2 oktober 2009 door Sanderijn van der Doef
Ik heb een dochter van 5 jaar. Ik zou haar graag willen voorlichten, over wat de "grote jongens" wel of niet mogen doen op school.
Er is een groepje uit de bovenbouw - die naar mijn idee - erg amicaal met de kleine meisjes omgaat. Ik vind dat alarmerend en ik wil mijn dochter dus graag duidelijk maken, liefst met een boekje erbij, wat wel en niet mag, en hoe zij kan handelen als er iets gebeurt.
Kunt u mij adviseren? Ik wil mijn dochter niet bang maken.
Rond deze leeftijd is het goed om kinderen weerbaar te maken tegen situaties die bedreigend of intimiderend kunnen zijn. Ze krijgen te maken met andere kinderen en volwassenen – op school en buiten school – en het is daarom goed om ze uit te leggen dat anderen niet zomaar alles aan jou mogen vragen of met jou mogen doen.
Veel ouders vinden dit een lastig onderwerp, omdat je hiermee een jong kind ook iets moet gaan vertellen over de slechte kanten van de mens. Het liefst wil je je kind daar zo lang mogelijk onwetend over houden.
Toch is het goed om er al op jonge leeftijd mee te beginnen. De kunst is nu om een manier te vinden die niet al te bedreigend overkomt, zodat je je kind niet meteen bang maakt. Dat was precies waar u naar vroeg.
Uit uw vraag was niet helemaal duidelijk wat de jongens uit de bovenbouw precies doen. Wat bedoelde u met 'amicaal omgaan'? Hun gedrag kan ook goed bedoeld zijn, toch?
Mocht u vinden dat de jongere kinderen worden aangeraakt op een manier die zij (en u) niet prettig vinden, of dat ze dingen vragen aan de jonge kinderen waar u vraagtekens bij heeft, wendt u zich dan allereerst tot de leerkrachten van de bovenbouw en bespreek uw zorgen met hen.
Het is aan deze leerkrachten om aan de jongens uit leggen dat niet alle kleine kinderen het leuk vinden wat ze doen, en dat ze moeten stoppen of hun gedrag moeten veranderen.
Tegelijkertijd is het goed om uw dochter te leren hoe zij het beste om kan gaan met situaties die zij niet leuk of niet prettig vindt. Daarvoor is het belangrijk dat zij begrijpt dat 'nee-zeggen' goed is, en dat het belangrijk is dat ze daar duidelijk in is.
Als je 'nee' zegt, weten mensen wat je wel en niet wilt, en kunnen zij hun gedrag veranderen of aanpassen. Helpt dat niet, dan is weglopen een optie. Je kunt gewoon weggaan uit de situatie, en hulp zoeken bij iemand die je vertrouwt.
Leg uw dochter dit uit op een zo concreet mogelijke manier, met voorbeeldjes die ze begrijpt. Dus: "Als die jongens dit of dat doen bij jou, dan zeg je eerst luid en duidelijk 'nee'. En als dat niet helpt, loop je weg en ga je naar de juf of naar mij."
Ook helpt het als u met uw kind zo nu en dan een 'stel dat'-raadseltje doet. Bijvoorbeeld: "Stel dat we in de Hema lopen en je bent me opeens kwijt. Wat doe je dan?" Of: "Stel dat op straat iemand in een auto aan jou de weg vraagt, wat doe je dan?"
Laat uw kind de antwoorden eerst zelf bedenken, complimenteer haar met haar antwoord, en geef eventueel zelf nog een andere suggestie als oplossing.
Ook is het goed om met uw kind afspraken te maken: "Als iemand iets bij je doet wat jij niet leuk vindt, altijd tegen mij zeggen. Afgesproken?" Bedenk daarbij zelf ook nog andere afspraken.
U vroeg of er boekjes zijn over dit onderwerp, die u samen met uw kind kunt lezen. Toevallig heb ik net een voorleesboek hierover geschreven, met de titel 'NEE!' (uitg. Ploegsma). Eind oktober, begin november ligt het in de boekwinkel.
NEE! is een voorleesboek voor kinderen vanaf 3 jaar over leren nee-zeggen tegen onprettige situaties. In het boek wordt aan kinderen uitgelegd waarom nee-zeggen belangrijk is, maar dat ja-zeggen tegen dingen die je wel wilt ook belangrijk is.
