12 april 2002 door Jeroen Aarssen
Mijn man en ik zijn Turks en thuis praten we Turks. Onze kennis van het Nederlands is redelijk maar ook niet meer dan dat (we wonen hier 4 jaar). Met onze kennissen praten we Engels. Ik lees mijn dochter regelmatig voor in het Nederlands en soms vraag ik kort iets in het Nederlands om te weten op welk niveau ze is.
Ze heeft inmiddels al een bepaald niveau met haar Nederlands, maar dat is niet zo goed als haar Turks en ook niet zo goed als het niveau van 3-jarige Nederlandse kinderen.
Mijn dochter is op dit moment net 3 jaar. Toen ze 8 maanden oud was, ging ze twee keer per week (16 uur per week) naar een kinderdagverblijf. In januari 2003 gaat ze naar groep 1 van een katholieke school waar geen anderstalige kinderen zitten.
We hebben nog bijna één jaar voordat ze naar school gaat. Hoe kan ik haar Nederlands verbeteren? Is er een speciale methode of voor-schoolse educatie?
U kunt beginnen met informeren bij het kinderdagverblijf of ze daar met een speciaal programma werken dat op een of andere manier rekening houdt met kinderen die van huis uit een andere taal dan het Nederlands spreken.
Maar, of ze zo'n programma nou wel of niet hebben: uw dochter krijgt daar toch al zeker 28 maanden lang Nederlands te horen. Van leidsters én van andere kinderen. Dat is al heel wat.
U kunt overwegen om uw dochter een aantal ochtenden per week naar een peuterspeelzaal te sturen waar ze werken met een gericht VVE-programma. De afkorting VVE staat voor: 'Voor- en Vroegschoolse Educatie', en bestrijkt de leeftijdscategorie tot 6 jaar. Voorbeelden van dergelijke VVE-programma's zijn 'Kaleidoscoop', 'Piramide' en 'Startblokken'.
VVE-programma's richten zich op de ontwikkeling van jonge kinderen in het algemeen en zouden in principe ook voldoende aandacht moeten besteden aan taalontwikkeling en taalstimulering. De verschillende programma's leggen elk hun eigen accenten op verschillende onderdelen van taal: het ene programma besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van de woordenschat, het andere aan interactief taalgebruik.
De meeste VVE-programma's zijn ook wel geschikt voor kinderen met een andere thuistaal, maar over het algemeen is over dat aspect niet extra nagedacht. Op dit moment is er dus weinig expliciete aandacht voor het gebruikmaken van de eigen taal.
Maar ook in de toekomst zal er waarschijnlijk weinig expliciete aandacht komen voor het gebruikmaken van de eigen taal. Een veelgehoorde redenering van de laatste tijd is namelijk dat het inzetten van de eigen taal onbegonnen werk is, omdat er in peuter- en kleutergroepen zo veel verschillende eigen talen voorkomen. Het zou ondoenlijk zijn om voor al die kinderen aparte eigen-taal-programma's te maken.
Op zich is dat een reële gedachte, maar het neemt niet weg dat er toch grote groepen kinderen zijn die alleen Turks, Arabisch of Berber spreken. Voor die groepen zouden eigen-taal-modules kunnen worden ingezet.
Voor u geldt dit allemaal niet: de school waar uw kind over een jaar naartoe gaat, heeft geen andere Turkse (of andere niet-Nederlandstalige) kinderen.
Ik vermoed echter dat de mate waarin uw dochter dagelijks wordt 'blootgesteld' aan het Nederlands (door leidsters, andere kinderen én door u), voldoende zal zijn om zonder grote problemen te kunnen meedraaien op school.
