17 juni 2005 door Aleid Grijpma
Mijn zoon van 19 jaar is eind vorig jaar na een week vermist te zijn geweest, door onszelf gevonden. Hij was overleden, vermoedelijk door een misdrijf.
Onze dochter van 13 jaar is in de tijd van de vermissing van onze zoon ernstig gevallen bij familie (zij was daar logeren i.v.m. de hectiek thuis). Ze heeft met een hersenbloeding en een hersenkneuzing tot eind december in het ziekenhuis gelegen.
Ons hele gezinsleven is in één klap veranderd door deze situatie. Op school (zij zit in de 2e van het gymnasium) gaat het niet goed. Ze heeft veel verdriet, is niet meer assertief, neemt geen initiatieven meer, er ontgaat haar veel wat er gebeurt, ze heeft geen plezier meer in leren en gaat niet meer makkelijk om met klasgenoten. Zo was dit vroeger niet.
Ze klaagt over moeheid, nergens zin in hebben en ze wil alleen rust. Die rust is er niet; thuis is er nog veel onrust. Er zijn nog geen daders gevonden. Omdat wij bang zijn voor haar leven, halen en brengen wij haar nu iedere dag van en naar school.
Ze heeft pas een schoolkamp gehad en kwam met veel verdriet thuis; ze is daar geplaagd. De betreffende meisjes zeggen van niets te weten.
Hoe moeten wij hiermee omgaan? Volgende week hebben wij weer een gesprek op school. We lopen vanaf de dood van onze zoon met het gezin bij een psycholoog, maar hebben het gevoel dat we niet verder komen. Er is natuurlijk ook nog veel onduidelijkheid en onbegrip bij justitie en de recherche.
Wat een verschrikkelijke periode maken jullie met elkaar door! Allereerst mijn medeleven daarvoor.
Het is niet eenvoudig om u goede raad te geven. Ten eerste omdat ik veel informatie mis over alles wat er gebeurd is, waarbij ik me trouwens heel goed kan voorstellen dat u geen behoefte had om de hele toedracht op te schrijven. Maar ook omdat u en uw gezinsleden zich nog in zo'n moeilijke periode bevinden, en iedereen met zijn eigen problemen en verdriet zit.
Wat uw dochter betreft: u geeft aan dat zij vóór de val en vóór het overlijden van uw zoon goed functioneerde op alle gebieden. Althans, daar ga ik vanuit, gezien datgene wat u schrijft.
Wel vroeg ik me af wat voor ongeluk zij heeft gehad; of zij in coma heeft gelegen, en of zij na het ongeluk neuro-psychologisch is getest - bijvoorbeeld op het gebied van geheugen, aandacht en concentratie maar ook intelligentie. Je ziet namelijk regelmatig dat mensen na een hersenkneuzing hersenschade opgelopen hebben die je van de buitenkant niet ziet, maar die je wel kunt meten.
Ik vraag me dus toch wel af – en dat vind ik hier weer zo moeilijk – of datgene wat je bij haar ziet nu te maken heeft met de omstandigheden (en dat het past bij het rouwen), of dat er ook daadwerkelijk bij haar iets veranderd is door het ongeval.
Allereerst zou ik u dus willen adviseren om deze kwestie te bespreken met de psycholoog waar jullie onder behandeling zijn, of met de neuroloog.
Mocht u dit al gedaan hebben, en als gebleken is dat alles goed is, dán pas zou ik meer gaan kijken naar alle omgevingsfactoren die haar klachten zouden kunnen beïnvloeden.
U bevindt zich met z'n allen in een rouwperiode. Het lastige is dat dit erg gecompliceerd wordt door alle onduidelijkheden die er nog zijn rond de dood van uw zoon. Ook geeft u aan dat u zich niet veilig voelt. Al deze dingen bij elkaar zorgen ervoor dat je met elkaar niet aan rouwen toekomt.
In een rouwfase zie je een scala van klachten die ook erg kunnen passen bij depressieve klachten, zoals: als somber zijn, niet geconcentreerd, niet aanwezig, passief, etc. Eigenlijk de klachten die u dochter laat zien. En naast haar eigen verdriet draagt ze natuurlijk ook uw verdriet mee, en andersom is dat natuurlijk ook zo.
Zeker gezien hoe het bij u gaat en waar u naast het rouwen allemaal mee bezig bent, zal dit lang kunnen gaan duren.
Daarnaast zou het ook goed kunnen dat uw dochter u probeert te sparen, door niet alles te zeggen waar ze mee zit. Wellicht komt ze daardoor ook zelf niet goed aan rouwen toe.
Dan de problemen die ze op school ervaart. Ik kan me voorstellen dat het voor haar moeilijk is om zich nu op een kamp te amuseren. Maar aan de andere kant is het wél heel goed om met de dagelijkse dingen mee te blijven doen!
En of ze wel of niet gepest werd: het is altijd lastig om erachter te komen wie de waarheid spreekt. Het zou kunnen dat ze nu erg gevoelig is voor allerlei opmerkingen en dat ze bepaalde dingen niet goed geïnterpreteerd heeft. Het zou in ieder geval handig zijn als er op school een mentor is bij wie ze met zulke zaken terecht kan en die haar daarbij kan helpen.
Ik ben er overigens wel op tegen dat leerkrachten zich als hulpverleners gaan opstellen, bijvoorbeeld door wekelijks gesprekken met haar te hebben over de thuissituatie. Dat moet bij de deskundigen blijven. Maar schoolse zaken kan de school natuurlijk goed oplossen.
Ik weet niet waar het gesprek dat u met school zult hebben over zal gaan - is dat over de problemen op het kamp of wellicht over haar voortgang? Het kan in ieder geval helpen als u hier de psycholoog bij betrekt. Die kan misschien goede adviezen geven, zowel aan u als aan de school.
Voor zover u dat nog niet gedaan heeft, zou ik aan uw dochter vragen wat haar mening is over de manier waarop alles nu gaat. Praat bijvoorbeeld ook over het probleem dat u zo bang bent om haar alleen te laten gaan. Misschien komt u dan ook te weten of zij u inderdaad probeert te sparen, door allerlei dingen die zij denkt niet te zeggen.
Ook zou u met haar kunnen bespreken wat voor idee ze heeft over school, nu en volgend jaar. Moet ze bijvoorbeeld blijven zitten?
Daarnaast zou het goed zijn om met haar te bespreken of zij niet een eigen hulpverlener moet krijgen, helemaal voor zichzelf, waartegen ze alles kan zeggen. Ook dingen die ze niet tegen u kan of wil zeggen.
En tot slot: neem de tijd. De gebeurtenissen die tot de huidige situatie hebben geleid, hebben pas een half jaar geleden plaatsgevonden. Jullie zitten er allemaal nog midden in. Het is helemaal niet gek dat u het idee heeft dat er niets gebeurt, want zoiets gaat niet zomaar over!
Ik wens u allen heel veel sterkte toe in de komende tijd.
