10 december 2004 door Nadia Eversteijn
In oktober is mijn buitenlandse Thaise dochter 4 jaar geworden. De verwachting is dat zij eind dit jaar naar Nederland komt.
Is het nodig om mijn kind naar een speciale school te sturen om de Nederlandse taal te leren? Momenteel spreekt ze voornamelijk Thais en wat Engels.
Nee, het is niet nodig om uw dochter naar een speciale school te sturen. Een gewone basisschool ligt meer voor de hand, vooropgesteld dat uw dochter voor langere tijd in Nederland zal blijven, en dat het de bedoeling is dat ze regulier Nederlands onderwijs gaat volgen.
Mogelijk heeft u bij 'speciale school' aan een internationale school gedacht. Ik ben geen expert op dit gebied, maar voor zo ver ik weet, zijn er weinig internationale scholen waar kinderen ook voorbereid kunnen worden op Nederlandstalig in plaats van Engelstalig vervolgonderwijs. (Er is er één in Eindhoven. Niet bepaald bij u om de hoek dus).
Aan sommige basisscholen en asielzoekerscentra-scholen zijn zogenaamde 'Opvanggroepen Neveninstromers' verbonden. Kinderen worden echter pas als 'neveninstromer' beschouwd wanneer ze – op het moment dat ze in het Nederlandse onderwijs binnenkomen – 6 jaar of ouder zijn, en korter dan een jaar in Nederland verblijven.
Aangezien uw dochter nog maar net 4 jaar is als ze naar Nederland komt, en daarom gewoon in de eerste kleutergroep kan beginnen, is ze volgens formeel nog een 'onderinstromer' en geen 'neveninstromer'. Voor onderinstromers bestaan geen speciale opvangklassen.
Uw dochter heeft het voordeel dat ze al wat Engels spreekt. Dat is om twee redenen gunstig:
1. Doordat ze al tot op zekere hoogte tweetalig is, heeft ze al wat 'metalinguïstisch bewustzijn' kunnen ontwikkelen. Dat wil zeggen: ze snapt al een beetje dat taal eigenlijk uit willekeurige, abstracte klanken bestaat. Een bepaald voorwerp is geen 'fles', maar heet 'fles' in het Nederlands, terwijl hetzelfde ding in een andere taal bijvoorbeeld 'bottle' heet. Kinderen met metalinguïstisch bewustzijn kunnen vragen beantwoorden als: welk woord is langer, 'reus' of 'kabouter'? Haar metalinguïstisch bewustzijn zal uw dochter van pas komen bij het leren van haar derde taal, het Nederlands.
2. Alhoewel de meeste leerkrachten het gebruik van alleen Nederlands in de klas zullen aanmoedigen, kan uw dochter 'in noodgevallen' in het Engels aan de leerkracht duidelijk maken wat ze bedoelt. Daar kan de leerkracht vervolgens op inspelen door haar te vertellen hoe je het in het Nederlands zegt. In dat opzicht boft uw dochter, in vergelijking met kinderen die bijvoorbeeld alleen Berber of Turks spreken, want dat zijn talen die door de meeste leerkrachten niet begrepen (en helaas vaak ook minder gewaardeerd) worden.
Het is hoe dan ook mogelijk voor uw dochter om het Nederlands vloeiend te leren op een reguliere basisschool. Rekent u er wel op dat dit tijd kost: veel kinderen maken eerst een 'stille periode' door, voordat ze gaan spreken in de nieuwe taal die ze horen.
Als ik u was, zou ik ook informeren bij de basisscholen in uw buurt hoe ze omgaan met zogenaamde NT2-leerlingen (NT2 staat voor 'Nederlands als tweede taal'). Wordt er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een geïntegreerde lesmethode voor NT1 en NT2? Wat zijn de mogelijkheden tot remedial teaching?
Natuurlijk kunt u uw dochter een extra steuntje in de rug geven door ook thuis voor Nederlands taalaanbod te zorgen. Anderzijds zal ze zich sneller thuis voelen als ze ook regelmatig een taal hoort waar ze al vertrouwd mee was. Jammer genoeg vermeldt u niet welke thuistaal (of -talen) er straks met uw dochter gesproken zullen worden, dus kan ik daarover niet meer zeggen dan deze algemene opmerkingen.
Succes gewenst!
