9 mei 2003 door Ward van Alphen
Ik ben sinds vijf jaar alleenstaande moeder van drie puberzonen, die nu 18, 15 en 14 zijn. De vader van de kinderen bemoeit zich niet met de opvoeding. Ik ben genoodzaakt 40 uur per week te werken en daarnaast heb ik een schildklier-afwijking waardoor ik 's avonds uitgeput thuiskom en meteen na het eten mijn bed induik. De kinderen kunnen dan wel bij mij komen om te praten, etc.
De oudste is halverwege de havo van school gegaan, heeft een half jaar een mbo-opleiding gedaan en is daar nu ook mee gestopt. Hij heeft nu een baan als autoverkoper en is daar blij mee. Hij komt thuis wanneer hij dat zelf wil, belt maar heel af en toe of hij wel of niet mee-eet en zit tot diep in de nacht in de kamer. Ook blowt hij. De middelste en de jongste zakken op school ook steeds meer af. De middelste van de havo naar het vbo-kader en de jongste van de mavo naar het vbo-kader.
Ze doen alleen wat ze zelf willen, schelden me uit voor alles wat lelijk is, accepteren niets, en als de jongste iets dwars zit, gaat hij dingen kapot maken. Verder zijn ze overdreven lawaaierig, de tv moet van hen de hele dag op mtv en dan trek ik me maar weer terug op mijn slaapkamer. Met zijn drieën zijn ze altijd sterker dan ik, als ik probeer om er iets aan te doen.
Ik ben wanhopig en uitgeput. Het is voor mij een probleem, maar zeker ook voor hun. Zij ontwikkelen zich tot mannen die met niemand anders rekening houden.
Een moeilijke situatie, dat zal voor iedereen duidelijk zijn. Wat me vooral zorgen baart, is dat u geneigd bent uzelf terug te trekken. Uw zonen lijken te vragen om een stevig optreden, om een bepaald soort betrokkenheid. Het ziet ernaar uit dat u dat op dit moment niet kunt bieden.
Verder vraag ik me af wat uw zonen hier zelf van vinden. Zijn ze tevreden over de sfeer thuis? Hebben ze het gevoel dat ze een richting opgaan die ze zich altijd al gewenst hadden? Je hebt grote kans dat ze hier niet tevreden mee zijn.
Als ik u was, zou ik professionele hulp gaan zoeken. U bent dan waarschijnlijk de "aandeelhouder" van het probleem, want uw zonen zullen zelf niet het initiatief nemen om iets te veranderen. Maar dat geeft niet, u bent tenslotte ook het gezinshoofd.
Natuurlijk moeten de hulpverleners waar u mee te maken krijgt zelf een idee vormen van wat er moet gebeuren. Ze zullen in elk geval meer informatie hebben dan ik, dus misschien ook een ander advies geven. Mogelijk dat er een uitweg gevonden kan worden via gezinsgesprekken.
Eén van de problemen die u schetst, is dat niemand van het gezin zich meer iets van elkaar wil aantrekken (althans: dat lijkt zo). Het is te hopen dat de gezinsgesprekken waar ik zojuist op doelde positieve krachten kunnen losmaken, waardoor jullie uit die negatieve spiraal kunnen komen.
Heel soms lukt het overigens om zo'n soort gesprek te hebben onder begeleiding van iemand die u goed kent, en die niet per se een professional hoeft te zijn. Voorwaarde is dan wel dat je inderdaad zo iemand weet te vinden, en dat die bereid is om met samen met jullie de problemen te inventariseren en door te spreken. Hij of zij moet iedereen gelegenheid geven zijn eigen punten in te brengen, vragen wat de anderen daarvan vinden, en nagaan hoe men daar verandering in denkt te brengen.
Het is duidelijk dat uw zonen flink aan het doorschieten zijn in grensverkennend of zelfs grensoverschrijdend gedrag. Dat kunnen ze doen omdat u er onvoldoende tegen optreedt.
U legt uit dat u uitgeput bent door uw werk en uw ziekte. Het is dus wel begrijpelijk dat het u niet lukt om op te treden, maar daar hebben uw zonen natuurlijk niets aan, als ik zo vrij mag zijn.
Aan de ene kant zouden zij moeten beseffen dat ze zelf ook een steentje – of beter: een flinke steen – moeten bijdragen aan het totaal. Maar aan de andere kant moet u uw verantwoordelijkheid (en dus uw rol) als ouder durven te nemen.
Wat ik me ook afvraag, is of u wel goed voor uzelf zorgt (los van het feit dat u ziek bent en 40 uur werkt). Met "goed voor jezelf zorgen" kun je denken aan:
Misschien kan het een wel met het ander samengaan: door vanaf vandaag te stellen dat uw leven niet alleen maar om anderen draait, maar ook om uzelf, gaan er dingen veranderen. U kunt dat ook aan uw zonen duidelijk maken. Uw zonen zullen het wellicht moeilijk krijgen, in het begin, maar u zult ook respect gaan oogsten. Juist omdat u zichzelf de moeite waard vindt, bent u een voorbeeld voor uw zonen.
Tenslotte nog een opmerking over uw schildklier-aandoening. Wordt die wel optimaal behandeld? Houd er ook rekening mee dat mensen met schildklier-aandoeningen soms depressief kunnen zijn. Ook in dat opzicht is het belangrijk dat u goed voor uzelf zorgt! (Ga zonodig dus nog eens praten met de behandelend arts.)
Wat trouwens ook mogelijk is, is dat het niet alleen de ziekte is die u moe maakt. Het kunnen ook de zorgen en de verantwoordelijkheden zijn die u op uw nek heeft. Of de moeite die u heeft om in uw eentje ouder te zijn van deze drie knapen.
Al met al voldoende redenen dus om hulp te zoeken. Want hoe eerder u ingrijpt, des te groter de kans dat u het roer nog om krijgt.
Succes ermee, en ik hoop dat u vol gaat houden!
