17 september 1999 door Jeroen Aarssen
Onze dochter Caroline (7 jaar oud) spreekt dagelijks drie talen: Frans met mij, Estlands met haar vader en Nederlands op school en met vriendinnetjes. Zij weigert echter Frans en Estlands te leren lezen (zij begint nu in groep 5 en haar leesvaardigheid in het Nederlands is uitstekend).
Hoe kan ik dat het beste aanpakken? Het is belangrijk voor ons dat ze ook goed Frans en Ests leert lezen, maar aan de andere kant moet het voor haar plezierig blijven. We willen haar niet dwingen. Ideeën? Tips?
De weigering van uw dochter om Frans en Ests te leren lezen baart u zorgen. Het waarom van de weigering is niet zo duidelijk, maar misschien is het omdat uw dochter heeft ervaren dat Frans en Ests weinig gebruikt worden buiten het gezin. Kinderen zijn gevoelig voor dit soort informatie over de status van een taal. Misschien beschouwt ze Frans en Ests als een stel rare talen met een laag prestige, waarmee ze zich zich niet wil vereenzelvigen. Kinderen willen vaak gewoon hetzelfde zijn en doen als hun leeftijdsgenootjes.
U suggereert dat haar spreek- en luistervaardigheid in het Frans en het Ests goed zijn. Anders zou ze die talen niet dagelijks spreken. Spreken en luisteren zijn een belangrijke voorwaarde voor succes bij het leren lezen en schrijven. Maar lezen en schrijven zijn wel lastiger dan spreken en luisteren. Lezen en schrijven stellen hogere eisen; niet alleen aan het kind maar ook aan de ouders die het hun kind willen leren.
In veel Nederlandse gemeenten zijn er mogelijkheden voor het volgen van Onderwijs in Allochtone Levende Talen (OALT). Maar aangezien OALT in slechts enkele talen kan worden aangeboden (in welke talen verschilt per gemeente) en er waarschijnlijk weinig sprekers van het Frans en Ests in uw woonplaats wonen, acht ik de kans klein dat er OALT Frans of Ests wordt gegeven.
Waarschijnlijk zult u dus zelf iets moeten proberen. U kunt uw dochter bijvoorbeeld een eenvoudige brief laten schrijven naar familieleden in beide landen. Zo zal ze merken dat het gebruik van die talen de sleutel is tot contact met familie.
Ook kunt u haar fantasie prikkelen door (behalve Franse en Estse kinderboeken) bijna ongemerkt ook ander materiaal aan te bieden: een Franse kalender op de w.c., een Ests recept op het prikbord in de keuken, Franse of Estse onderschriften in een foto-album etc.
Geleidelijk aan en tamelijk ongedwongen zal ze het verband ontdekken tussen wat daar geschreven staat en de talen die zij van huis uit al spreekt. Als u haar de tijd gunt dit soort dingen te ontdekken, leert ze het lezen en schrijven in haar beide thuistalen op den duur waarderen.
Ik wens u veel succes!
