17 november 2006 door Justine Pardoen
Ik heb 2 vragen:
1. Ik kwam erachter dat mijn dochter van 12 op MSN had gezeten, en dat een onbekende persoon haar had gevraagd of zij haar buik wilde laten zien. Ik weet het: het was alleen maar haar buik, maar toch. Ik heb het met haar besproken, en ik heb haar ook de eventuele gevaren verteld, als het wel verder zou gaan.
Ze zei dat ze het begreep, maar ik twijfel daarover omdat ze vrij naïef is en zich snel over laat halen. Hoe moet ik hier verder aandacht aan besteden?
2. Ze zit in de brugklas van het VMBO en heeft sinds kort haar eerste vriendje, wat ze ook gewoon thuis vertelt. Nu heb ik een briefje gevonden op haar kamer, dat ze nieuwsgierig is wanneer hij haar gaat zoenen. Ik had zoiets van: "is dit mijn dochter?". Ik weet niet zo goed wat ik ermee moet doen. Ze lijkt verder in haar ontwikkeling dan ik verwacht had.
Moet ik dit nu zelf bespreekbaar maken, of moet ik wachten tot zij ermee komt? En is dit nu normaal gedrag voor een meisje van 12, dat ze hier al mee bezig is? Hoe ga ik hiermee om?
Graag wil ik beginnen met uw tweede vraag, of een 12-jarige al toe is aan zoenen. Daaruit volgt vanzelf het antwoord op uw eerste vraag, over de omgang met MSN en de webcam.
U vertelde dat u ontdekt heeft dat ze nieuwsgierig is naar zoenen met haar vriendje. Ik kan u zeggen dat ze daarin niet 'vroeg' is: dat past bij haar leeftijd. Het is dus een gezonde interesse, en omdat ze ook al een vriendje heeft, zal het er wellicht snel van komen dat ze het samen zullen proberen. Zolang hij niet veel ouder is dan zij, en er geen machtsverschil is, kunnen ze dat op een goede manier – in hun eigen tempo – ontdekken, en dat is prima.
Wel kan ik me voorstellen dat het u overvalt; ze heeft het u ook niet zelf verteld. Misschien zit u dat ook dwars: dat ze het niet verteld heeft, waardoor het moeilijker is om erover te beginnen. Toch is dat minder moeilijk dan u denkt.
U kunt verschillende dingen doen (kies wat bij u past):
Zoals gezegd zijn het gedrag en de belangstelling van uw dochter dus normaal, en passend bij de leeftijd. Toch is het wel belangrijk dat ze zich niet onder druk laat zetten. Met haar eigen vriendje zal dat waarschijnlijk geen probleem zijn (tenzij hij veel ouder is dan zij), maar in het contact met anderen via internet, is dat een stuk riskanter.
Daarom nu uw tweede vraag: of u nog meer aandacht moet besteden aan datgene wat er gebeurd is via MSN. Het antwoord daarop is ja.
Om te beginnen is het goed dat u er al met haar over gesproken heeft. Ik weet niet wat u precies gezegd heeft, maar ze moet in ieder geval leren dat ze zélf haar grenzen mag en moet aangeven. Een buik is maar een buik, inderdaad, maar het gaat om iets anders. Vond ze het zelf fijn om te doen of niet? Daar zou het gesprek over kunnen gaan. Wanneer doe je iets omdat iemand anders het vraagt en wanneer niet...
U heeft ook al over de gevaren verteld, en daarvan zei ze dat ze het begreep. Welke gevaren heeft u trouwens genoemd? Het belangrijkste gevaar is dat je gechanteerd kunt worden met de beelden die je hebt verzonden. Leeftijdsgenoten kunnen webcam-video's bij wijze van – misplaatste – 'grap' rond gaan zenden, of op een site als YouTube publiceren. En volwassenen met minder frisse bedoelingen kunnen de beelden gebruiken om een kind te dwingen steeds een stapje verder te gaan. ("Als je je nu niet helemáál gaat uitkleden, zal ik de beelden die ik nu al heb, openbaar maken.")
Nu terug naar uw dochter. Voor haar eigen idee zal ze inderdaad begrepen hebben wat u bedoelde. Wat een kind van die leeftijd echter niet begrijpt, zijn de gevoelens en de manipulatieve processen die ik hierboven noemde.
Daarom is het goed als u probeert om zoveel mogelijk te praten over 'gevoelens'. Maak haar sterk in haar bewustzijn en de keuzes die ze heeft. Wees er wel snel mee, want ze zit nu nét op de grens dat ze daar nog voor open staat.
De manier waarop u zo'n gesprek zou kunnen aanpakken, wordt beschreven in het boek Verliefd op internet, waarin de begrippen 'internet-opvoeding' en 'seksuele opvoeding' aan elkaar gekoppeld worden. Ook vindt u in dat boek een overzicht van andere (voorlichtings)boeken voor zowel ouders als voor de tieners zelf.
Tot slot een Sinterklaas-tip. Er zijn inmiddels al diverse goede jeugdboeken (fictie) over internet en alles wat daar kan voorkomen. Een echte aanrader voor uw dochter is Vamp van Caja Cazemier (uitg. Ploegsma). Net verschenen en heel geschikt.
