17 maart 2001 door Jeroen Aarssen
Wij hebben 3 kinderen – 10, 7 en 3 jaar – allemaal tweetalig opgevoed. Mijn man is een Franstalige Zwitser, maar spreekt goed Nederlands. Zelf ben ik Nederlandse, maar ik spreek goed Frans. De twee oudsten zijn geboren in Zwitserland en Franstalig in Nederland gekomen op resp. 6 en 3 jarige leeftijd. De jongste is hier geboren. Na wat aanpassingsproblemen in de Nederlandse taal heeft de oudste prima haar weggetje gevonden op school.
De problemen ontstaan nu met onze zoon van 7. Hij zit in groep 4 en na een redelijk jaar in groep 3 heeft hij enorm veel problemen met leren lezen en schijven. Senso-motorisch onderzoek wijst geen problemen aan op dit gebied.
Volgens de eerste ideeën zou hij problemen hebben met het "ordenen" van de twee talen, en hierdoor zeer krampachtig omgaan met lezen en schijven. Resultaat: nauwelijks vooruitgang op leesgebied en een onleesbaar handschrift. De leerkrachten zijn niet bekend met dit probleem en weten nauwelijks hoe ze hem moeten begeleiden.
Is er ervaring met dit probleem en zo ja, wat zijn de ideeën over een specifieke begeleiding?
Om te beginnen: tweetaligheid is nooit
de oorzaak van specifieke (leer)problemen. Natuurlijk kunnen er bij tweetalige kinderen problemen voorkomen, maar dat kan ook gebeuren bij eentalige kinderen.
Uw zoontje heeft problemen met het "ordenen" van de twee talen, zegt u. Is dat wat de school zegt, of hebt u zelf ook dat idee? Hoe gaat de school daarmee om? Is het verboden om een andere taal dan Nederlands te spreken op school (een verbod dat sommige scholen in dit land strikt hanteren)?
Als dat zo is, moet u de leerkrachten ervan overtuigen dat het heel belangrijk is om kinderen die enthousiast een verhaal aan het vertellen zijn, niet te onderbreken als ze een Frans woord gebruiken of een Erge Fout maken tegen de Nederlandse grammatica. Kinderen raken daardoor vaak gefrustreerd; ze willen gewoon hun verhaal kwijt.
Ik kan me niet voorstellen dat de school niet eerder een kind in de klas heeft gehad dat moeite had met leren lezen en schrijven. Het feit dat uw kind twee talen spreekt, werkt waarschijnlijk als een soort filter op hun waarneming: tweetaligheid is een zichtbare "afwijking" van de norm, dus zal het daar wel aan liggen.
Het is zeer zeker verstandig om verder te zoeken naar de oorzaken van het probleem. Er kan bijvoorbeeld een sociaal-emotionele oorzaak zijn. Een kind zit soms niet lekker in zijn vel, omdat hij gepest wordt, of omdat er in de klas weinig kinderen echt goed gemotiveerd zijn om te leren, of omdat hij weinig zelfvertrouwen heeft, of omdat hij enorm veel faalangst heeft.
Sommige kinderen zijn nu eenmaal langzame leerders, andere zijn dyslectisch, en nog weer anderen horen of zien slecht.
Als het dyslexie is, of een kwestie van een laag IQ, wat ik allemaal niet hoop, maar wat best kan, dan is het zaak om dat zo snel mogelijk te ontdekken. Ik raad u daarom aan te overleggen met de schoolarts. Ik wens u veel succes!
