10 september 2010 door Nadia Eversteijn
Wij wonen inmiddels al weer 6 jaar in Thailand met onze twee kinderen: een dochter van 7 en een zoon van 10. Ze zitten op een internationale school, waar de lessen in het Engels worden gegeven. Ze zijn dan ook vloeiend in de Engelse taal. Mijn man en ik zijn beiden Nederlands en beide kinderen spreken en verstaan ook vloeiend Nederlands.
Op school nemen de kinderen deel aan een 'moedertaal-programma', wat inhoudt dat ze gemiddeld 5 uur per twee weken les volgen in het Nederlands (Dutch A).
Het probleem is nu dat onze zoon steeds minder zin heeft in de Nederlandse lessen en deze ook als erg moeilijk ervaart. Vooral schrijven en spellen is een probleem voor hem.
Hoewel we een kundige leerkracht hebben en de klassen klein zijn, is mijn zoons motivatie erg laag. Hij twijfelt ook aan het nut van het Nederlands, met name het schrijven. De kans dat we op korte termijn terugkeren naar Nederland is niet groot, maar mogelijk willen de kinderen in de toekomst wel in Nederland werken of studeren.
Sommige docenten adviseren in dit soort gevallen soms om over te stappen op een andere taal. (Het is ook mogelijk om een andere 'vreemde taal', zoals Duits of Frans, te volgen op B-niveau).
Kunnen jullie hier een advies over geven? Is het verstandig om door te gaan met de taal als het kind erg ongemotiveerd is en er gefrustreerd door raakt? Of zou het beter zijn om de taal dan een tijdje te laten rusten?
Ik raad u aan om niet over te stappen op een andere taal. Veel beter is het om – samen met de Nederlandse docent (of docenten) – de motivatie van uw zoon eens onder de loep te nemen.
Hieronder zal ik uitleggen wat de achtergrond van dit advies is.
Als u besluit het Nederlands maar een poosje te laten rusten, geeft u het signaal aan uw zoon dat die taal niet zo belangrijk is. Terwijl u, zo te zien, het Nederlands juist wél heel belangrijk vindt. U wilt immers de mogelijkheid open houden dat uw kinderen in Nederland kunnen gaan studeren, als ze dat later zouden willen.
Maar juist omdat u het Nederlands zo belangrijk vindt, is het ook zo problematisch dat uw zoon nu tegen heug en meug naar de lessen Nederlands gaat.
U wilt het hem niet nóg meer tegen maken; daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Maar als u hem nu een time out geeft, wordt het later alleen maar moeilijker voor hem om de lessen weer op te pakken. Ten eerste wat de inhoud betreft, omdat hij ondertussen veel gemist heeft. Maar ook wat de motivatie betreft. Want waarom zou hij er over een poos wel zin in hebben? Als hij nu ophoudt met Dutch A, zal hij het zich blijven herinneren als moeilijk en vervelend.
Daarom is het beter om nu wat aan die motivatie te doen.
Omdat u verder niets over het Engels zei, ga ik ervan uit dat uw zoon geen problemen heeft met spellen in die taal. Mocht hij namelijk spellingproblemen hebben in het Nederlands én het Engels, dan zou dat een aanwijzing kunnen zijn voor dyslexie. En in dat geval zou u het beste eens met de docent kunnen spreken over een aangepaste normering.
Maar ook zonder dyslexie is het helemaal niet zo vreemd dat juist het schrijven, en meer specifiek de spelling, zoveel narigheid opleveren. Ik heb dat probleem wel vaker gehoord, van docenten die Nederlands geven in het buitenland. Want ga maar na:
Een tweetalig kind leest ook in de andere taal. Ik denk zelfs dat uw zoon veel meer Engels leest dan Nederlands. Hij heeft dus minder input qua Nederlands leesvoer, waardoor zijn gevoel voor de Nederlandse spelling niet automatisch zal ontstaan. Dat moet hij dus op een schoolse manier uit zijn hoofd leren, wat inderdaad niet leuk is. (De boodschap zal duidelijk zijn: als uw zoon meer Nederlandse teksten leest, zal hij vanzelf ook makkelijk gaan spellen.)
Hoe kunt u dat schrijven nou een beetje aantrekkelijker maken? Vooral: door het nuttig en leuk te maken. Laat hem bijvoorbeeld brieven schrijven naar Nederlandse familieleden en vrienden. Of ansichtkaarten, dat duurt minder lang. Foto's met bijschriften zijn ook een gezellige optie.
Ook van de moderne tekstverwerker kan uw zoon veel leren. Hij kan er een briefje mee typen (dat u later als attachment naar Nederland mailt), maar ook iets anders wat hij leuk vindt. Een zelf verzonnen tijdschrift misschien? Laat hem maar eens zijn best doen om zelf de juiste spelling te ontdekken, als er een kronkellijntje onder een woord verschijnt.
Het lijkt me goed om uw zorgen te bespreken met de leerkracht. En het zou helemaal mooi zijn als die ook meehelpt om het schrijfonderwijs 'praktijkgericht' te maken. De kinderen zouden bijvoorbeeld de leerstof van die dag kunnen verwerken in een brief voor hun ouders.
Ook zou het leuk zijn als de kinderen hun post uit Nederland kunnen meenemen naar school, om trots te laten zien. U zegt dat de klassen klein zijn, dus waarschijnlijk kan dat wel.
Tenslotte is het echt heel belangrijk dat u duidelijk uitlegt aan uw kinderen waaróm u zo graag wilt dat ze goed Nederlands leren. Wat zouden ze allemaal niet meer kunnen, zonder Nederlands? Wellicht is dat een eye-opener voor ze.
Het zou heel goed zijn, als ook de leerkracht dit op school aan de orde stelt. "Waarvoor hebben jullie het Nederlands eigenlijk allemaal nodig?" Als er eenmaal wat goede motivaties boven water komen, motiveren de leerlingen elkaar!
