14 maart 2003 door Joanna Sandberg
Onze dochter van 13 jaar is nu voor de vijfde keer ongesteld geworden. Ze heeft hier een enorme afkeer voor ontwikkeld en ze wil haar baarmoeder eruit laten halen. Volgens haar heeft ze hem toch niet nodig, omdat ze geen vriend en zeker geen kinderen wil. Na al verschillende gesprekken te hebben gevoerd, is de halsstarrigheid alleen maar toegenomen.
Wat nu te doen? Ze is er in-en-in verdrietig over en het beheerst haar hele leven. Ze droomt er zelfs van. Ze vindt dat ze zo niet normaal kan leven.
Ik kan helaas geen nauwkeurig antwoord op uw vraag geven, aangezien uw informatie daarvoor te summier is. Wel is duidelijk dat uw dochter hulp nodig heeft. Ze kan via de huisarts verwezen worden naar een jeugd-psychotherapeut, die samen met haar kan kijken hoe ze haar vrouwelijke lichaam kan gaan accepteren.
Hieronder zal ik uitleggen wat er in zo'n geval allemaal in het hoofd en het lichaam van uw kind kan omgaan.
Veel meisjes hebben 't in het begin van hun puberteit niet makkelijk. Ze maken een overgang door van een kinderlijk, bekend, en vertrouwd lichaam naar een vrouwelijk, onbekend en nieuw lichaam.
De lichamelijke veranderingen kunnen het meisje nogal overvallen, en vaak gaat dit proces gepaard met pijn. Pijn in de borsten die zich ontwikkelen, pijn bij de menstruatie, en pijn bij het krijgen van puistjes. Ook het afscheid nemen van de kindertijd, met zijn vanzelfsprekende en vertrouwde zaken, doet pijn.
Daarnaast loopt de psychische ontwikkeling vaak wat achter op de snelle lichamelijke veranderingen.
Het meisjeslichaam dat nu vrouwenlichaam wordt, krijgt nieuwe functies. Menstrueren betekent dat je meisje-af bent. Er is een onomkeerbaar proces op gang gekomen. Je bent een vrouw (of beter: een vrouw in ontwikkeling) geworden, die nu zwanger kan worden en kinderen kan krijgen. Dat is nogal wat.
En: seks ligt op de loer. De seks spat uit alle bladen, van het tv-scherm, en van het internet, met zijn vrij toegankelijke seks-sites. Ook dat kan een kind behoorlijk onzeker maken.
De puberteit is ook een tijd waarin je schuchter met vriendjes kunt beginnen, of soms wel moet beginnen, omdat je er anders niet bijhoort. Een tijd waarin je dus moet rivaliseren met andere meiden om de aandacht van leuke jongens. Een tijd waarin je uiterlijk ontzettend belangrijk wordt omdat je je bekeken voelt, en waarin één puistje je dag al kan verpesten. Een tijd waarin je zó onzeker bent, dat één flauw grapje je al enorm kan kwetsen.
Kortom: een verwarrende periode. De oudjes onder ons moeten nog maar eens denken aan het – onschuldige – liedje van Paul van Vliet: "Meisjes van dertien". Te klein voor de kerels en te groot voor de poppen.
Het nog onbekende vrouwelijke lijf kan tot innerlijke conflicten leiden en je angstig maken. Ik zal daar nog een paar voorbeelden van geven:
De vraag is of je daar – als meisje van dertien – al psychisch aan toe bent. Misschien verandert je lichaam wel sneller dan je geest kan bijbenen.
Terug naar de oorspronkelijke vraag. Uw dochter heeft een enorme afkeer ontwikkeld voor haar menstruatie. Die afkeer is dermate heftig dat ze zelfs haar baarmoeder eruit wil laten halen. Ik kan op deze afstand natuurlijk niet zeggen wat er aan de hand is, en u heeft er niks aan als ik er op los interpreteer, maar ik kan het toch niet laten om een aantal mogelijkheden te opperen.
De baarmoeder, de moederschoot, is wel de meest vrouwelijke plek in het vrouwelijke lichaam. De menstruatie maakt dat je (verborgen) baarmoeder je elke maand weer laat voelen, en je eraan herinnert dat je echt een vrouw bent (of wordt). Mogelijk wil uw dochter daar niet elke maand aan herinnerd worden.
Uw dochter reageert – waarschijnlijk uit angst voor deze nieuwe levensfase – defensief (verdedigend), door krampachtig te proberen weer de baas te worden over haar eigen lichaam. Ze doet dat door te zeggen dat ze haar baarmoeder weg wil laten halen.
Het achterliggende regressieve verlangen (het verlangen om terug te keren naar een eerdere levensfase) zou mogelijk kunnen zijn dat ze het ongecompliceerde lichaam van weleer weer terug wil.
Ook zegt ze dat ze geen vriend wil, en zeker geen kinderen. Hiermee lijkt ze erotische verlangens af te weren, door haar seksualiteit te verloochenen.
Uw dochter is verdrietig en heeft erge last van haar problemen. Het is niet makkelijk om een puber naar een psychotherapeut te praten, maar door haar te zeggen dat ze echt geholpen kan worden om haar problemen te overwinnen, heeft u misschien enige kans.
Als het u niet lukt, kan iemand anders die uw dochter vertrouwt, of de huisarts, haar mogelijk verder helpen.
