat het nare gevolgen kan hebben.

Mocht er echt sprake zijn geweest van dwang, dan is ook een gesprek met een psycholoog/seksuoloog gewenst. Probeer in alle redelijk met deze kinderen te praten en bedenk dat hulp van een specialist belangrijker en effectiever is dan straf.