29 oktober 2004 door Nadia Eversteijn
Ik ben 6 maanden zwanger van mijn eerste kind en mijn partner en ik zijn aan het bespreken in welke talen we ons kind zullen opvoeden.
Ikzelf ben tweetalig (FR - NL) opgevoed. Frans is mijn moedertaal en ik spreek het nog steeds met mijn familie en in mijn werkomgeving. Het Nederlands is echter de taal die ik het beste beheers. Ik gebruik hem voornamelijk in sociale kring (bij vrienden). Ook heb ik al mijn studies in het Nederlands gedaan.
Mijn partner is Brits en spreekt uitsluitend Engels.
Uiteindelijk hebben we besloten om ons kind in het Nederlands (mijn beste taal) en het Engels (de taal van de vader) op te voeden. De kinderkribbe die we gevonden hebben, is ook Nederlandstalig.
Onze vraag: hoe en wanneer kan ik beginnen met het Frans? Ik dacht bijvoorbeeld mijn familie (grootouders en peter) meteen Frans tegen het kind te laten spreken, maar ik twijfel daarover omdat drie talen, in een zo vroeg stadium, misschien te veel van het goede is... Graag uw advies hieromtrent.
Kent u overigens verenigingen en/of specialisten in België (Brussel) op het gebied van meertaligheid?
Het is zeker mogelijk om uw kind vanaf het begin drietalig te laten opgroeien. Het enige is dat hij of zij vermoedelijk niet 'even goed' zal worden in alle drie de talen.
Als u, uw partner, en de grootouders – plus de peter – zo consequent mogelijk ieder één taal (hun eigen taal) tegen uw kind spreken, dan helpt u hem of haar om onderscheid te leren maken tussen drie talen.
Dat zal niet meteen feilloos gaan. Als uw kind zelf gaat praten, zal het de talen eerst gaan mengen. Dat is een normale ontwikkelingsfase voor elk twee- of meertalig kind. Maar gaandeweg zal uw kind vanzelf zijn of haar talen beter leren scheiden, en de juiste taal tegen de juiste personen gaan spreken.
Interessant om te weten is dat drietalige kinderen zelden drie talen in één zin gebruiken. Meestal combineren ze de taal die ze het beste beheersen beurtelings met ofwel de tweede taal, ofwel de derde taal.
Welke taal uw kind het beste zal gaan beheersen, en hoe taalvaardig hij of zal worden in het Nederlands, het Engels en het Frans, is op dit moment nog niet te voorspellen. Om te beginnen hangt het sterk af van het aanbod dat uw kind in iedere taal krijgt. Maar het is ook heel belangrijk hoe gemotiveerd uw kind is om een bepaalde taal te spreken. Het boeiendste is dat dat gedurende zijn of haar leven sterk kan veranderen.
Laten we het Nederlands, Engels en Frans eens apart onder de loep nemen.
Naar verwachting zal uw kind in de eerste levensjaren het meeste Nederlands en Engels horen. Nederlands is de taal van uzelf en van de kinderopvang. Omdat het ook één van de twee talen van Brussel is, zal deze taal naar verwachting belangrijk blijven voor uw kind wanneer het ouder wordt.
Engels is in die eerste levensjaren niet alleen de taal van de vader, maar, naar ik vermoed, ook uw 'gezinstaal'. Aangezien u zegt dat uw partner alleen Engels spreekt, ga ik er vanuit dat u Engels zult spreken aan de eettafel.
Maar als uw kind naar het basisonderwijs gaat, raakt het Engels misschien wat op de achtergrond. Het is dan immers 'alleen maar' een thuistaal, en geen taal die uw kind spreekt met klasgenootjes of de leerkracht.
Aan de andere kant: in de tienertijd zou uw kind het Engels, als wereldtaal, wel eens kunnen herontdekken! Het is immers niet alleen een taal waarin je les krijgt in het voortgezet onderwijs, maar het is ook de taal van de meeste popmuziek, de
coolste televisieseries en de meest bekeken films.
In de babytijd is Frans de taal die uw kind het minst zal horen, namelijk alleen van andere familieleden. Daarom zal het Frans aanvankelijk wat achterblijven.
Maar als uw kind groter wordt, groeit ook zijn of haar leefwereld. Aangezien uw kind in een tweetalige stad gaat opgroeien, krijgt het Frans later misschien een prominentere plaats in zijn of haar leven.
Het ligt voor de hand dat heel veel factoren invloed kunnen hebben op de verwachtingen die ik hierboven heb beschreven. Zo zal het veel uitmaken in welke taal (of talen) uw kind onderwijs gaat volgen. En ook een vakantie naar Engeland kan wonderen doen!
Tot slot vroeg u naar specialisten in België op het gebied van meertaligheid. Ik denk dat het werk van mijn Belgische collega-taalkundigen Koen Jaspaert en Annick de Houwer u zeker zal interesseren. Even hun namen intikken op Google geeft u meteen al een hoop aanknopingspunten.
Een voorspoedige zwangerschap gewenst, en veel succes.
