17 oktober 2003 door Jeroen Aarssen
Over enkele maanden verwachten mijn man en ik ons eerste kind. Hij is Nederlander van origine, en ik ben Turks, maar in Duitsland opgegroeid.
We willen ons kind tweetalig op voeden, door uitsluitend in onze moedertaal ermee te spreken. Maar: welke taal kan ikzelf dan het beste gebruiken?
Ik spreek en schrijf zowel Turks als Duits vloeiend, maar mijn Duitse woordenschat is groter dan mijn Turkse woordenschat. Ook merk ik in de omgang met bijvoorbeeld onze beesten dat het Duits mijn gevoelstaal is.
Het lijkt ons echter erg ingewikkeld om de Turkse cultuur in het Duits over te brengen, en die vinden wij toch wel erg belangrijk.
Hoe kunnen wij dit het beste aanpakken? Is het zinvol om mijn taalvaardigheid in beide talen te laten testen en vervolgens de keuze te bepalen? Zo ja, waar kan dat?
Het lijkt me niet zinvol om uw taalvaardigheid in het Duits en het Turks te laten testen. Want eigenlijk weet u het antwoord al. Op twee fronten wint uw Duits het van uw Turks: uw Duitse woordenschat is groter dan uw Turkse woordenschat, en bovendien is het Duits de taal van uw gevoel.
Kortom: als u vindt dat u een keuze
moet maken, dan ligt het Duits dus voor de hand.
Misschien moet u bij uzelf ook nagaan óf u eigenlijk wel eens zo'n
bewuste keuze voor een van beide talen maakt. Denkt u er bijvoorbeeld lang over na als u met uw ouders praat? Neemt u écht een wel-overwogen beslissing in welke taal u iets gaat bestellen, als u in een Turkse winkel in Nederland of Duitsland bent?
Ik durf te voorspellen dat u er bijna nooit over nadenkt. Dat is namelijk heel normaal; het kiezen van een taal is een onbewust en automatisch proces.
U kunt wel zeggen dat u Duits spreekt tegen uw huisdieren, maar misschien ligt dat straks bij uw kindje wel heel anders, en zult u uiteindelijk toch Turks gaan gebruiken.
Gelukkig spreekt u vloeiend Turks, zegt u zelf, dus wat dat betreft is er geen probleem.
Maar stel dat het Duits wordt. Dan nog kunt u nog steeds heel goed de Turkse cultuur overdragen aan het nageslacht. Natuurlijk zijn cultuur en taal nauw met elkaar verweven. Taal is een onderdeel van cultuur, en voor sommige taalgroepen is hun taal zo'n beetje het allerbelangrijkste element dat hen als groep kenmerkt.
Maar hoe belangrijk ook, cultuur kun je best overdragen in een andere taal. In uw geval: de Turkse cultuur in het Duits.
Want gaat u maar na. Stel dat u tien boeken van Russische schrijvers leest, die in het Duits vertaald zijn. Dan leert u daardoor tóch iets begrijpen van de Russische cultuur. En iedereen in Duitsland heeft een beeld van hoe Amerika eruit ziet, door alle in het Duits nagesynchroniseerde TV-series. Dat zo'n beeld misschien verkeerd is, of te beperkt, ligt niet aan de taal waarin het werd overgedragen.
Kortom: mijn advies is om zelf te ervaren in welke taal u het liefst tegen uw kind praat en dat vervolgens zo consequent mogelijk te doen.
De inhoud van wat u zegt is wel belangrijk, maar of die nu in een Turkse of een Duitse verpakking zit, is om het even.
Ik wens u veel succes!
