3 april 2009 door Annelou de Vries
Onze zoon van 9 jaar heeft een ontwikkelingsachterstand, en een lager IQ dan gemiddeld (volgens de testen). Hij zit op het regulier onderwijs met een zogenaamd rugzakje.
Op het ogenblik is hij erg bezig met meisjes en 'verkering' en aandacht vragen aan iedereen. Die meisjes vinden dat niet leuk, willen niet met hem omgaan, en gaan natuurlijk bij de juf klagen. Die dan weer mijn zoon aanspreekt.
Op de een of andere manier kan mijn zoon er niet mee stoppen. Het lijkt wel of het sterker is dan hij.
Hoe moet ik dit nu aanpakken? Rustig uitleggen werkt niet, boos worden ook niet. Hij weet het wel, maar handelt er niet naar.
Het lijkt alsof u de ontwikkelingsachterstand van uw zoon in verband brengt met de manier waarop hij meisjes benadert. Dat zou kunnen, maar het hoeft niet. Het kan ook gewoon kindergedrag zijn, dat past bij de leeftijd.
En zelfs al zou zijn gedrag samenhangen met zijn ontwikkelingsachterstand, dan nog denk ik dat het goed zou zijn voor iedereen in zijn omgeving om er wat accepterender mee om te gaan dan het meteen af te wijzen en er iets aan te willen doen.
Het lijkt allemaal zo goed geregeld in Nederland:
Je zou kunnen zeggen dat Nederland op deze manier zijn individuen met wat minder capaciteiten goed verzorgt. Maar je kan er ook anders tegenaan kijken. Namelijk dat we mensen die wat afwijken van de norm eigenlijk niet accepteren zoals ze zijn. Volgens mij geldt dit zowel voor cognitieve capaciteiten (denken en leren, zeg maar) als voor gedrag.
Met name gedrag wordt al snel raar of vreemd genoemd, en moet dan meteen aangepakt worden.
Dat geldt misschien ook wel voor het gedrag van uw zoon. Hij is wat opdringerig, maar doet, als ik u zo hoor, geen dingen die verboden zijn of echt niet kunnen. Op zich is het gewoon léuk dat hij interesse toont in meisjes. Alleen vinden de meisjes dit niet zo leuk. En hij weet niet van ophouden.
Goed beschouwd komt dit soort gedrag, dus dingen doen die de ander niet zo leuk vindt, heel veel voor bij kinderen. Let wel: bij álle kinderen. Dus niet speciaal bij kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Het is gewoon kinderlijk gedrag. En kinderen vinden lang niet alles van elkaar acceptabel.
In principe moeten kinderen leren om dit zelf met elkaar op te lossen. Natuurlijk hebben ze hier in eerste instantie wel begeleiding van een volwassene bij nodig, zeker als ze jong zijn. Maar hoe ouder ze worden, hoe minder dit een volwassen aangelegenheid wordt.
Dit is het punt waarop we de ontwikkelingsachterstand erbij kunnen halen. Omdat uw zoon wat achterloopt, kan hij akkefietjes met leeftijdgenoten misschien wat minder snel zelf oplossen. Kennelijk loopt hij niet alleen wat achter in cognitieve capaciteiten, maar ook op het gebied van zijn sociale vaardigheden. Dan heeft hij dus wat meer begeleiding en toezicht nodig van volwassenen.
Maar het zou óók kunnen zijn dat hij, omdat hij in de klas bekend staat als een jongen die speciale aandacht nodig heeft, ook zo behandeld wordt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de juf eerder aangeeft niet te weten hoe ze met zijn gedrag om moet gaan, en dat leeftijdgenootjes eerder een volwassene erbij halen om problemen op te lossen. Met andere woorden: dat het probleem op zich toch minder ernstig is dan het lijkt, of dat het een self-fulfilling prophecy wordt, waarbij normaal kindergedrag geïnterpreteerd wordt als afwijkend gedrag (wat 'dus' afgewezen wordt, en waar 'dus' iets aan gedaan zou moeten worden).
Al met al vraag ik me af of het gedrag van uw zoon echt iets is wat op een bijzondere manier aangepakt zou moeten worden. De vraag stellen is hem beantwoorden. Ik denk van niet. Als hij steeds het lid op de neus krijgt, zal hij op een gegeven moment zelf wel inzien dat meisjes het niet leuk vinden wat hij doet.
Maar: als u en de juf vinden dat het echt niet meer mag gebeuren, omdat het te erg is voor de meisjes of voor hem, dan zullen jullie hem meer in de gaten moeten houden en hem actief moeten weerhouden van dit gedrag.
De vraag blijft dan wel of het gedrag van uw zoon zó ernstig is dat het zo'n maatregel rechtvaardigt. Ikzelf zou zeggen dat hij best een beetje anders mag zijn dan andere kinderen.
