3 april 2003 door Sanderijn van der Doef
Onlangs waren we op bezoek bij een goede vriendin van ons. Onze dochters (de hare is 6, de onze 5) zijn dikke vriendinnen. Deze keer waren ze druk aan het tekenen. Wat ons opviel, waren de tekeningen die het meisje maakte: het waren namelijk tekeningen waarin de poppetjes allemaal enorme borsten en piemels kregen aangemeten.
Wij dachten er aanvankelijk niets van. Daar in huis wordt namelijk zeer openlijk omgegaan met seks en wij meenden dat het ook daaruit voortvloeide. Een dag later maakte mijn eigen dochter een soortgelijke tekening. Ik heb haar verteld dat ik dit niet echt leuk vond en dat sommige mensen het raar zouden vinden. Zij pakte ogenblikkelijk haar gummetje en zei dat ze dat eigenlijk ook vond. Ze heeft niet meer zo getekend en leek voornamelijk te willen testen wat ik ervan vond.
Toen ik het later aankaartte bij een andere vriendin, schrok die echter erg. Ze zei dat het absoluut niet normaal was dat een kind van 6 zulke tekeningen maakte. Dat, gevoegd bij het feit dat de moeder van het meisje een verleden van misbruik heeft, en dat het meisje soms ook logeert bij de grootouders (waar het misbruik heeft plaatsgehad) én dat ze onlangs heeft aangegeven daar niet meer te willen slapen, maakte ons toch een beetje ongerust. Overigens maakt het meisje verder wel een vrolijke indruk.
Mijn vraag: is het echt zo ongewoon dat een kind zo tekent, of komt het vaker voor? En moeten we dit voorzichtig aankaarten bij de moeder?
Het tekenen van geslachtsdelen op poppetjes, dieren, of andere figuren is een heel gewoon verschijnsel bij kinderen vanaf een jaar of 5 à 6 (de leeftijd van waaraf ze duidelijk herkenbare mens-figuren kunnen tekenen).
Op die leeftijd zijn ze tegelijkertijd erg bezig met het ontdekken van de verschillen tussen de geslachtsdelen van jongens en meisjes, maar ook die van volwassen mannen en vrouwen. Dat soort verschillen vinden ze dus bijzonder interessant.
Geslachtsdelen zitten verborgen onder kleren en veel kinderen zien die in principe dus niet. Ook niet altijd bij hun ouders. Geen wonder dat ze er verschrikkelijk nieuwsgierig naar zijn! Die nieuwsgierigheid kunnen ze goed uiten in hun tekeningen.
Soms zie je wel eens dat ze beginnen met het tekenen van een favoriet dier (hun hond, hun poes of hun konijn), die dan in de loop van de tekening ineens de geslachtsdelen van een vrouw (borsten) en daarna ook van een man (penis) gaat krijgen.
In de meeste gevallen is dit allemaal volkomen onschuldig. Iets wat soms nog enkele jaren kan voortduren. En meestal echt niets om je zorgen om te maken.
In een enkel geval kan het feit dat een kind voortdurend geslachtsdelen blijft tekenen, een signaal zijn voor een mogelijk misbruik. Maar dan zijn er ook andere signalen en is het kind echt overdreven veel bezig met het tekenen van geslachtsdelen.
In het onderhavige geval zou ik daar niet meteen van uitgaan.
Tenslotte uw laatste vraag, of u het moet aankaarten bij de moeder. Dat lijkt me niet verstandig. Als de moeder van het meisje zelf ervaring heeft met misbruik, is zij zelf al gespitst op elke mogelijke aanwijzing in die richting, en kan zij dat beter zelf beoordelen dan dat u dat voor haar zou doen. Door haar te melden dat haar dochter geslachtsdelen tekent (iets wat, nogmaals, heel gewoon is op die leeftijd) zou je de moeder alleen maar onnodig ongerust kunnen maken.
