10 oktober 2003 door Joanna Sandberg
Ik heb een vraag over de zoon van mijn vriend, met wie ik al 2½ jaar samenwoon. Wij wonen met z'n vieren: dochter (16), zoon (18½), vader en moeder.
We hebben de zoon veel geholpen met gedrag en hoe te handelen. Ook moeten we hem veel sturen, ondanks zijn leeftijd. Hij wil zijn school afmaken, maar vervolgens doet hij daar niets mee. Hij spijbelt en hij liegt daar ook over.
Hij erkent geen enkele fout van zichzelf en legt alles bij een ander neer. "Ja, maar – hij/zij/dit..." is een standaard-uitspraak van hem. We zijn er altijd voor hem, maar hij kiest zijn eigen weg.
De school is hem haast zat, door zijn storende gedrag. Hij zal geschorst worden na nog één fout.
Hij heeft een vriendin die veel van hem vraagt en hij ook veel van haar. Volgens ons is het geen gezonde relatie, maar een van bezit, jaloezie en control. Ook maken ze geen gewoon plezier en doen ze weinig dingen. Ze liggen de meeste tijd in bed en op de slaapkamer.
Wij spreken hem aan op zijn gedrag, maar niets lijkt te helpen [...]. Wij praten met hem en proberen hem te helpen. Hij heeft verlatingsangst en kan geen verantwoordelijkheid nemen voor zijn gedrag. Ook heeft hij een agressieve manier van uitdrukken en hij is racistisch. Hij heeft een grote fantasie. En hij kan zich moeilijk sociaal opstellen. Sinds zijn vriendin heeft hij geen contact meer met zijn vrienden. Hij heeft geen hobby's.
Wij hebben hem nu voor de volgende keus gesteld: school afmaken en gedrag verbeteren, of werken. Maar ook: thuis wonen en netjes doen, of uit huis gaan. Hij kiest voor "school afmaken" maar hij doet daar niets voor. Hij wil thuis wonen, maar hij denkt te kunnen doen wat en hoe hij het wil.
Wat raadt u ons aan? Ik word helemaal mesjogge van hem en kan moeilijk nog gewoon met hem omgaan. Werkt behoorlijk op mijn zenuwen. Vader wil hem wel helpen, maar tot one point. Wij zitten op één lijn samen. Ook naar zoon toe.
Het is heel goed dat u en uw vriend op één lijn zitten, want de problemen met zijn zoon moet je samen aanpakken. Je moet ervoor zorgen dat je niet tegen elkaar wordt uitgespeeld. Ik ben ook benieuwd naar de moeder van deze jongen; ziet hij haar nog? Speelt zij een rol in de opvoeding? etc.
Deze jongen lijkt zich heel lamlendig te gedragen, maar waar komt die lamlendigheid vandaag? Uit uw vraag weet ik helaas veel te weinig over de achtergronden. Dus moet ik een beetje gaan speculeren:
Mogelijk is die lamlendigheid een fase, maar als dat zo is, dan vind ik die fase wel erg laat. Meestal gebeurt het eerder. Maar het kan wel. In dat geval loopt hij emotioneel achter.
Uw eis aan hem lijkt mij uitstekend: of naar school gaan (en wel wat doen natuurlijk) of werken. Hij moet dan op tijd opstaan en niet te laat naar bed gaan, etc.
Als hij veel thuis rondhangt (zonder hobby's), moet het daar ook niet ál te gezellig zijn. Want dan wordt hij beloond in het niets doen.
Wanneer deze jongen zegt dat hij wel naar school gaat, maar er niets voor doet, dan moet u u wel aan uw woord houden. U moet dan daadwerkelijk beslissen dat hij moet gaan werken.
Als u denkt dat er meer aan de hand is dan alleen maar lamlendigheid. En als het u niet lukt om eisen aan hem te stellen die passen bij zijn leeftijd, dan kunt u zich het beste wenden tot een pedagogisch praktijk of tot de RIAGG. (Voor beide opties kunt u een verwijzing vragen bij uw huisarts.)
Bij zo'n hulpverleningsinstantie kunt twee dingen doen:
