7 april 2006 door Nadia Eversteijn
Mijn vrouw en mijn zoontje (1½ jaar oud) wonen in Finland. We zijn gescheiden en dat betekent dat ik mijn zoon slechts 1 x per 3 weken kan bezoeken. Aangezien ik zelf geen Fins spreek, lijkt het me goed dat mijn zoon Engels leert spreken (ikzelf beheers de Engelse taal goed). Mijn ex-vrouw beweert dat dat slecht is voor de taalontwikkeling. Hij zou dan een taalachterstand oplopen.
Wat is wijsheid in deze, aangezien ik alleen het beste wil voor mijn zoon? Zou het bijvoorbeeld een goed idee zijn dat hij naar een Engelstalige crèche (in plaats van een Finse) gaat? Kan ik hem ook aanspreken in het Nederlands?
U begrijpt dat ik met hem verbaal wil communiceren en ben daarom op zoek naar deskundig advies. Klopt het dat je (ook in mijn geval) beter zo vroeg mogelijk met tweetalig opvoeden kunt beginnen?
Het is absoluut uitgesloten dat uw zoon een taalachterstand oploopt door een meertalige opvoeding. Ook in uw geval is het inderdaad goed om zo vroeg mogelijk met tweetalig opvoeden te beginnen. U zou uw zoontje dus best in het Engels kunnen aanspreken, maar Nederlands kan natuurlijk ook. Hieronder zal ik beide mogelijkheden toelichten.
Om te beginnen zou het handig zijn als u de moeder van uw zoon ervan kunt overtuigen dat een meertalige opvoeding geen taalachterstand oplevert, maar kinderen juist een voorsprong biedt. Dat geldt niet alleen voor hun talige ontwikkeling maar ook voor hun algemene – cognitieve – ontwikkeling. (Het is overigens niet vreemd dat zij vreest voor een taalachterstand, want dat misverstand is wereldwijd verbreid.)
Misschien is het een goed idee om haar te verwijzen naar
www.multilingualchildren.org. Dat is een heel toegankelijke, uitgebreide, Engelstalige website over de voordelen van meertalig opvoeden, die bovendien goed (wetenschappelijk) is onderbouwd.
Dan de keuze voor het Engels of het Nederlands als spreektaal met uw zoontje. U stelt in eerste instantie voor om uw zoontje Engels te leren. Dat lijkt een heel logische keuze, omdat ook in Finland het Engels – als wereldtaal bij uitstek – een belangrijke plaats inneemt. De Finnen staan erom bekend dat zij over het algemeen uitstekend Engels spreken, en als ik goed ben geïnformeerd, beginnen Finse basisscholen al in het derde leerjaar met Engelse les.
Door uw zoontje al vanaf 1-jarige leeftijd Engels te leren, kunt u hem dus een voorsprongetje in zijn schoolcarrière bezorgen! Maar dat is niet uw eigenlijke doel. Wat u wilt, is het opbouwen van een goede emotionele band met uw kind.
Als het inderdaad mogelijk is om uw zoontje naar een Engelstalige crèche te sturen, dan lijkt het me wel een goede optie om Engels met hem te spreken. Op die manier krijgt hij namelijk flink wat Engels taalaanbod in zijn dagelijks leventje, en kunt u dan ook verwachten dat hij na een poosje het Engels niet alleen zal gaan verstaan, maar ook actief zal gaan spreken.
Als het om wat voor reden dan ook niet mogelijk is om uw zoontje naar een Engelstalige crèche te sturen, dan krijgt hij in de eerste jaren van zijn leven veel minder Engelstalig dan Finstalig aanbod. Namelijk: alleen maar van u. In dat geval zal de communicatie met uw zoontje er in de eerste jaren waarschijnlijk zo uit gaan zien:
Mocht zo'n Engelstalige crèche er inderdaad niet van komen, dan lijkt het me eigenlijk veel prettiger om uw eigen moedertaal, het Nederlands te spreken. Dat stelt u immers het beste in staat om uw gedachten en gevoelens te uiten. U zult namelijk merken dat het nog niet zo eenvoudig is om Engels tegen uw zoontje te spreken, zelfs al beheerst u die taal goed. Ik zal uitleggen hoe dat komt.
Het
lijkt – talig gezien – eenvoudiger om met een 1-jarige te communiceren dan een Engels boek te lezen of te kijken naar CNN of de BBC. Maar het tegendeel is waar! Bij het lezen van een boek of het kijken naar de tv kom je namelijk een heel eind met 'schoolse taalvaardigheid'. Gewone omgangstaal is veel ingewikkelder, omdat gewone omgangstaal meer nuances kent dan schooltaal.
Laat ik u voor de grap een paar voorbeelden geven van zinnetjes die ik vandaag nog tegen mijn eigen 1-jarige zei:
Stuk voor stuk zijn dat uitingen die ik niet behoorlijk in het Engels vertaald kan krijgen, al mag mijn (academische) Engels er best wezen.
Dus: mocht uw zoontje toch naar een Finstalige crèche gaan, waardoor u kunt verwachten dat het Fins (of Suomi) voorlopig de enige taal zal zijn die hij goed actief kan spreken, dan raad ik u aan om gewoon Nederlands tegen hem te praten.
In dat geval is het trouwens misschien wel handig als u ook een kleine cursus Fins volgt, om elkaar in de eerste jaren zo optimaal mogelijk te kunnen begrijpen.
Tot slot nog leuk om te weten: een Fins-/Nederlandstalige opvoeding zou uw zoontje óók een kleine voorsprong in zijn schoolcarrière kunnen bezorgen. Want over het algemeen leren kinderen die tweetalig zijn opgevoed, wat gemakkelijker een schooltaal (zoals het Engels) erbij, dan kinderen die eentalig zijn opgegroeid.
Maar dat is, zoals ik al eerder opmerkte, niet het belangrijkste. Het gaat erom dat u samen veel mooie vader-zoon-momenten gaat beleven!
Ik wens u veel succes met het maken van uw afweging, en veel sterkte in deze periode.
