1 januari 2000 door Ward van Alphen

Hoe om te gaan met kinderen met contactstoornissen?

Mijn dochter van nu drie, ontwikkelde zich tot haar tweede jaar heel normaal en ik heb er vreselijk over zitten pochen hoe makkelijk zij als baby was. Toen ze twee was waren we er al achter dat ze later begon te praten. "Maar dat komt dat nog wel", dachten we.

Toen Lisa twee en een half was kregen we steeds vaker opmerkingen dat ze toch nog steeds voor buitenstaanders niet te verstaan was.

Na een bezoek aan de huisarts ging ik met een verwijzing naar het audiologisch centrum om een gehoortest te doen. Een maand later voor een logopedisch onderzoek en weer een maand later om een psychologisch onderzoek te doen.

Uitslag: "logopedie heeft geen zin want de taal en spraakstoornissen (een half jaar achterstand) hadden een contactuele oorzaak". Ik werd verwezen naar het RIAGG. Heel begrijpelijk. Nu staan we op de wachtlijst voor een half jaar.

Welke wegen kan ik bewandelen om een einde te maken aan deze onzekerheid en gissingen te doen naar wat ze nou eigenlijk heeft. En hoe ga je nou om met kinderen met een contactstoornis. Er zijn genoeg sites die vertellen wat de gekke gedragingen zijn van kinderen met aan autisme verwante contactstoornissen, maar hoe je er mee om moet gaan staat nergens.

Antwoord

Het is altijd moeilijk om commentaar te geven op uitspraken van derden, zeker als je niet de volledige informatie ter beschikking hebt. En dat hebben we hier niet, want er is allerlei onderzoek gedaan: uit een veelheid van gegevens concludeert men dan dat er een contactuele oorzaak is voor de spraak- en taalachterstand. Ik kan niet nagaan -- op basis van wat u hier noemt -- of dit een terechte conclusie is of niet.

Inderdaad, bij autisme en aan autisme verwante contactstoornissen kunnen ook problemen met de spraak-/taalontwikkeling voorkomen. Volgens de boekjes moeten deze dan voor de 30ste maand te zien zijn. Maar bij dit soort aandoeningen zie je ook problemen op het gebied van contact en gedrag, en ook de motorische ontwikkeling kan vertraagd of afwijkend zijn. De achterstand in ontwikkeling is meestal niet alleen op het gebied van spraak en taal te zien.

De diagnose contactstoornis is een (kinder-)psychiatrische diagnose. Deze kan niet door een audiologisch centrum of een logopedist gesteld worden, hoewel er vast logopedisten zijn die veel ervaring met contactgestoorde kinderen hebben.

Op zich is het juist dat u verwezen bent naar de RIAGG, het is ook begrijpelijk dat het audiologisch centrum aangeeft waarom ze uw dochtertje doorverwijzen, het is echter te vroeg om conclusies te trekken.

De uitspraak dat logopedie geen zin heeft omdat er sprake is van een contactstoornis, lijkt mij onzin -- als het tenminste bedoeld is zoals het hier staat. Het hangt er wel een beetje van af hoe erg de contactproblemen zijn, en hoe groot de handicap op het gebied van spraak en taal is.

Dat kan ik nu niet beoordelen, maar de meeste kinderen met contactstoornissen kunnen baat hebben bij training op het gebied van de communicatie. Je moet dan wellicht op zoek gaan naar een logopedist die het leuk vindt om met dit soort kinderen te werken en die er ook ervaring mee heeft.

Wachttijden zijn al een tijd een probleem in de kinder- en jeugdpsychiatrie, en het is nog maar de vraag of dit gaat verbeteren met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. U kunt proberen een kinder- en jeugdpsychiater met een particuliere praktijk te zoeken -- misschien weet uw huisarts er een.

Ook sommige kinderartsen hebben contacten met kinder- en jeugdpsychiaters. Er is ook een kinder- en jeugdpsychiatrisch ziekenhuis in Friesland, die hebben soms ook een polikliniek, maar vaak zijn er dan toch afspraken met de RIAGG over wie wat doet. Het zou kunnen dat u toch nog een poosje geduld moet hebben, helaas...

Omgangsadviezen: dat vind ik nou echt link, om die te geven terwijl de diagnose nog niet eens gesteld is. Het lijkt er op alsof u zelf niet zoveel problemen met uw dochter heeft. Als ze al naar de peuterspeelzaal gaat, zou u met de leiding eens kunnen bespreken hoe het daar gaat, en kijken hoe ze zich daar zoveel mogelijk op haar gemak kan voelen, en hoe haar ontwikkeling op een simpele manier kan worden bevorderd zonder te forceren.

Door deze 'algemene insteek' te kiezen, doet u iets voor uw dochtertje wat nooit kwaad kan, welke diagnose er later ook wordt gesteld. Succes!